Nghiên cứu về lượng tử đoạt giải Nobel Vật lý 2025

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã quyết định trao Giải Nobel Vật lý năm 2025 cho ba nhà khoa học vì phát hiện hiện tượng “đường hầm lượng tử ở quy mô vĩ mô và sự lượng tử hóa năng lượng trong mạch điện".

Ba nhà khoa học Mỹ John Clarke, Michel H. Devoret và John M. Martinis được Nobel vinh danh. Ảnh: Nobel Prize

11h45 ngày 7/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố các nhà khoa học giành giải Nobel năm nay. Theo đó, giải thưởng vinh danh công trình về phát hiện hiện tượng “đường hầm lượng tử ở quy mô vĩ mô và sự lượng tử hóa năng lượng trong mạch điện" của 3 nhà khoa học John Clarke, Michel H. Devoret và John M. Martinis.

Công trình này được đánh giá là một bước đột phá mở ra kỷ nguyên mới cho công nghệ lượng tử.

Quá trình lựa chọn chủ nhân giải thưởng danh giá này diễn ra trong bí mật tuyệt đối. Chỉ các thành viên của Hội đồng Nobel Vật lý và Ban Vật lý thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển mới biết chính xác ai là người được vinh danh. Tuy nhiên, trước giờ công bố, giới chuyên gia và cộng đồng khoa học thế giới vẫn sôi nổi đưa ra nhiều dự đoán về những gương mặt sáng giá năm nay.

Các nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2025. Ảnh: Nobel Prize

Trước đó, ngày 6/10, mùa Nobel 2025 chính thức khởi động khi giải Y sinh học được trao cho ba nhà khoa học đến từ Mỹ và Nhật Bản, ghi nhận những phát hiện mang tính nền tảng về cơ chế kiểm soát của hệ miễn dịch – bước tiến quan trọng trong y học hiện đại.

Năm ngoái, giải Nobel Vật lý 2024 đã gọi tên giáo sư John J. Hopfield (Đại học Princeton, Mỹ) và giáo sư Geoffrey E. Hinton (Đại học Toronto, Canada) vì những khám phá mang tính đột phá đặt nền móng cho lĩnh vực học máy và mạng thần kinh nhân tạo - công nghệ đang định hình tương lai của trí tuệ nhân tạo toàn cầu.

Sau giải Nobel Y sinh và Nobel Vật lý, giải Nobel Hóa học sẽ trao vào ngày 8/10, tiếp đó là Nobel Văn chương vào 9/10, Nobel Hòa bình (10/10) và cuối cùng là Nobel Kinh tế (13/10).

Giải Nobel là giải thưởng quốc tế danh giá do Quỹ Nobel tại Stockholm sáng lập từ năm 1901, dựa trên di sản của nhà phát minh và doanh nhân Thụy Điển Alfred Nobel. Giải được trao hàng năm cho những cá nhân và tổ chức có đóng góp nổi bật trong các lĩnh vực: Y sinh học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình.

Đến năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Sveriges Riksbank) đã lập thêm Giải thưởng Khoa học Kinh tế tưởng niệm Alfred Nobel, thường được gọi là giải Nobel Kinh tế, nhằm tôn vinh những công trình có đóng góp sâu rộng cho lĩnh vực kinh tế học.