Nhiều bệnh viện phía Nam ngừng chụp PET/CT: Cái 'áo cơ chế' làm khổ người bệnh

Chuyện không muốn đã xảy ra, khi nhiều người bệnh ở khu vực phía Nam không được sử dụng công nghệ chụp PET/CT để đánh giá giai đoạn và hiệu quả điều trị ung thư.

Thật đau lòng khi các bác sĩ không thể sử dụng công nghệ tốt nhất để chẩn đoán điều trị cho người bệnh, còn người bệnh phải tự cứu mình khi tìm chụp ở nơi khác tốn kém hơn. Vướng là do cơ chế, ai cũng muốn gỡ, nhưng cuối cùng đành... "thất thủ".

Nhìn lại, khu vực TP.HCM hoàn toàn có thể được cung cấp đủ thuốc đồng vị phóng xạ để chụp PET/CT, gồm lò cyclotron của Bệnh viện Chợ Rẫy và của Công ty cổ phần y học Rạng Đông.

Nhưng lấn cấn là lò cyclotron của Công ty cổ phần y học Rạng Đông lắp đặt tại phía Nam từ năm 2019 trên đất của một đơn vị công lập.

Mà theo quy định là để được sử dụng đất công thì phải tuân thủ Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Khi không đáp ứng quy định này thì phải dừng hoạt động.

Dù đã có nhiều kiến nghị, xuất phát từ nhu cầu của người bệnh, nhưng lò sản xuất vẫn phải dừng hoạt động, mất đi một nguồn cung thuốc đồng vị phóng xạ quan trọng, đẩy bệnh viện và người bệnh vào thế khó.

Đây không phải lần đầu tiên người bệnh gặp khó khăn khi máy móc có, nhưng vướng mắc dẫn tới không thể sử dụng.

Trước đó từ năm 2020 đến 2022, bệnh nhân của Bệnh viện Bạch Mai không thể sử dụng thiết bị xạ phẫu do chưa có quy định rõ ràng về liên doanh liên kết trong bệnh viện công lập. Mặc dù rất nhiều người bệnh có chỉ định, có người bị bỏ qua giai đoạn vàng điều trị, nhưng máy thì có mà người bệnh và bệnh viện phải chịu.

Hai thiết bị phẫu thuật robot tại bệnh viện này cũng nằm trong tình trạng tương tự, do liên quan đến vụ nâng giá thiết bị từ năm 2019.

Mặc dù vụ án liên quan hai thiết bị phẫu thuật robot đã được xử lý toàn diện, nhưng máy móc vẫn bị bỏ xó, trong khi người bệnh có chỉ định/nhu cầu phải ra nước ngoài điều trị với chi phí cao hơn hàng chục lần so với điều trị tại Bạch Mai.

Máy PET/CT thuộc diện liên doanh liên kết tại Bạch Mai thời điểm đó cũng buộc phải "nằm trong kho", mà như một đại biểu Quốc hội đã phát biểu, "máy móc không có tội, sao phải bỏ xó?". Tuy nhiên mãi 3 năm sau máy móc mới được tháo khóa và thiết bị PET/CT sau này bị hỏng, không thể sử dụng trở lại...

Việc ban hành quy định, cơ chế là để định hướng và giúp các hoạt động xã hội vận hành thông suốt. Khi có vướng mắc lẽ ra cần phải tháo gỡ, thậm chí linh hoạt để không gây ra lãng phí, thiệt thòi cho các đối tượng thụ hưởng, ở đây là người bệnh.

Tiếc rằng với trường hợp thiết bị của ngành y, cái áo cơ chế đã không thể linh hoạt dù liên quan đến sức khỏe con người.

Câu chuyện thiết bị ngành y phải "trùm mền" chỉ là một lát cắt trong bức tranh lớn về dự án đầu tư vướng cơ chế mà ta có thể thấy rất nhiều trong các dự án, công trình, nhất là với bất động sản.

Có những dự án "trùm mền" kéo dài nhiều năm gây lãng phí ghê gớm. Ai cũng thấy. Ai cũng tiếc, xót xa. Nhiều kiến nghị gỡ khó được đưa ra.

Thế nhưng tiến độ gỡ khó quá chậm, gần đây mới tăng tốc. Và để tránh lặp lại những dự án "trùm mền", những dự án vướng mà gỡ hoài không ra, điều quan trọng là tới đây các cơ chế chính sách thu hút đầu tư phải đi trước, rõ ràng, thoáng, dễ làm và dễ thực hiện. Tránh tình trạng tiền tỉ đổ vào rồi "đi cũng dở, ở cũng không xong", người dân bị vạ lây.