"Tôi sẽ ký sắc lệnh mới, yêu cầu sử dụng máy phóng hơi nước và thang nâng thủy lực khi chúng ta đóng tàu sân bay mới. Những hệ thống này sẽ không bao giờ gặp vấn đề gì", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu hôm 28/10 trên tàu sân bay USS George Washington đang neo đậu ở cảng Yokosuka, Nhật Bản.
Ông Trump cho biết hải quân Mỹ sẽ quay lại sử dụng máy phóng hơi nước, nhấn mạnh hệ thống này "hoạt động rất tốt" trong vòng 50 năm qua.
"Họ đang chi hàng tỷ USD để chế tạo những hệ thống điện ngớ ngẩn. Vấn đề là khi chúng hỏng, phải tới Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và mời những người thông minh nhất tới sửa. Trong khi đó, chúng ta chỉ cần búa và đèn khò để sửa máy phóng hơi nước, chúng hoạt động tốt, thậm chí hơn cả thiết bị mới", ông nói thêm.
Chưa rõ sắc lệnh mà ông Trump đề cập sẽ chỉ đạo hải quân Mỹ thực hiện điều gì. Đây không phải lần đầu Tổng thống Mỹ chỉ trích máy phóng điện từ (EMALS) và thang nâng thế hệ mới được trang bị cho siêu tàu sân bay lớp Gerald R. Ford. Hồi năm 2017, ông từng tuyên bố sẽ ra lệnh cho hải quân Mỹ loại bỏ hệ thống này, song chưa bao giờ thực hiện.
EMALS và thang nâng của tàu sân bay lớp Ford từng gặp nhiều sự cố trong những năm qua. Hải quân Mỹ đã nỗ lực khắc phục vấn đề này, song vẫn chưa giải quyết được triệt để.
Văn phòng Giám đốc phụ trách Thử nghiệm và Đánh giá hoạt động thuộc Lầu Năm Góc nhận định EMALS, hệ thống cáp hãm đà tiên tiến (AAG) và thang nâng trên tàu sân bay lớp Ford "chưa phát huy hết tiềm năng", dù chiến hạm thường xuyên được triển khai và hỗ trợ hoạt động tác chiến.
EMALS và AAG được kỳ vọng sẽ tăng đáng kể tốc độ cất hạ cánh của máy bay so với hệ thống cũ nhờ sử dụng phần mềm điều khiển tiên tiến, cho phép rút ngắn thời gian thiết lập chế độ vận hành. Tuy nhiên, phần mềm điều khiển EMALS và AAG cũng gặp nhiều trục trặc trong những năm qua.
"Thay thế EMALS, thang nâng điện từ và có thể là cả AAG trên tàu sân bay Ford hoặc các chiến hạm cùng lớp sẽ là đề xuất phức tạp, tốn kém và mất thời gian hơn rất nhiều", Joseph Trevithick, biên tập viên chuyên trang quân sự Mỹ War Zone, nhận định.
Máy phóng và thang nâng là hệ thống được tích hợp rất sâu vào cấu trúc lõi của tàu sân bay. Thay đổi thiết kế các siêu tàu sân bay lớp Ford để sử dụng máy phóng hơi nước và thang nâng thủy lực cũng cực kỳ phức tạp.
"Một phương án khác là kết hợp giữa năng lực của máy phóng hơi nước và EMALS. Tuy nhiên, điều này khiến con tàu mang phải theo hai hệ thống khác xa nhau và đòi hỏi quy trình bảo trì riêng biệt khi đi vào hoạt động", Trevithick nói.
Nguyễn Tiến (Theo War Zone, AFP, AP)














