Sản xuất xe điện toàn cầu có nguy cơ gián đoạn vì Trung Quốc

Việc kiểm soát xuất khẩu kim loại đất hiếm vốn thiết yếu cho sản xuất xe điện và các linh kiện liên quan đang là vũ khí mạnh mẽ trong tay chính phủ Trung Quốc.

Trong bối cảnh đó, nhiều nhà sản xuất ô tô có thể phải ngừng lắp ráp xe điện trong vài tuần tới do những hạn chế xuất khẩu. Điều này khiến các nhà cung cấp gần đây phải xin giấy phép xuất khẩu đặc biệt từ Trung Quốc để vận chuyển kim loại đất hiếm ra nước ngoài.

Theo Wall Street Journal, bốn trong số các nhà sản xuất ô tô lớn nhất đang tích cực tìm kiếm giải pháp cho vấn đề này. Một trong những phương án được thảo luận là chuyển hoạt động sản xuất động cơ điện sang Trung Quốc hoặc lắp đặt nam châm trên động cơ hoàn thiện do Mỹ sản xuất ngay tại Trung Quốc. Tuy nhiên, luật pháp Trung Quốc hiện không yêu cầu giấy phép xuất khẩu cho động cơ điện hoàn thiện, điều này tạo ra một nghịch lý trong bối cảnh hiện tại.

Việc chuyển một phần sản xuất các linh kiện từ Mỹ sang Trung Quốc có thể gây ra phản ứng tiêu cực từ Tổng thống Donald Trump, người đang nỗ lực đưa các doanh nghiệp công nghiệp trở lại Mỹ. Trung Quốc hiện kiểm soát tới 90% nguồn cung cấp một số kim loại đất hiếm, điều này khiến các công ty nước ngoài khó có thể rời bỏ.

Cạn kiệt nguồn cung dẫn đến đóng cửa nhà máy xe điện

Ngành công nghiệp ô tô phụ thuộc vào kim loại đất hiếm để sản xuất các thành phần từ pin, động cơ điện đến hệ thống chiếu sáng. Tuy nhiên, lệnh trừng phạt của Trung Quốc đang đe dọa hoạt động sản xuất xe điện bên ngoài nước này. Một số nhà sản xuất ô tô đã cạn kiệt nguồn cung nguyên liệu thô đến mức họ đang xem xét khả năng đóng cửa dây chuyền lắp ráp. Những nỗ lực tăng cường nguồn cung đất hiếm từ các quốc gia khác sẽ không có tác dụng ngay lập tức.

Giải pháp vận chuyển động cơ gần hoàn thiện đến Trung Quốc để lắp đặt nam châm đất hiếm có thể là lựa chọn khả thi nhất, nhưng sẽ tốn thêm thời gian và chi phí, bao gồm cả thuế. Các nhà cung cấp nam châm ở châu Âu và châu Á, dù có thể tiếp cận nguyên liệu thô từ Trung Quốc, cũng không thể đáp ứng đủ nhu cầu của khách hàng phương Tây.

Các nhà sản xuất ô tô tại Nhật Bản, Ấn Độ và châu Âu cũng đang gặp khó khăn trong việc xin giấy phép xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc, dẫn đến nguy cơ gián đoạn sản xuất toàn cầu. Tại Mỹ, Ford Motor Company đã phải tạm dừng lắp ráp mẫu xe Explorer tại nhà máy Chicago trong một tuần vào tháng 5 do vấn đề tiếp cận đất hiếm.

Trong bối cảnh các cơ quan quản lý thắt chặt kiểm soát đối với các chương trình xanh, các nhà sản xuất ô tô không thể bù đắp sự gián đoạn trong sản xuất xe hybrid và xe điện bằng cách tăng sản lượng động cơ đốt trong. Một giải pháp kém hấp dẫn hơn có thể là quay lại với động cơ điện kiểu cũ, tuy nhiên những động cơ này sẽ tốn kém hơn để sản xuất.