Nỗ lực dùng drone bù đắp khoảng trống quân số của Ukraine

"Đối phương có lợi thế gấp ba lần về quân số và nguồn lực. Ở những hướng chính, quân đội Nga có thể nắm ưu thế gấp 4-6 lần so với chúng tôi", tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky cho biết hồi tuần trước, khi tóm tắt diễn biến chiến trường trong tháng 8.

Michael Kofman, chuyên gia quân sự thuộc viện nghiên cứu Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế có trụ sở tại Mỹ, mô tả giai đoạn hiện tại là "thời kỳ khó khăn nhất" của quân đội Ukraine kể từ đầu xung đột, trong đó vấn đề thiếu hụt nhân lực và chất lượng huấn luyện vẫn là những rào cản lớn.

Một trong những giải pháp được quân đội Ukraine áp dụng để bù đắp tình trạng này là tận dụng thiết bị không người lái (drone), triển khai chúng cho những nhiệm vụ có độ nguy hiểm cao và theo những phương án sáng tạo.

Oleksandr Yabchanka, chỉ huy đơn vị drone của Tiểu đoàn Xung kích Độc lập số 108 Ukraine, cho biết họ đang sử dụng drone mặt đất cho ít nhất 8 nhiệm vụ gồm rải mìn, chở hàng, vận chuyển thi thể binh sĩ, tải thương, rà phá mìn, bắn chế áp, tấn công tự sát và thu thập thông tin tình báo.

"Trang bị đầu đạn cho drone mặt đất, biến nó thành vũ khí tự sát là phương pháp hứa hẹn nhất", Yabchanka nói, giải thích rằng mẫu drone này mang được lượng thuốc nổ lớn hơn rất nhiều với drone bay.

Drone FPV có thể mang khối thuốc nổ không quá 10 kg, trong khi drone mặt đất cỡ nhỏ nhất cũng chở được tải trọng hơn 20 kg. Khi tấn công, loại drone này sẽ áp sát mục tiêu rồi kích hoạt thuốc nổ mang theo để gây sát thương. Binh sĩ của Ukraine không thể tiếp cận gần đối phương như vậy một cách an toàn.

Ngoài tấn công tự sát, drone mặt đất còn được trang bị súng trường hoặc các loại hỏa lực khác để khai hỏa vào vị trí đối phương. Yabchanka cho biết đây là chức năng phức tạp và khó triển khai nhất, song sẽ giúp đơn vị làm được những điều "ngay cả những quân nhân dũng cảm nhất cũng không thể thực hiện".

Rải mìn hiện là nhiệm vụ rất nguy hiểm với binh sĩ Ukraine luôn có lượng lớn drone trinh sát quần thảo dọc tiền tuyến. Drone mặt đất không chỉ thay họ làm việc này mà còn mang được nhiều quả mìn hơn trong mỗi lần làm nhiệm vụ.

Ngoài mìn, drone mặt đất còn vận chuyển được thực phẩm, nước uống và đạn dược. "Mỗi chiếc kích cỡ trung bình có thể mang nhiều hàng hóa hơn 10 binh sĩ cộng lại", Yabchanka tiết lộ.

Khác với drone trên không, thiết bị không người lái mặt đất còn có khả năng rà phá mìn. Nó sẽ đi trước đội hình bộ binh để kiểm tra tuyến đường có bị gài mìn hay không. Drone thường bị hư hại nếu cán phải mìn, song giúp hạn chế đáng kể thương vong cho quân nhân.

Theo Yabchanka, Tiểu đoàn 108 đã bắt đầu sử dụng drone mặt đất để thu hồi thi thể đồng đội trên tiền tuyến, thay vì mạo hiểm điều động ít nhất 8 người cho mỗi nhiệm vụ.

Dù vậy, quân nhân Ukraine thừa nhận mặt đất vẫn có nhiều nhược điểm. Chúng có thu thập thông tin tình báo thông qua camera, nhưng không đạt hiệu quả như drone trên không, do phía dưới có nhiều vật cản khiến tầm nhìn bị che khuất.

Drone mặt đất cũng dễ mất kết nối với tổ điều khiển do bị gây nhiễu, cán phải mìn hoặc trúng hỏa lực của Nga, khiến nó trở thành "cục sắt vụn đắt đỏ". Nhiều công ty Ukraine đã tích hợp AI hoặc công nghệ khác để drone tự vận hành mà không cần người điều khiển, song chưa thể áp dụng đại trà.

Nguy cơ trên khiến đơn vị của Yabchanka chỉ sử dụng drone mặt đất làm nhiệm vụ tải thương khi không còn lựa chọn nào khác. Nếu drone bị vô hiệu hóa trong lúc chở thương binh, người này sẽ bị kẹt lại ở khu vực trống trải và xa căn cứ, dễ bị đối phương phát hiện hơn.

Điều đó sẽ buộc đồng đội của họ mạo hiểm tính mạng đi giải cứu binh sĩ bị mắc kẹt. Tình huống tương tự cũng có thể xảy ra với trường hợp dùng drone để thu thập thi thể tử sĩ.

Yabchanka cũng cảnh báo về khả năng học hỏi nhanh chóng của lực lượng Nga. Theo anh, mỗi khi Ukraine và đồng minh phát hiện được phương pháp mới để sử dụng drone, câu hỏi không phải là "liệu phía Nga có bắt chước không" mà là "khi nào".

"Câu hỏi thật sự ở đây là ai sẽ làm điều đó nhanh hơn. Chúng tôi cần triển khai những việc này nhanh hơn phía Nga", Yabchanka cho biết, đồng thời kêu gọi các công ty châu Âu hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp Ukraine để đẩy mạnh tốc độ sáng tạo.

Phạm Giang (Theo Business Insider)