Những công trình góp phần thay đổi diện mạo TPHCM 5 năm qua

Metro Bến Thành - Suối Tiên, cầu Ba Son, bến xe Miền Đông mới, công viên Bờ Sông Sài Gòn, chỉnh trang trục đường Thùy Vân, biển Bãi Sau (phường Vũng Tàu),… là một trong những công trình góp phần thay đổi diện mạo TPHCM trong nhiệm kỳ 5 năm qua (2020-2025).

Bến xe Miền Đông mới

Nằm ở cửa ngõ phía Đông TPHCM, bến xe Miền Đông mới chính thức khởi công từ tháng 4/2017, với tổng diện tích hơn 16ha. Dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 4.000 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 tiêu tốn hơn 770 tỷ đồng. Sau hơn 3 năm thi công, ngày 10/10/2020, bến xe chính thức đưa vào khai thác giai đoạn đầu, phục vụ các tuyến từ Quảng Trị trở ra miền Bắc.

Với thiết kế hiện đại, kết nối trực tiếp với tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) và mạng lưới xe buýt, bến xe Miền Đông mới được kỳ vọng trở thành trung tâm vận chuyển hành khách liên tỉnh quy mô lớn, thay thế bến xe Miền Đông tại quận Bình Thạnh (cũ) vốn đã quá tải nhiều năm.

Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, việc di dời các tuyến xe khách gặp nhiều khó khăn do kết nối giao thông đến bến chưa hoàn thiện, hành khách còn bỡ ngỡ khi bến mới cách trung tâm thành phố khoảng 15km. Thực tế này khiến bến xe nhiều thời điểm rơi vào tình trạng vắng khách, thấp hơn kỳ vọng ban đầu.

Dù vậy, giới chuyên gia nhận định khi các dự án hạ tầng giao thông xung quanh được đồng bộ - đặc biệt là metro số 1 đi vào hoạt động, trong thời gian tới bến xe Miền Đông mới sẽ phát huy đúng vai trò cửa ngõ giao thông chiến lược, hiện đại và lâu dài của TPHCM.

Metro Bến Thành - Suối Tiên

Khởi công từ tháng 8/2012, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) dài gần 20 km, với tổng vốn đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, là dự án đường sắt đô thị đầu tiên của TPHCM. Sau hơn 12 năm thi công với nhiều lần điều chỉnh tiến độ, công trình chính thức vận hành thương mại vào cuối năm 2024, đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử phát triển giao thông đô thị của thành phố.

Trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán và kỳ nghỉ lễ 30/4, 1/5 vừa qua, metro số 1 TPHCM đã ghi nhận lượng hành khách tăng mạnh, có ngày đạt hơn 100.000 lượt, cho thấy sức hút và nhu cầu rất lớn của người dân đối với loại hình vận tải công cộng hiện đại này.

Metro số 1 TPHCM nối liền cửa ngõ phía Đông với trung tâm thành phố, gồm 3 ga ngầm (Bến Thành, Nhà hát Thành phố, Ba Son) và 11 ga trên cao. Trục hành lang đô thị dọc tuyến đang thay đổi nhanh chóng: nhiều tòa cao ốc, khu chung cư hiện đại liên tiếp mọc lên, tạo nên diện mạo hoàn toàn khác so với gần một thập kỷ trước.

Tuyến metro này không chỉ góp phần hoàn thiện mạng lưới hạ tầng giao thông, giảm tải cho hệ thống đường bộ, mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển đô thị theo hướng bền vững, văn minh và hiện đại.

Cầu Ba Son – biểu tượng mới trên sông Sài Gòn

Khánh thành ngày 28/4/2022 sau nhiều năm chờ đợi, cầu Ba Son (trước đây là cầu Thủ Thiêm 2) không chỉ giải tỏa áp lực giao thông mà còn góp phần thay đổi diện mạo kiến trúc đô thị TP.HCM.

Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng, dài gần 1,5 km, trong đó nhịp chính là cầu dây văng dài 200 m, tháp cầu cao 113 m – hiện là tháp dây văng cao nhất TPHCM. Cầu gồm 6 làn xe, nối từ giao lộ Tôn Đức Thắng – Lê Duẩn (quận 1 cũ) sang khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP. Thủ Đức cũ).

Khởi công từ tháng 2/2015, công trình nhiều lần trễ hẹn do vướng mặt bằng và điều chỉnh kỹ thuật. Sau 7 năm, cầu chính thức đưa vào sử dụng, tạo trục kết nối trực tiếp giữa trung tâm hiện hữu và khu đô thị mới bên bờ Đông sông Sài Gòn. Từ khi thông xe, cầu Ba Son đã rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển từ quận 1 sang Thủ Thiêm, giảm tải cho hầm vượt sông Sài Gòn và cầu Sài Gòn.

Không chỉ đóng vai trò là hạ tầng giao thông, cây cầu còn trở thành biểu tượng kiến trúc hiện đại. Cầu Ba Son là một trong 5 cây cầu và 1 hầm vượt sông Sài Gòn được quy hoạch kết nối Thủ Thiêm với trung tâm thành phố. Việc đưa công trình vào khai thác được đánh giá là bước ngoặt quan trọng thúc đẩy phát triển khu đô thị Thủ Thiêm, mở rộng không gian trung tâm TPHCM, đồng thời tạo điểm nhấn cảnh quan hiện đại, hài hòa với bờ sông Sài Gòn.

