Nguy cơ ẩu đả khi cấm bán xăng cho xe ô nhiễm

Từ ngày 1/7, các trạm xăng trên khắp Delhi sẽ phải từ chối bán xăng và dầu cho tất cả các phương tiện không có giấy chứng nhận kiểm soát ô nhiễm (Pollution Under Control - PUC) hợp lệ. Mặc dù quy định mới nhằm mục đích giảm thiểu phương tiện gây ô nhiễm, các đại lý xăng dầu trong thành phố bày tỏ lo ngại về an toàn cá nhân hơn là vấn đề logistics hay quản lý kho hàng.

Theo nhiều người vận hành trạm nhiên liệu, căng thẳng đã bắt đầu nhen nhóm. Nhiều người lo ngại rằng việc từ chối phục vụ các tài xế nóng tính vào mùa hè, đặc biệt ở những khu vực giao thông đông đúc, có thể dẫn đến tranh cãi, va chạm và thậm chí đối mặt với tình huống như bạo động. Không giống như cảnh sát có quyền phạt với sự hậu thuẫn và bảo vệ hợp pháp, nhân viên cây xăng cho biết họ được yêu cầu thực hiện một quy định có thể gây ra sự thù địch mà không có công cụ hay quyền hạn để giải quyết hậu quả.

Quyết định của chính quyền Delhi xuất phát từ mối quan ngại ngày càng tăng về môi trường. Khí thải từ phương tiện giao thông là một trong những nguyên nhân chính góp phần vào tình trạng ô nhiễm không khí thường xuyên ở Delhi, đặc biệt vào mùa đông. Bằng cách hạn chế nhiên liệu cho các phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải cơ bản, chính quyền hy vọng thúc đẩy việc tuân thủ và loại bỏ các mẫu xe cũ hơn, gây ô nhiễm hơn.

Tuy nhiên, trách nhiệm đảm bảo tuân thủ hiện đặt nặng lên vai những người vận hành trạm nhiên liệu, phần lớn là các nhượng quyền tư nhân hoặc do các đại lý độc lập điều hành. Họ không phải là nhân viên thi hành pháp luật được đào tạo. Không có thêm quyền an ninh, đào tạo pháp lý hay cơ chế ứng phó khẩn cấp nào được thiết lập để xử lý khi chủ phương tiện phản ứng tiêu cực do bị từ chối.

Một số đại lý báo cáo về các trường hợp lăng mạ và đe dọa bằng lời nói từ khách hàng trước khi luật được áp dụng khi kiểm tra PUC ngẫu nhiên. Nhiều người lo sợ khi quy định có hiệu lực trên toàn thành phố, tần suất và cường độ của các cuộc xung đột như vậy sẽ tăng lên đáng kể.

Delhi có hơn 400 trạm xăng và vào một ngày bận rộn, nhiều trạm trong số đó phục vụ hàng trăm xe. Các đại lý cho biết ngay cả khi chỉ 10% trong số những khách hàng này đến mà không có PUC hợp lệ, tỷ lệ của những tình huống gây căng thẳng mỗi ngày có thể lên tới hàng nghìn.

Theo quy định, nhân viên trạm xăng phải xác minh tình trạng PUC trước khi đổ xăng, có thể là thủ công hoặc thông qua việc kiểm tra biển số xe tự động, nếu có công nghệ.

Nhưng ngay cả khi có mã QR hoặc tích hợp ứng dụng, thách thức vẫn nằm ở khâu giao tiếp. Điều gì xảy ra khi khách hàng không chấp nhận việc mình bị từ chối? Điều gì xảy ra nếu họ khẳng định PUC của mình hợp lệ, nhưng hệ thống lại nói ngược lại? Đây là những "vùng xám" mà các đại lý lo ngại có thể mất kiểm soát theo thời gian thực, đặc biệt là trong giờ cao điểm.

Về cơ bản, các đại lý nhiên liệu không phản đối động thái này. Nhiều người đồng ý rằng kiểm tra khí thải là quan trọng và việc thực thi chặt chẽ hơn đã bị chậm trễ quá lâu. Những gì họ yêu cầu là một khuôn khổ rõ ràng bảo vệ mình trong khi thực hiện công việc này.

Họ muốn cảnh sát có mặt tại các trạm nhiên liệu đông đúc, đặc biệt trong vài tuần đầu tiên triển khai. Họ đang yêu cầu các đường dây nóng có thể cung cấp hỗ trợ theo thời gian thực nếu mọi thứ trở nên mất kiểm soát. Hơn thế, họ muốn có hướng dẫn rõ ràng về những việc cần làm nếu khách hàng trở nên hung hăng, từ chối rời đi hoặc đe dọa dùng bạo lực.

Ngoài ra, còn có nhu cầu về việc chính phủ phải tiến hành một chiến dịch nâng cao nhận thức tích cực trước thời hạn ngày 1/7. Các biển báo tại các lối vào, những lời nhắc nhở trên mạng xã hội và thậm chí cả cảnh báo qua SMS đã được đề xuất để giảm yếu tố gây sốc tại các trạm xăng.

Sự thành công của chính sách này không chỉ phụ thuộc vào việc các đại lý nhiên liệu thực thi ra sao mà còn phụ thuộc vào mức độ hiểu biết của chủ xe. Hiện các nhà điều hành các trạm nhiên liệu đang bị mắc kẹt giữa chính sách và thái độ của công chúng. Những tuần tới sẽ cho thấy liệu động thái này có thể tạo ra sự thay đổi thực sự hay chỉ đơn giản là gây ra sự hỗn loạn bên đường.

Mỹ Anh (theo Cartoq)