Người Đan Mạch xây thư viện như một quảng trường

"Một thư viện im lặng là thư viện không có sức sống. Vì vậy, chúng tôi xây dựng Dokk1 thành quảng trường mở", bà Marie Østergaard, quản lý thư viện TP Aarhus (Đan Mạch), chia sẻ.

Khởi công từ năm 2011 và sau 4 năm hoàn thành, Dokk1 chính thức mở cửa trong sự kỳ vọng của chính quyền và người dân thành phố Aarhus. Theo tài liệu được công bố của thư viện, tòa nhà Dokk1 có tổng diện tích 28.000 m2, chi phí xây dựng lên tới 1,4 tỷ kroner (tương đương gần 220 triệu USD).Dù là người mới đến hay cư trú đã lâu, ít nhất họ cũng phải đến thư viện này một lần, bởi tại đây là nơi các hoạt động của thành phố diễn ra, từ dịch vụ công cho đến văn hóa giải trí. "Chúng tôi không biết bạn đến từ đâu, bạn bao nhiêu tuổi hoặc giới tính gì, nhưng khi bước chân vào thư viện Dokk1, chúng ta có thể trở thành một phần của cộng đồng". Đó là giá trị đội ngũ nhân viên hướng đến khi xây dựng không gian này”, bà Marie Østergaard nói.Sự khác biệt của thư viện thế hệ mớiNgay từ lối vào tầng một, điều đầu tiên mọi người thấy là khu vực làm thẻ cư dân của Cục tuyển dụng và hội nhập quốc tế thuộc Bộ Di trú Đan Mạch. Đây cũng là nơi đầu tiên người dân mới chuyển tới phải đến để khai báo thông tin.Đi sâu vào bên trong, từng dãy bàn, giá sách hiện ra. Không có những bức tường kín đặc chia cắt không gian, thay vào đó là những vách kính trong suốt, tạo cảm giác rộng rãi và gắn kết. Cầu thang zig-zag với mặt sàn phẳng có độ bám cao dẫn từ tầng 2 lên tầng 3 vừa là lối di chuyển vừa là một "khán đài ngẫu hứng" có thể tổ chức các sự kiện nhỏ 100-150 người. Đặc biệt, tại tầng 3, căn phòng ý tưởng với tường kính panorama mở ra một không gian thảo luận, học nhóm và nghiên cứu. Khu vực này cũng là điểm lý tưởng cho những người muốn ngắm thành phố.Bầu không khí tại Dokk1 mang đến một cảm nhận khác biệt so với hình dung truyền thống về thư viện. Không tĩnh lặng hoàn toàn, không đơn thuần là tiếng lật sách, ở đây luôn vang vọng âm thanh của đời sống: tiếng trò chuyện nhóm, tiếng trao đổi công việc, tiếng trẻ em chạy nhảy.Dù là ngày thường các chỗ ngồi tại thư viện đã chật kín. Ảnh: Đức Huy.Với sức chứa lên tới 1.100 chỗ ngồi cùng hàng loạt không gian chức năng, Dokk1 trở thành điểm hẹn quen thuộc của nhiều tầng lớp. Đặc biệt là sinh viên, thành phần chiếm số đông bởi Aarhus là thành phố đại học. Họ tìm đến vừa để học tập, vừa để làm việc nhóm. Người đi làm có thể ngồi trong các phòng họp, phòng hội thảo hay tranh thủ sử dụng dãy máy tính đặt sẵn tại khu vực giá sách. Người cao tuổi thường tìm đến khu báo chí, còn các gia đình có thêm lựa chọn vui chơi tại khu vực dành riêng cho trẻ em. Ở bất cứ góc nào cũng có thể bắt gặp hình ảnh mọi người miệt mài trên laptop, trao đổi ý tưởng hay đơn giản là thư giãn bên tách cà phê. Bà Marie Østergaard - quản lý thư viện Dokk1 - chia sẻ về thiết kế của tòa nhà. Ảnh: Đức Huy. Theo chia sẻ của bà Marie Østergaard, triết lý lớn nhất của Dokk1 chính là xây dựng một không gian công cộng nơi mọi người có thể cùng trao đổi và sáng tạo. Thư viện không áp đặt sự im lặng như một nguyên tắc cứng nhắc, thay vào đó khuyến khích sự đa dạng trong cách sử dụng: người muốn nghiên cứu có phòng đọc yên tĩnh, người muốn trao đổi có phòng họp, nhóm bạn có không gian học tập chung, cộng đồng có hội trường và khu vực sự kiện."Tinh thần thử nghiệm được duy trì trong suốt mười năm