Ông Lee Jae-myung và hành trình 'vượt bão' trong chính trường Hàn Quốc

Ông Lee Jae-myung. (Ảnh: Reuters)

Sự khởi đầu khó khăn

Được đề cử là ứng viên của đảng Dân chủ, ông Lee đã dẫn trước các đối thủ với tỷ lệ cách biệt lớn trong hầu hết các cuộc thăm dò trước ngày bầu cử 3/6.

Sinh ra trong gia đình nông dân nghèo khó ở một ngôi làng miền núi xa xôi phía đông nam Hàn Quốc, khi còn nhỏ, ông Lee (61 tuổi) từng làm việc trong các nhà máy hóa chất. Việc này khiến ông gặp vấn đề về thính giác và một dị tật ở cánh tay.

Là một luật sư về nhân quyền và lao động, ông đã tham gia chính trường và trở thành Thị trưởng thành phố Seongnam, phía nam Seoul, vào năm 2010. Ông từng đứng thứ ba trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của đảng Dân chủ năm 2017.

Một năm sau đó, ông được bầu làm Thống đốc Gyeonggi-do, tỉnh đông dân nhất của Hàn Quốc.

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2022, việc nhiều người dân Hàn Quốc vỡ mộng vì giá nhà tăng, thiếu việc làm và một loạt bê bối tham nhũng, cũng như thông điệp dân túy của ông Lee đã đưa ông lên vị trí dẫn đầu nhóm các ứng viên của đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, ông đã để mất chức tổng thống vào tay đối thủ đảng Quyền lực Nhân dân Yoon Suk Yeol, với tỷ lệ phiếu sít sao.

Khi ông Yoon giành chiến thắng, ông Lee đã trở thành đối thủ chính của tổng thống mới với tư cách là lãnh đạo đảng Dân chủ tại quốc hội.

Tháng 1/2024, ông Lee bị đâm vào cổ bởi một người đàn ông tuyên bố rằng anh ta muốn đảm bảo ông Lee không bao giờ trở thành tổng thống. Kẻ tấn công đang thụ án 15 năm tù vì tội cố ý giết người.

Ông Lee được bảo vệ kỹ càng khi vận động tranh cử. (Ảnh: Reuters)

Những rắc rối pháp lý

Ông Lee phải đối mặt với nhiều vụ bê bối và rắc rối pháp lý.

Ông đã bị kết tội vi phạm luật bầu cử vào tháng 11, nhận bản án có thể khiến ông bị tước tư cách làm tổng thống. Một tòa phúc thẩm đã lật ngược bản án, nhưng Tòa án Tối cao đã khôi phục bản án và ra lệnh cho tòa án cấp dưới tuyên án ông Lee. Dù vậy, việc tuyên án đã bị trì hoãn cho đến sau cuộc bầu cử, khi tòa án cho biết họ muốn tránh ảnh hưởng đến quá trình bỏ phiếu.

Cũng trong tháng 11, ông Lee đã được xóa tội liên quan đến cáo buộc ép một nhân chứng phải khai man. Các công tố viên đã kháng cáo phán quyết này.

Một số cáo buộc khác của ông bao gồm một phiên tòa liên quan đến vụ bê bối phát triển bất động sản trị giá 1 tỷ đô la, và một cáo buộc khác liên quan đến việc sử dụng một công ty đồ lót để chuyển tiền cho Triều Tiên và tạo điều kiện cho chuyến thăm Bình Nhưỡng khi ông còn là thống đốc tỉnh.

Ông đã phủ nhận mọi cáo buộc.

Ông Lee chụp hình với một người ủng hộ. (Ảnh: Reuters)

Nỗ lực luận tội ông Yoon

Ông Lee Jae-myung là người dẫn đầu chiến dịch luận tội để lật đổ ông Yoon Suk Yeol sau “thảm họa” thiết quân luật.

Trong sáu giờ thiết quân luật ngày 3/12, ông Lee đã trèo tường vào tòa nhà quốc hội để vượt qua hàng rào an ninh được triển khai theo lệnh của ông Yoon.

Ông Lee phát trực tiếp cuộc “vượt rào”, kêu gọi người dân kéo đến tòa nhà quốc hội và biểu tình để ngăn việc bắt giữ các nghị sĩ.

Ngay sau đó, ông nói với Reuters rằng cuộc khủng hoảng giống như một "vi-rút" xâm nhập hệ thống của Hàn Quốc và ông quyết tâm tiêu diệt nó.

"Chúng ta phải tập trung vào việc loại bỏ loại vi-rút này", ông nói. "Với sự điều trị nhanh chóng và đúng đắn, chúng ta sẽ phục hồi. Thông qua quá trình này, quốc gia và nền dân chủ của chúng ta sẽ trở nên mạnh mẽ hơn nữa”.

Quan điểm chính trị

Nhiều người gọi ông Lee là “võ sĩ giác đấu mặc vest”. Ông từng tự ví mình với chính trị gia Mỹ Bernie Sanders. Một chính quyền của ông có thể đồng nghĩa với việc chính phủ sẽ chi tiêu nhiều hơn để hỗ trợ các hộ gia đình, phát triển ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo…

Ông cũng đã đề xuất rút ngắn nhiệm kỳ tổng thống từ 5 năm xuống còn 4 năm.

Về chính sách đối ngoại, ông Lee được cho là sẽ ít cứng rắn hơn ông Yoon trong vấn đề Triều Tiên. Việc này có thể sẽ giúp ông gần gũi hơn với Tổng thống Mỹ Donald Trump nếu ông Trump muốn tiếp cận lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.

Tuy nhiên, cam kết của ông Lee trong việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc và Nga có thể trở thành vấn đề gây bất đồng với Washington.

Ông Lee Jae-myung đã cam kết đóng cửa tất cả các nhà máy điện chạy bằng than vào năm 2040, và phản đối việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới. Thay vào đó, ông kêu gọi mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo.

Những thách thức

Người chiến thắng trong cuộc bầu cử sẽ tiếp quản một đất nước bị phân cực sâu sắc, sau khi Hàn Quốc chuyển từ chế độ độc tài sang một câu chuyện thành công về dân chủ vào những năm 1980.

Ông sẽ cần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vốn đang trì trệ, ứng phó với các chính sách thương mại không chắc chắn của Mỹ và giải quyết vấn đề Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân.

Nền kinh tế lớn thứ tư châu Á đã có dấu hiệu chững lại trong quý đầu tiên khi xuất khẩu và tiêu dùng đình trệ.

Hàn Quốc đã đàm phán thương mại với Mỹ và đang tìm cách miễn trừ mức thuế quan mà Tổng thống Trump công bố, khi chính quyền của ông gây sức ép buộc Seoul giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại lớn giữa các đối tác.