Sau chuyến đi rừng, làm liền boardgame kêu gọi bảo vệ động vật hoang dã

Boardgame nhưng "Vào rừng Việt Nam" giúp người chơi có thêm thông tin liên quan và khơi gợi trách nhiệm hành động trước hành vi làm hại động vật hoang dã quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng.

Dự án này được các bạn sinh viên trình làng sau chuyến đi trong khuôn khổ chương trình hướng dẫn và đào tạo tại hiện trường "Đi và kể" do WCS (Wildlife Conservation Society) Việt Nam và khoa báo chí - truyền thông Trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM) tổ chức.

Chơi boardgame để hiểu và có trách nhiệm bảo vệ

Chuyến đi rừng Nam Cát Tiên (Đồng Nai) để lại ấn tượng sâu đậm về sự tận tâm của kiểm lâm. Bùi Thị Nam Giang (đại diện dự án) cùng nhóm bạn đưa hình ảnh kiểm lâm vào boardgame qua lá bài giải cứu giúp người chơi hóa thân và hiểu hơn về công việc này.

"Vào rừng Việt Nam" truyền đi thông điệp Play2save (Play to save) "Chơi để hiểu, hiểu để bảo vệ" động vật hoang dã sẽ không còn là điều xa lạ. Nhóm dự định ban đầu chỉ làm chiến dịch truyền thông trên mạng xã hội. Nhưng tìm hiểu và khảo sát, các bạn thấy thông tin về động vật hoang dã có vẻ hơi xa lạ và thiếu hấp dẫn với nhiều người trẻ.

Tính toán một hồi nhóm chọn làm boardgame để vừa giải trí vừa truyền tải thông điệp dựa trên việc nghiên cứu kỹ hơn về tâm lý, thói quen tiếp nhận thông tin của các bạn trẻ. 

Không đơn thuần giải trí, các bạn đã khéo léo lồng ghép kiến thức về động vật hoang dã qua từng trò chơi. Thông tin được tiếp nhận vô thức trong quá trình chơi, không áp lực, nên ngay cả ai chưa biết cũng có thể dễ ghi nhớ.

Nói là vậy, song quá trình thực hiện đặt ra yêu cầu cần cân bằng giữa giải trí và giáo dục, luật chơi đơn giản nhưng vẫn truyền tải kiến thức về động vật hoang dã. Sau bản thử nghiệm đầu tiên, tháng 7-2024 nhóm tổ chức buổi chơi thử mở rộng, hoàn thiện và ra mắt sản phẩm kèm giấy chứng nhận bản quyền.

"Mỗi người chơi trong vai trò như một chiến binh với sứ mệnh bảo tồn động vật hoang dã qua từng nước chơi của mình. Tụi mình mong qua đó người chơi cũng sẽ là những chiến binh trong nỗ lực chung kêu gọi và bảo tồn động vật hoang dã giữa đời thực", Nam Giang nói.

Mỗi ván đấu đều có bất ngờ

Vì hướng đến đánh động ý thức bảo tồn, trên mỗi lá bài về loài vật hoang dã, ngoài thông tin cơ bản như tên, tập tính và mức độ nguy cấp, nhóm chèn vào đó những sự thật thú vị về loài. Khi chơi, không khí sẽ trở nên căng thẳng nếu ai đó bốc trúng lá "hành vi vi phạm" nhưng cùng trận đấu ấy không ai có lá "kiểm lâm" để cứu.

Tình huống nóng hơn khi người chơi bốc trúng lá "hành vi vi phạm" và không có lá "kiểm lâm" nên có nguy cơ bị loại dù đang có trong tay đến năm lá động vật quý hiếm. Trong khi người chơi khác có lá "kiểm lâm" làm nảy sinh tranh luận. Bên này cho rằng nên giữ lại để tự bảo vệ vì vốn là lá bài hiếm. Trong khi bên còn lại nói nên cứu để giữ lại những loài động vật quý góp phần bảo tồn hệ sinh thái.

Quyết định cuối cùng trong tay ai giữ lá "kiểm lâm". Khi đồng ý giải cứu đồng nghĩa trò chơi đề cao việc hợp tác, vị tha với tinh thần bảo tồn như ngoài đời thực. 

Các lá bài đều có mối liên quan chặt chẽ, ai cũng muốn có cơ hội chiến thắng song may mắn khi rút lá bài ngẫu nhiên luôn là yếu tố tạo bất ngờ khiến trò chơi thêm phần hồi hộp.

Điểm thú vị còn ở phần phạt sau từng ván chơi. Vì hướng đến thiên nhiên và động vật hoang dã, nhóm muốn đưa người chơi vào rừng không chỉ qua lá bài mà còn bằng vận động. 

Người thua cuộc "bị phạt" bằng cách phải khuyến khích những người cùng chơi vận động, cười đùa và kết nối với nhau nhiều hơn.

Bạn Huỳnh Đặng Tú Uyên (23 tuổi) khoe trò chơi giúp bạn có thêm thông tin về năm loài động vật quý hiếm trong sách đỏ thay cho những thông tin mơ hồ, chỉ nghe loáng thoáng trước đó. Tú Uyên nói đã từng nghĩ chỉ cần bản thân và gia đình không săn bắt hay nuôi nhốt động vật là đủ, còn nhiệm vụ tuyên truyền, bảo vệ đã có báo chí hay các tổ chức chuyên môn lo.

"Nhưng khi chơi xong mình có thông tin, hiểu và cần lên tiếng, kêu gọi hành động mà nếu mỗi người đều ý thức bảo vệ, lên án việc săn bắt trái phép động vật hoang dã cũng chính là đang góp phần bảo tồn. Mình thấy được truyền cảm hứng từ một trò chơi", Tú Uyên bày tỏ.