Nghiên cứu mới truy tìm nguồn gốc Covid-19

Một nhóm nghiên cứu đã phân tích gần 170 bộ gien vi rút Corona ở dơi và truy tìm nguồn gốc Covid-19 tới quần thể dơi ở tỉnh Vân Nam thuộc miền tây Trung Quốc và miền bắc Lào.

Trong một nghiên cứu mới về nguồn gốc Covid-19 được công bố trên tạp chí Cell gần đây, các nhà khoa học đã phân tích 167 bộ gien vi rút Corona ở dơi để tái tạo cách các tác nhân gây bệnh tiến hóa theo thời gian, có khả năng cung cấp thông tin chi tiết về cách Covid-19 lây lan sang người. Nghiên cứu mới do Đại học Edinburgh (Scotland) dẫn đầu và có sự tham gia của các nhà nghiên cứu từ 20 tổ chức ở Mỹ, châu Âu và châu Á, bao gồm Trung Quốc, theo tờ South China Morning Post.

Tương đồng giữa vi rút SARS và Covid-19

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học phát hiện SARS-CoV-1 (gây Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) từ năm 2002 - 2004) đã lưu hành ở loài dơi tại miền tây Trung Quốc từ 1 - 2 năm trước khi lây sang người ở tỉnh Quảng Đông thuộc miền nam Trung Quốc. Tương tự, SARS-CoV-2 (gây đại dịch Covid-19) lưu hành ở loài dơi tại tây nam Trung Quốc hoặc bắc Lào từ 5 - 7 năm trước khi gây ra đợt bùng phát Covid-19 được biết đến đầu tiên trên thế giới tại TP.Vũ Hán thuộc miền trung Trung Quốc vào cuối năm 2019.

Các nhà nghiên cứu cho hay điều đáng kinh ngạc là hai loại vi rút này đều lưu hành ở loài dơi cách nơi con người lần đầu tiên bị nhiễm bệnh hàng trăm ki lô mét. Các nhà nghiên cứu trước đây đã xác định SARS-CoV-1 có trong cầy hương và các loài động vật có vú hoang dã khác được bán ở các chợ vào thời điểm bùng phát SARS đầu tiên vào năm 2002. Họ kết luận hoạt động buôn bán động vật hoang dã đã vận chuyển mầm bệnh hàng trăm ki lô mét, từ hang dơi đến con người.

Giống SARS-CoV-1, SARS-CoV-2 tiến hóa trong các hang dơi cách xa hàng trăm ki lô mét so với nơi con người lần đầu tiên bị nhiễm bệnh. Tuy nghiên cứu mới không chứng minh rằng SARS-CoV-2 được vận chuyển qua hoạt động buôn bán động vật hoang dã đến chợ hải sản Hoa Nam, nơi các ca Covid-19 đầu tiên được phát hiện ở Vũ Hán, các tác giả cho rằng sự tương đồng giữa SARS và Covid-19 rõ ràng đến mức không thể bỏ qua, theo tờ The Telegraph.

Không dập tắt được thuyết rò rỉ từ phòng thí nghiệm ?

Theo tờ South China Morning Post, nghiên cứu mới đã đưa ra bằng chứng SARS-CoV-2 không bắt nguồn từ Vũ Hán, phản bác lại quả quyết của Nhà Trắng trên trang web về Covid-19 được ra mắt vào ngày 18.4 rằng rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Trung Quốc là "nguồn gốc thực sự" của đại dịch này.

Đến ngày 30.4, Trung Quốc công bố sách trắng về Covid-19, nhấn mạnh một nghiên cứu chung của Tổ chức Y tế thế giới và Trung Quốc đã kết luận rằng khả năng rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "cực kỳ khó xảy ra", theo Tân Hoa xã. Dù vậy, ông Jonathan Ball, giáo sư về vi rút học phân tử tại Trường Y học Nhiệt đới Liverpool (Anh), cho rằng nghiên cứu mới không thể giải quyết được cuộc tranh luận giữa nguồn gốc vi rút gây Covid-19 từ phòng thí nghiệm và nguồn gốc tự nhiên.

Ngoài ra, ông Mark Woolhouse, giáo sư dịch tễ học bệnh truyền nhiễm tại Đại học Edinburgh, cho hay ông không đồng ý với suy luận trong nghiên cứu mới rằng cách duy nhất hợp lý mà SARS-CoV-2 có thể di chuyển từ môi trường sống tự nhiên đến Vũ Hán là thông qua hoạt động buôn bán động vật hoang dã.

"Đối với tôi, không có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy các loài động vật có liên quan sự lây lan ban đầu của SARS-CoV-2 được nuôi ở khu vực mà vi rút này được cho là đã tiến hóa. Vì vậy, đối với tôi, con đường có khả năng nhất mà vi rút di chuyển từ nơi này đến nơi khác là thông qua con người", báo The Telegraph dẫn lời ông Woolhouse.