Phương Tây nới lỏng giới hạn vũ khí: Hy vọng cho Ukraine hay mồi lửa châm ngòi xung đột?

TPO - Sự ủng hộ từ các đồng minh châu Âu để Kiev có thể phóng tên lửa tầm xa do Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cung cấp sâu vào lãnh thổ Nga không có nhiều ý nghĩa, trong bối cảnh kho vũ khí tầm xa của Ukraine đang cạn kiệt, một nghị sĩ Ukraine nói với Newsweek.

(Ảnh: Pravda)

Ông Oleksandr Merezhko, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Ukraine, đưa ra nhận định trên sau khi thủ tướng Đức xác nhận các đồng minh lớn của Ukraine đã nới lỏng hạn chế đối với việc Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa của phương Tây từ vài tháng trước.

Đằng sau tuyên bố của Đức

Kiev cho biết, quân đội Nga đã tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) lớn nhất vào Ukraine cuối tuần trước, khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump phải lên tiếng chỉ trích Mátxcơva gay gắt một cách bất thường.

Sau các cuộc không kích, thủ tướng mới của Đức - ông Friedrich Merz - cho biết "không còn bất kỳ hạn chế nào về tầm bắn đối với vũ khí được chuyển giao cho Ukraine nữa, cả từ phía Anh, Pháp, phía chúng tôi và Mỹ".

Kiev sẽ có thể tấn công hiệu quả hơn vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, điều mà họ phần lớn không thể làm được "cho đến gần đây", ông Merz nói hôm 26/5. Một quan chức Chính phủ Đức giấu tên tiết lộ với hãng thông tấn Reuters, rằng đây không phải là sự thay đổi chính sách từ Berlin.

Khi được hỏi về những phát biểu của mình trong một cuộc họp báo ở Phần Lan hôm 27/5, ông Merz cho biết các quốc gia từng áp đặt giới hạn về phạm vi vũ khí mà Ukraine có thể bắn vào Nga đã "từ bỏ các yêu cầu này từ lâu".

"Hôm qua tại Berlin, tôi có nhắc đến một điều đã xảy ra trong nhiều tháng, cụ thể là Ukraine có quyền sử dụng vũ khí mà họ nhận được bên ngoài biên giới của mình để chống lại các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga", ông Merz nhắc lại. "Theo quan điểm của tôi, điều này là cần thiết, vì nếu bạn chỉ chống đỡ một cuộc tấn công vào lãnh thổ của mình, thì không đủ để tự vệ”.

Cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden trước khi rời Nhà Trắng đã bật đèn xanh cho Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa của Washington, cụ thể là tên lửa đạn đạo ATACMS được cung cấp cho Kiev với số lượng nhỏ.

Anh đã gửi tên lửa hành trình phóng từ trên không Storm Shadow và Pháp cũng gửi loại tương đương cho Ukraine. Ngay sau đó, Ukraine đã bắn tên lửa Storm Shadow vào Nga.

Bộ Quốc phòng Anh thường không bình luận về cách Ukraine sử dụng vũ khí do London tài trợ.

Đức, dưới thời cựu Thủ tướng Olaf Scholz, đã từ chối chuyển tên lửa Taurus cho Ukraine, về cơ bản là tương tự tên lửa Storm Shadow của Anh. Ông Merz, người ủng hộ việc đưa tên lửa Taurus vào các gói viện trợ cho Kiev, đã tuyên bố vào đầu tháng này rằng Berlin sẽ không tiết lộ loại vũ khí nào đang được chuyển cho Ukraine.

Kho vũ khí cạn kiệt

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 26/5, gọi các quyết định của phương Tây là động thái “nguy hiểm" chống lại các nỗ lực đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Viện nghiên cứu chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cho biết, tuyên bố của ông Peskov là một phần trong nỗ lực của Nga nhằm "thuyết phục các quốc gia phương Tây ngừng hỗ trợ quân sự cho Ukraine".

Tuy nhiên, đối với Ukraine, vấn đề nằm ở kho tên lửa, chứ không phải là tuyên bố công khai về việc cho phép sử dụng chúng, nghị sĩ Merezhko nhấn mạnh.

Việc “bật đèn xanh” cho phép bắn tên lửa tầm xa vào Nga chẳng có ý nghĩa gì nếu “kho của chúng tôi hoàn toàn trống rỗng", Ivan Stupak, cựu sĩ quan của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), cho biết thêm.

Giới quan sát nhận định, Ukraine mới chỉ nhận được số lượng ít ỏi vũ khí tầm xa của phương Tây. Thay vào đó, họ thường sử dụng máy bay không người lái tầm xa để tấn công xa biên giới, hoặc kho tên lửa tầm xa do nước này tự sản xuất.

"Số lượng vũ khí tấn công tầm xa ít ỏi còn lại trong kho vũ khí châu Âu cũng là mối lo ngại nghiêm trọng", ông William Freer, nghiên cứu viên về an ninh quốc gia tại tổ chức tư vấn Hội đồng Địa chiến lược, nói với Newsweek.

Trong phát biểu mới nhất hôm 29/5, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergey Shoigu tuyên bố, Nga có đủ phương tiện để đáp trả quyết định của Berlin về việc dỡ bỏ hạn chế tầm bắn đối với các cuộc tấn công của Ukraine bằng tên lửa do Đức cung cấp.

“Có nhiều tuyên bố. Tất cả đều khác nhau. Đầu tiên, họ nói rằng họ đã dỡ bỏ lệnh cấm, sau đó họ nói rằng họ không làm vậy. Sau đó, họ nói rằng họ đã làm như vậy từ lâu rồi. Vậy, các ông đã dỡ bỏ lệnh cấm hay chưa?”, ông Shoigu đặt câu hỏi và nói thêm: “Chúng tôi cũng có thể dỡ bỏ các hạn chế đối với một số thứ. Tôi sẽ không nói thêm về điều này, nhưng chúng tôi có những hạn chế riêng mà chúng tôi có thể gỡ bỏ để đáp trả”.

Nhà ngoại giao cấp cao Nga Rodion Miroshnik nhấn mạnh hôm 30/5, rằng bất kỳ cơ sở sản xuất vũ khí nào ở Ukraine đều sẽ là mục tiêu hợp pháp của quân đội Nga và phải chịu "sự phá hủy rõ ràng".

Ông Miroshnik cũng cho biết những động thái gần đây của Berlin cho thấy họ "không tìm kiếm hòa bình, mà đang cố gắng bằng mọi cách có thể để tiếp tục cuộc xung đột ở Ukraine" nhằm đánh lạc hướng người dân khỏi các vấn đề ở đất nước của họ.