Những thương vụ hạ tầng tỷ đô đang tiếp sức cho cơn sốt AI

Để vận hành các sản phẩm trí tuệ nhân tạo (AI), ngành công nghệ cần một lượng sức mạnh tính toán khổng lồ.

Khi các doanh nghiệp chạy đua khai thác sức mạnh của AI, một cuộc đua song song cũng đang diễn ra: xây dựng hạ tầng tính toán quy mô chưa từng có. Trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh gần đây, CEO Nvidia Jensen Huang ước tính từ nay đến cuối thập kỷ, các công ty có thể chi từ 3.000 đến 4.000 tỷ USD cho hạ tầng AI - chủ yếu đến từ chính các doanh nghiệp AI. Điều này tạo áp lực lớn lên lưới điện và đẩy năng lực xây dựng của ngành công nghệ đến giới hạn.

Dưới đây là những dự án hạ tầng AI quy mô lớn nhất hiện nay, trải rộng từ Microsoft, Oracle, Meta đến Google và OpenAI.

Microsoft: từ khoản đầu tư 1 tỷ USD đến "cú hích" cho AI

Thương vụ được xem như khởi đầu cho làn sóng AI hiện nay diễn ra năm 2019, khi Microsoft rót 1 tỷ USD vào OpenAI – khi đó vẫn là một tổ chức phi lợi nhuận gắn liền với tên tuổi Elon Musk. Thỏa thuận này mang ý nghĩa quan trọng: Microsoft trở thành nhà cung cấp dịch vụ đám mây độc quyền cho OpenAI. Khi nhu cầu huấn luyện mô hình ngày càng tăng, khoản đầu tư này phần lớn được chuyển thành tín dụng điện toán đám mây Azure thay vì tiền mặt.

Thỏa thuận mang lại lợi ích cho cả hai bên: Microsoft tăng doanh số Azure, trong khi OpenAI giảm bớt gánh nặng chi phí lớn nhất. Sau đó, Microsoft nâng tổng mức đầu tư lên gần 14 tỷ USD – con số được dự báo sinh lợi lớn khi OpenAI chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp vì lợi nhuận.

Tuy nhiên, quan hệ hợp tác này gần đây đã thay đổi. Tháng 1/2025, OpenAI thông báo sẽ không còn sử dụng độc quyền dịch vụ đám mây của Microsoft, thay vào đó cho công ty quyền ưu tiên cung cấp nhưng vẫn mở cửa với các đối tác khác nếu Azure không đáp ứng đủ. Cùng lúc, Microsoft cũng bắt đầu phát triển các mô hình nền tảng riêng để phục vụ sản phẩm AI của mình, tăng tính độc lập so với OpenAI.

Mô hình hợp tác này nhanh chóng lan rộng. Anthropic nhận 8 tỷ USD từ Amazon, đổi lại việc tùy biến sâu phần cứng phục vụ huấn luyện AI. Google Cloud cũng trở thành đối tác cho các công ty AI nhỏ hơn như Lovable và Windsurf, dù không kèm khoản đầu tư tài chính. Thậm chí, OpenAI tiếp tục gọi vốn khi nhận khoản đầu tư 100 tỷ USD từ Nvidia hồi tháng 9, nhằm tăng năng lực mua GPU.

Oracle: Vươn lên thành thế lực mới

Ngày 30/6/2025, Oracle gây bất ngờ khi công bố trong hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) rằng họ đã ký hợp đồng dịch vụ đám mây trị giá 30 tỷ USD với một đối tác bí mật, sau đó được tiết lộ là OpenAI. Con số này vượt cả doanh thu mảng đám mây của Oracle trong cả năm tài khóa trước, đưa công ty đứng ngang hàng với Google trong vai trò nhà cung cấp hạ tầng cho OpenAI. Cổ phiếu Oracle lập tức tăng vọt.

Chỉ vài tháng sau, ngày 10/9, Oracle tiếp tục công bố thỏa thuận cung cấp sức mạnh tính toán trị giá 300 tỷ USD trong vòng 5 năm, bắt đầu từ năm 2027. Cổ phiếu công ty tiếp tục tăng mạnh, đưa nhà sáng lập Larry Ellison thoáng chốc trở thành người giàu nhất thế giới.

Quy mô của hợp đồng được đánh giá là "khổng lồ", vì OpenAI hiện chưa có nguồn vốn tương ứng. Điều đó phản ánh kỳ vọng tăng trưởng lớn và sự tin tưởng vào triển vọng của cả hai doanh nghiệp. Dù chưa giải ngân, thương vụ này đã củng cố vị thế Oracle trong ngành hạ tầng AI toàn cầu.

Meta và cuộc chơi trung tâm dữ liệu siêu quy mô

Khác với Oracle hay OpenAI, Meta vốn đã có sẵn hạ tầng công nghệ đồ sộ. Tuy vậy, để theo kịp tham vọng AI, công ty vẫn lên kế hoạch chi 600 tỷ USD cho hạ tầng tại Mỹ đến hết năm 2028.

Chỉ trong nửa đầu năm 2025, Meta đã tăng chi tiêu thêm 30 tỷ USD so với cùng kỳ, chủ yếu cho AI. Một phần dành cho hợp đồng đám mây trị giá 10 tỷ USD với Google Cloud, phần lớn còn lại rót vào hai trung tâm dữ liệu mới.

Tại Louisiana, Meta xây dựng Hyperion, khu phức hợp rộng 2.250 mẫu Anh, vốn đầu tư khoảng 10 tỷ USD, công suất dự kiến 5 gigawatt. Song song với đó, Meta triển khai Prometheus tại Ohio, sử dụng khí đốt tự nhiên, dự kiến vận hành năm 2026.

"Stargate": Tham vọng 500 tỷ USD

Hai ngày sau lễ nhậm chức nhiệm kỳ hai, Tổng thống Donald Trump công bố liên doanh SoftBank – OpenAI – Oracle với kế hoạch chi 500 tỷ USD xây dựng hạ tầng AI tại Mỹ. Dự án được đặt tên "Stargate", lấy cảm hứng từ bộ phim khoa học viễn tưởng năm 1994. Ông Trump khẳng định đây là "dự án hạ tầng AI lớn nhất lịch sử", còn CEO OpenAI Sam Altman nhận định: "Tôi nghĩ, đây sẽ là dự án quan trọng nhất của thời đại".

Theo kế hoạch, SoftBank cấp vốn, Oracle triển khai xây dựng với sự tham gia chuyên môn từ OpenAI, còn chính quyền của Tổng thống Donald Trump cam kết tháo gỡ mọi rào cản pháp lý. Tuy nhiên, dự án vấp phải nghi ngờ ngay từ đầu, trong đó tỷ phú Elon Musk cho rằng dự án không có đủ nguồn lực tài chính.

Sau giai đoạn khởi đầu rầm rộ, Stargate có dấu hiệu chững lại. Tháng 8, Bloomberg đưa tin các bên liên doanh chưa đạt được đồng thuận. Dù vậy, dự án vẫn đang xây dựng 8 trung tâm dữ liệu tại Abilene, Texas, với tòa nhà cuối cùng dự kiến hoàn thành cuối năm 2026.