Nhiệm kỳ thứ ba của ông Trump có thể thành hiện thực?

Theo PolitiFact, trong chuyến công du châu Á, Tổng thống Donald Trump tiếp tục bày tỏ ý định muốn ra tranh cử nhiệm kỳ thứ ba, bất chấp giới hạn hai nhiệm kỳ theo Hiến pháp Mỹ.

Theo trang PolitiFact, ngày 27-10, trên chuyến bay từ Kuala Lumpur đến Tokyo, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trả lời phỏng vấn về khả năng ra tranh cử nhiệm kỳ thứ ba vào năm 2028: "Tôi rất muốn làm điều đó" và tự tin khẳng định: "Tôi có số liệu thăm dò tốt nhất từ trước tới nay".

Trước đó, ông Steve Bannon, đồng minh lâu năm của ông Trump, tiết lộ với The Economist: "Ông ấy sẽ có nhiệm kỳ thứ ba… Mọi người nên chấp nhận điều đó". Ông Bannon nhấn mạnh một "kế hoạch" cho nhiệm kỳ ba đang được triển khai và sẽ được công bố "vào thời điểm thích hợp".

Tuy nhiên, theo PolitiFact, Tu chính án thứ 22 của Hiến pháp Mỹ quy định rõ: "Không người nào được bầu làm Tổng thống quá hai lần".

Dù vậy, một số chuyên gia pháp lý cho rằng từ "bầu" (elected) có thể để ngỏ khả năng trở lại Nhà Trắng mà không qua bầu cử trực tiếp.

Ông Brian Kalt, giáo sư luật tại Đại học Bang Michigan, cho rằng có nhiều cách để trở thành tổng thống mà không qua bầu cử.

Về lý thuyết, một cựu tổng thống hai nhiệm kỳ có thể tiếp tục trở thành phó tổng thống, từ đó kế nhiệm tổng thống mà không vi phạm Tu chính án thứ 22.

Để thực hiện điều này, ông Trump sẽ phải đảm bảo ứng viên tổng thống mà ông chọn đồng ý nhường vị trí nếu thắng cử, đồng thời ông phải xuất hiện trên lá phiếu ở đủ các bang để giành đa số Đại cử tri - điều mà bang Dân chủ có thể ngăn cản.

Ông Trump từng nhiều lần gợi ý ý tưởng nhiệm kỳ thứ ba ngay trong nhiệm kỳ thứ hai. Trong một cuộc phỏng vấn tháng 3, ông đưa ra phương án: "Ứng viên tổng thống do đồng minh đại diện, tôi sẽ làm phó tổng thống và kế nhiệm tổng thống".

Khi được hỏi lại, ông thừa nhận: "Vâng, tôi sẽ được phép làm điều đó", nhưng cũng chia sẻ rằng kế hoạch có thể bị loại bỏ vì quá rắc rối và không được người dân ủng hộ.

Dù ông Trump tuyên bố ông có "số liệu tốt nhất từ trước tới nay", các cuộc thăm dò trung bình lại cho thấy ông tụt 7-13 điểm, với tỉ lệ không hài lòng cao hơn tỉ lệ hài lòng.

Khảo sát của Đài ABC News và tờ Washington Post vào tháng 4 cũng ghi nhận chỉ 18% người dân ủng hộ nhiệm kỳ thứ ba của ông Trump, trong khi tỉ lệ cử tri Cộng hòa ủng hộ là 38%.

Ngoài ra, một phương án khác là trở thành Chủ tịch Hạ viện, từ đó kế nhiệm tổng thống nếu cả tổng thống và phó tổng thống từ chức.

Bên cạnh đó, một cách để tiếp tục nhiệm kỳ ba là sửa đổi Hiến pháp, nhưng gần như không khả thi trong bối cảnh chính trị hiện nay.

Cuối cùng, một lựa chọn khác mang tính cực đoan và vi hiến là từ chối rời nhiệm sở sau ngày 20-1-2029. Tuy nhiên, giáo sư Michael Gerhardt từ Đại học Bắc Carolina cảnh báo: "Điều đó sẽ đồng nghĩa với việc lật đổ chính phủ".