Bờ sông Sài Gòn thay "áo mới"

Sau nhiều tháng thi công, đầu năm 2024, công viên bờ sông Sài Gòn (đoạn từ cầu Ba Son đến hầm sông Sài Gòn, TP. Thủ Đức cũ) đã khoác lên mình diện mạo mới, trở thành không gian công cộng hiện đại, xanh mát, hứa hẹn là điểm đến vui chơi, giải trí hấp dẫn của người dân TPHCM mỗi dịp lễ, Tết.

Dự án có quy mô gần 5 ha, trải dài hơn 800 m ven sông, được thiết kế đồng bộ với các hạng mục như: đường đi bộ và xe đạp ven sông, cầu đi bộ, bến tàu, khu quảng trường tổ chức sự kiện, sân khấu ngoài trời, công viên đá, đài phun nước, hệ thống chiếu sáng nghệ thuật, màn hình LED…

Đặc biệt, “cánh đồng hoa hướng dương” gần 15.000 cây được trồng tại công viên đã nhanh chóng trở thành điểm check-in yêu thích của giới trẻ. Đây không chỉ là công trình cải tạo cảnh quan mà còn là “lá phổi xanh” mới của khu vực, nơi người dân có thể tản bộ, tập thể dục, ngắm cảnh sông Sài Gòn, đồng thời là địa điểm tổ chức các sự kiện văn hóa, lễ hội đường phố.

Sự ra đời của công viên bờ sông Sài Gòn giúp xóa bỏ hình ảnh những bãi đất hoang, lau sậy, rác thải ven sông trước đây, thay bằng không gian đô thị văn minh, hiện đại. Công trình cũng góp phần định hình diện mạo trung tâm TPHCM, kết nối hài hòa cảnh quan sông nước với các khu đô thị, tòa nhà hiện đại xung quanh.

Bệnh viện Ung Bướu (cơ sở 2)

Tọa lạc ở cửa ngõ phía Đông TPHCM, bệnh viện Ung bướu cơ sở 2, sau nhiều năm xây dựng đã chính thức đi vào hoạt động, trở thành bệnh viện chuyên khoa ung bướu hiện đại bậc nhất cả nước. Khởi công từ tháng 10/2016 với tổng vốn đầu tư gần 6.000 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước, bệnh viện được xây dựng trên diện tích hơn 55.000m2, quy mô 1.000 giường bệnh, gồm nhiều khối nhà cao tầng và khu kỹ thuật chuyên sâu.

Cuối năm 2020, bệnh viện hoạt động một phần; đầu năm 2023, chính thức khánh thành và đi vào vận hành toàn phần.

Theo lãnh đạo ngành y tế TPHCM, sự ra đời của bệnh viện Ung Bướu cơ sở 2 không chỉ giúp giảm tải áp lực cho cơ sở 1 tại quận Bình Thạnh (cũ) vốn thường xuyên quá tải, mà còn đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng cao của người dân TPHCM, các tỉnh Nam Bộ và Tây Nguyên, mà còn hướng tới mục tiêu trở thành điểm đến y tế chất lượng cao trong khu vực ASEAN. Ngoài vai trò điều trị, bệnh viện còn là trung tâm đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu về ung thư, được kỳ vọng nâng cao chất lượng y tế và năng lực chuyên môn của TPHCM trong giai đoạn mới.

Tháp Tam Thắng - biểu tượng mới nơi phố biển

Ngày 28/10/2024, TP Vũng Tàu (nay thuộc TPHCM) khởi công dự án chỉnh trang trục đường Thùy Vân - Bãi Sau với tổng vốn đầu tư gần 1.100 tỷ đồng từ vốn ngân sách. Đây là một trong những dự án hạ tầng - cảnh quan trọng điểm, kỳ vọng thay đổi diện mạo du lịch của địa phương trong giai đoạn 2025 trở đi.

Dự án có chiều dài khoảng 3,2 km, diện tích gần 19,2 ha, gồm 12 hạng mục chính: cải tạo công viên, quảng trường, hệ thống cây xanh, đường ven biển, cấp thoát nước, điện chiếu sáng…

Điểm nhấn của dự án là công trình Tháp Tam Thắng, với vốn đầu tư 155 tỉ đồng. Tháp gồm 143 trụ bê tông cốt thép hình tam giác, cao từ 10,9 m đến 34,25 m, được ốp gạch mosaic và trang bị hệ thống đèn LED tạo hiệu ứng ánh sáng đặc biệt về đêm.

Việc chỉnh trang Bãi Sau và xây dựng Tháp Tam Thắng không chỉ tạo cảnh quan hiện đại, sạch đẹp cho trục ven biển quan trọng nhất của Vũng Tàu (nay thuộc TPHCM), mà còn mở ra không gian sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi, giải trí cho người dân, đồng thời thu hút thêm du khách trong dịp lễ, Tết. Công trình được kỳ vọng trở thành biểu tượng mới của đô thị biển phía Nam.