Những đứa trẻ mang 'quả bom nổ chậm' - Báo VnExpress

Tái tạo

"Có gan ở Sài Gòn, chị đưa Vy vào nhanh để làm xét nghiệm", bác sĩ thông báo trong cuộc gọi vào một đêm tháng 10/2025.

Bên kia đầu dây, chị Võ Thị Mỹ (32 tuổi, Quảng Ngãi) bật dậy, thì thầm hỏi lại: "Lần này thiệt không bác sĩ?". Kế bên chị, con gái Nguyễn Tường Vy (2 tuổi) vẫn đang say giấc.

Sau lần "hụt" tạng đầu tiên gần một tháng trước đó do người nhà bệnh nhân không đồng ý, cộng thêm tạng từ bố mẹ không phù hợp, hy vọng ghép gan cho con mong manh dần.

Nghe xác nhận từ bác sĩ, chị Mỹ gấp rút soạn đồ trong đêm, đưa con gái đang xơ gan giai đoạn cuối từ Quảng Ngãi đến Bệnh viện Trung ương Huế. "Thời gian vàng" để ghép gan từ người hiến chết não là 24-36 giờ, chị phải tranh thủ từng giây phút để không bỏ lỡ cơ hội. Trên chuyến xe đặt riêng, tài xế nhấn "hết ga hết số", còn chị thấp thỏm gọi cho chồng lúc ấy đang đi làm ở Kon Tum.

Hai mẹ con đến bệnh viện lúc 2h, lao thẳng vào khu xét nghiệm để lấy máu. Đến 5h, khi ống máu cuối cùng được lấy để mang ra sân bay, chị mới thở phào.

Bác sĩ Vũ Hoài Anh, Bệnh viện Trung ương Huế, người trực tiếp lấy tạng và phẫu thuật cho Tường Vy, thông báo trước đây là ca khó do mạch máu của trẻ bị đè ép do gan quá lớn, hạn chế khảo sát trên phim. Thêm nữa, phía người hiến chết não, phẫu thuật viên chưa biết đặc tính của nguồn tạng. Với người hiến sống, các yếu tố nhưng nguồn hiến, thời điểm phẫu thuật... được kiểm soát thông qua kết quả xét nghiệm. Ngược lại, ghép gan từ người hiến chết não bị động và phức tạp hơn.

Ngoài ra, trẻ em có kích thước cơ thể nhỏ, dẫn đến sự khác biệt về giải phẫu, đặc biệt là mạch máu và tạo hình gan. Khi chia mảnh gan, cần phải tính toán đến quá trình lớn lên của trẻ. Một trong những rủi ro là gan hiến từ người lớn có kích thước quá to so với khoang bụng nhỏ, có thể gây chèn ép các mạch máu ổ bụng, dẫn đến biến chứng nặng nề, hoặc khiến mảnh ghép suy chức năng do cơ thể em bé không đủ máu nuôi.

8h30 sáng hôm đó, bác sĩ Vũ Hoài Anh bay vào TP HCM phối hợp cùng êkíp Bệnh viện 108 chia gan tại Bệnh viện Chợ Rẫy, rồi trở về Huế ngay trong ngày để ghép cho Tường Vy.

Đến nửa đêm, sau 8 giờ phẫu thuật, chị Mỹ nhận tin ca mổ của con gái thành công. Chị chỉ được nhìn con vỏn vẹn vài phút trước khi Tường Vy được chuyển vào phòng hồi sức sau mổ vô trùng, cách ly với bên ngoài để theo dõi.

"Đó vẫn là quãng thời gian thấp thỏm vì bác sĩ nói con vẫn có thể đối mặt nhiều biến chứng nguy hiểm như nguy cơ thải ghép, vấn đề đường mật, suy thận, nhiễm khuẩn...", chị Mỹ nói.

Sau 3 tuần, Tường Vy được rút hết các thiết bị theo dõi sinh hiệu, chuyển sang khoa ngoại để theo dõi. Chị Mỹ đã có thể bồng con đi chơi quanh phòng, vui vẻ nói cười.

Tại Việt Nam, tỷ lệ sống sau 5 năm của trẻ được ghép gan tại các trung tâm dao động từ 80-90%. Theo bác sĩ Vũ Hoài Anh, sau ghép, trẻ vẫn phải dùng thuốc chống thải ghép trong thời gian dài, nhưng phần lớn đều phát triển ổn định và hòa nhập cuộc sống bình thường.

"Nhìn con khoẻ mạnh trở lại như trút được gánh nặng đè trên ngực suốt nhiều tháng", chị Mỹ nói.