hình thành và phát triển: ý tưởng nào được đón nhận sẽ tiếp tục phát huy, ý tưởng nào chưa phù hợp sẽ được thay thế", bà Østergaard nói.Thư viện là trung tâm cộng đồng đa chức năngTại thư viện Dokk1, người đọc có thể tiếp cận kho tài liệu khổng lồ lên tới gần 300.000 đơn vị, trong đó có hơn 220.000 cuốn sách. Không gian đọc không dừng lại ở việc lưu trữ mà còn tạo điều kiện để bạn đọc tiếp cận những ấn phẩm mới nhất, từ các tác giả trẻ cho tới những tên tuổi đang được chú ý.Nhiều chỗ ngồi khác nhau được bố trí bên cạnh những giá sách lớn.Những quầy sách dành riêng cho tác giả trong nước được bố trí trang trọng, giúp giới thiệu dòng chảy văn học, nghiên cứu đương đại Đan Mạch tới công chúng. Bà Marie Østergaard nhấn mạnh: "Dokk1 luôn lắng nghe nhu cầu của cộng đồng, thống kê và phân tích dữ liệu từ các phiếu yêu cầu, từ đó nhập thêm sách với nhiều ngôn ngữ khác nhau, đảm bảo mọi cư dân, kể cả người nhập cư, đều tìm thấy tác phẩm phù hợp".Mỗi năm, Dokk1 tổ chức khoảng 140 sự kiện, trong đó 60% do chính cộng đồng địa phương tự đứng ra. Từ triển lãm nghệ thuật đến buổi giao lưu học thuật, từ những buổi chiếu phim đến hội thảo, mọi hoạt động đều diễn ra trong một không gian mở không tường ngăn, nơi kính trong suốt thay thế vách ngăn truyền thống. Các nghệ sĩ và sinh viên mỹ thuật của thành phố cũng góp phần làm mới không gian bằng cách trang trí các phòng học, phòng họp, biến thư viện thành một "bảo tàng sống" của nghệ thuật công cộng. Một sự kiện tìm hiểu về Châu Âu được tổ chức trên "khán đài ngẫu hứng" tại Dokk1. Ảnh: Đức Huy. Magic Mushrooms, thành phố lộn ngược treo ngoài tòa nhà, và chiếc chuông Gong kết nối với bệnh viện phụ sản Aarhus, vang lên mỗi khi có em bé chào đời, là các tác phẩm nổi bật tại thư viện. Tác phẩm Magic Mushrooms gắn tại trần của bãi đỗ xe, có thể nhìn thấy từ tầng hai của thư viện. Ảnh: Đức Huy. Song hành với đời sống văn hóa là tinh thần sáng tạo công nghệ. Trên tầng 3, MakerLab (phòng chế tác) được trang bị máy in 3D, thiết bị thủ công để mọi người có thể thử nghiệm và sáng tạo. Đây không chỉ là nơi cho sinh viên hay giới nghiên cứu, mà bất kỳ ai cũng có thể đặt lịch để trải nghiệm, từ một người thợ thủ công nhỏ lẻ đến một nhóm học sinh phổ thông.Có nhiều tiểu cảnh bên ngoài để người dân đến vui chơi.Không gian gia đình và trẻ em cũng được chú trọng đặc biệt. Trẻ 0-3 tuổi hay 5-12 tuổi đều có khu vui chơi riêng, với đủ trò từ Lego (sản phẩm đặc trưng của Đan Mạch) đến trò chơi thực tế ảo. Các khu vực này không đơn thuần để giải trí, mà còn khuyến khích trẻ học hỏi qua trải nghiệm. Những buổi sinh hoạt gia đình, hoạt động cộng đồng nhỏ diễn ra ngay cạnh khu chơi của trẻ, tạo thành một bầu không khí vừa sôi nổi vừa thân mật. Gần đó là căng tin nhỏ, nơi mọi người có thể dừng lại trò chuyện, ăn trưa, kết nối.Từ kho sách đa dạng, chuỗi sự kiện nghệ thuật, phòng thí nghiệm sáng tạo đến không gian gia đình đầy sắc màu, Dokk1 đã chứng minh rằng một thư viện hiện đại là ngôi nhà chung của cộng đồng cư dân.Mời bạn đọc đề cử tác phẩm dự Giải thưởng Sách quốc gia. Sách Quốc gia là giải thưởng uy tín về sách, được tổ chức hàng năm. Để triển khai hiệu quả Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VIII, mời quý độc giả đề cử các tác phẩm chất lượng, được xuất bản (tái bản) từ 01/11/2023 đến 31/10/2024, cho hạng mục "Sách được bạn đọc yêu thích".Quý độc giả gửi đề cử tại đây.