Phát hiện "viên nang thời gian" ở độ sâu hơn 2.500 mét: Kỳ tích vô song của một quốc gia châu Âu

Camarat 4 được phát hiện thông qua sonar của hải quân. Ban đầu, người ta dự đoán đây là một "vật thể lớn" không xác định.

Một tàu ngầm không người lái của Hải quân Pháp hoạt động ngoài khơi bờ biển phía nam gần Saint-Tropez đã định vị được xác tàu đắm. Đây là xác tàu nằm ở vị trí sâu nhất từng được phát hiện trong vùng biển lãnh hải của Pháp. 

Nằm ở độ sâu 2.567 mét, tàu buôn Ý thế kỷ 16 (tạm thời được gọi là Camarat 4) gây sự chú ý vì được bảo quản đặc biệt tốt. Theo các chuyên gia, đây là con tàu hoạt động thương mại hàng hải từ thời Phục Hưng.

Trong hai năm tới, các chuyên gia có kế hoạch dựng phiên bản kỹ thuật số 3D của con tàu, cũng như trích xuất các mẫu từ địa điểm này để nghiên cứu kỹ hơn trước khi trả lại chúng cho công chúng.

Theo Bộ Quốc phòng phụ trách thám hiểm vùng biển sâu của Pháp, các nhà nghiên cứu có thể di chuyển một vật thể khỏi xác tàu đắm bằng cách điều khiển một robot tàu ngầm bằng kìm hoặc cánh tay, thông qua một sợi cáp dài nối thiết bị với một chiếc thuyền trên mặt nước.

Viên nang thời gian

Camarat 4 được phát hiện thông qua sonar. Ban đầu, người ta dự đoán đây là một "vật thể lớn" không xác định. Về sau, xác tàu đắm được xác nhận thông qua hình ảnh độ nét cao và thăm dò bằng robot.

Con tàu ước tính dài khoảng 30 mét và rộng 7 mét, được phát hiện gần như nguyên vẹn, đồ đạc bên trong hầu như không bị xáo trộn. 

Các cơ quan hải quân, phối hợp với các nhà khảo cổ học hàng hải Pháp, đã tiến hành các cuộc khảo sát tiếp theo bằng các phương tiện điều khiển từ xa (ROV). 

ROV là loại máy dưới nước không có người lái, có khả năng cơ động cao, có thể được sử dụng để khám phá độ sâu của đại dương trong khi được điều khiển bởi người ở trên mặt nước. Hầu hết các ROV đều được trang bị ít nhất một camera tĩnh, camera quay phim và đèn, nghĩa là chúng có thể truyền hình ảnh và video trở lại tàu. Các thiết bị bổ sung, chẳng hạn như máy thao tác hoặc tay cắt, máy lấy mẫu nước và các thiết bị đo các thông số như độ trong và nhiệt độ của nước, cũng có thể được thêm vào xe để cho phép thu thập mẫu.

Ban đầu, thiết bị này phát triển cho mục đích công nghiệp như kiểm tra bên trong và bên ngoài đường ống dưới nước và thử nghiệm cấu trúc của các giàn khoan ngoài khơi. Theo thời gian, ROV hiện được sử dụng cho nhiều ứng dụng, nhiều ứng dụng trong số đó là khoa học.

Kết quả là họ phát hiện ra một lượng hàng hóa đa dạng và còn nguyên vẹn, bao gồm gần 200 chiếc bình gốm Liguria, một chiếc mỏ neo, thanh sắt, khẩu pháo và các tấm men vàng xếp chồng ngay ngắn trên đáy biển.

Giá trị khảo cổ của phát hiện này vẫn là vô song vì xác tàu được tìm thấy trong điều kiện ô nhiễm từ các mảnh vụn hiện đại, chai nhựa, lưới đánh cá và lon bia… Các nhà nghiên cứu mô tả Camarat 4 như một “viên nang thời gian” từ thời kỳ đầu hiện đại, hàng hóa được bảo quản của nó cung cấp cái nhìn sâu sắc trực tiếp vào mạng lưới thương mại và văn hóa kết nối bán đảo Ý với các thị trường rộng lớn hơn ở Địa Trung Hải.

Đánh giá ban đầu cho thấy con tàu có thể có nguồn gốc từ Liguria, miền bắc nước Ý. Các hiện vật bằng gốm có chữ lồng “IHS”, viết tắt tên tiếng Hy Lạp của Chúa Jesus, cùng với họa tiết hoa và hình học, phù hợp với đồ gốm Liguria vào giữa thế kỷ 16. 

Thiết kế và cấu trúc của con tàu cho thấy nó thuộc loại tàu buôn do thủy thủ đoàn người Liguria hoặc Genova điều hành, thường bao gồm các thành viên gia đình hoặc đàn ông cùng làng. 

“Xương sống” hàng hải thương mại thời Phục Hưng của Ý

Những con tàu như vậy tạo thành xương sống hàng hải của hệ thống thương mại thời Phục hưng của Ý, thường xuyên vận chuyển rượu vang, dầu ô liu, kim loại và đồ gốm giữa Ý, Corsica và Sardinia.

Hàng hóa kim loại trên tàu Camarat 4 chủ yếu bao gồm các thanh sắt, một mặt hàng xuất khẩu thứ cấp phổ biến trên các tàu buôn của Ý vào thời kỳ đó. Hồ sơ lịch sử xác nhận rằng những thanh sắt này thường được bó lại và bảo vệ chống ăn mòn bằng cách sử dụng lớp bọc hữu cơ. 

Chúng được dỡ xuống và phân phối khi đến nơi cho những người thợ rèn trong vùng, những người sẽ chế biến kim loại thô thành công cụ, vũ khí và dụng cụ nông nghiệp. 

Sự hiện diện của đồ gốm và sắt trên xác tàu phản ánh các chiến lược giảm thiểu rủi ro đã được thiết lập của thương mại hàng hải thời Phục hưng, đa dạng hóa hàng hóa để đảm bảo lợi nhuận bất kể biến động của thị trường.

Camarat 4 là một trong nhiều tàu đắm quan trọng được phát hiện ở phía tây Địa Trung Hải, bao gồm tàu Genoa Lomellina (bị chìm năm 1516) và tàu Đan Mạch Sainte-Dorothéa (1693). 

Phát hiện này là một cột mốc quan trọng trong ngành khảo cổ học dưới nước và là bằng chứng cho lịch sử hàng hải của Ý.

Sự kết hợp giữa các nền tảng phát hiện hải quân tiên tiến và đánh giá khảo cổ học có phương pháp đã tạo ra khả năng tiếp cận chưa từng có đối với một chương lịch sử Địa Trung Hải bị ẩn dưới nước biển trong gần năm thế kỷ.

Theo IE, Ocean Explore, Archaeologymag