Nếu bạn còn giữ 5 thói quen tiết kiệm ngược này, bạn mãi trắng tay

Có những người vẫn tin rằng mình đang sống tiết kiệm, nhưng thực chất lại đang mắc kẹt trong những thói quen tài chính sai lầm.

Tiết kiệm là một trong những nền tảng quan trọng nhất để xây dựng sự an toàn tài chính. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tiết kiệm đúng cách. Thậm chí, có những người vẫn tin rằng mình đang sống tiết kiệm, nhưng thực chất lại đang mắc kẹt trong những thói quen tài chính sai lầm. Đó được gọi là "tiết kiệm ngược", tức là cố gắng cắt giảm những thứ nhỏ nhặt nhưng lại để thất thoát ở những chỗ lớn hơn.

Dưới đây là 5 thói quen tiết kiệm ngược phổ biến mà nếu bạn còn giữ, việc trắng tay sẽ không chỉ là khả năng, mà gần như là điều chắc chắn.

1. Mua đồ rẻ vì nghĩ sẽ tiết kiệm hơn

Nhiều người chọn mua những món đồ giá rẻ nhất với suy nghĩ đơn giản: Tiết kiệm càng nhiều càng tốt. Nhưng sự thật là "rẻ" không phải lúc nào cũng "tiết kiệm". Những món đồ giá thấp thường có chất lượng kém, nhanh hỏng, nhanh lỗi mốt hoặc không mang lại giá trị sử dụng lâu dài.

Khi bạn mua một chiếc áo 100 nghìn nhưng mặc được đúng hai lần rồi bỏ, bạn đang tốn 50 nghìn mỗi lần mặc. Trong khi đó, một chiếc áo 500 nghìn mặc được 50 lần chỉ tốn 10 nghìn mỗi lần sử dụng. Cùng là chi tiền, nhưng giá trị thu về rất khác nhau.

Chi tiêu thông minh không phải là mua thứ rẻ nhất, mà là mua thứ có giá trị sử dụng cao nhất trên mỗi đồng bỏ ra.

2. Tiết kiệm bằng cách trì hoãn đầu tư cho bản thân

Một số người cho rằng học thêm một kỹ năng, đăng ký một khóa học hoặc mua sách là lãng phí tiền. Họ cố gắng cắt bỏ chi phí học tập để "tiết kiệm". Đây chính là kiểu tiết kiệm ngược nguy hiểm nhất, bởi nó đánh đổi tương lai dài hạn để giữ vài đồng trong ngắn hạn.

Đầu tư vào kiến thức, sức khỏe và kỹ năng là một trong những khoản đầu tư có lợi suất cao nhất. Nó giúp bạn nâng cao năng lực làm việc, mở rộng cơ hội nghề nghiệp và tăng thu nhập trong dài hạn. Ngược lại, việc không đầu tư gì cho bản thân khiến bạn mãi đứng yên trong khi người khác không ngừng tiến lên.

3. Cố sống dè sẻn từng đồng nhưng không kiểm soát các khoản chi lớn

Không ít người nhịn uống cà phê sáng, ăn cơm nhà thay vì ra hàng, mặc cả từng nghìn đồng khi mua rau... nhưng lại sẵn sàng bỏ tiền lớn cho những thứ không tính toán kỹ như điện thoại mới, kỳ nghỉ xa xỉ hoặc một chiếc xe vượt quá khả năng tài chính.

Vấn đề nằm ở chỗ: bạn có thể tiết kiệm được 200 nghìn mỗi tháng bằng cách siết chi tiêu vặt, nhưng nếu không kiểm soát các khoản chi lớn, bạn sẽ dễ dàng tiêu sạch cả chục triệu chỉ trong một lần quyết định sai lầm.

Tiết kiệm thực sự không phải là việc khắt khe với từng đồng nhỏ, mà là biết cách lên kế hoạch cho những khoản chi tiêu lớn. Nếu cứ chăm chăm cắt giảm lặt vặt mà không kiểm soát tổng thể ngân sách, bạn vẫn sẽ rơi vào cảnh thiếu tiền.

4. Gửi toàn bộ tiền vào sổ tiết kiệm và nghĩ thế là xong

Đối với nhiều người, gửi tiết kiệm ngân hàng vẫn là hình thức tích lũy duy nhất và "an toàn nhất". Nhưng trong bối cảnh lạm phát gia tăng, lãi suất tiết kiệm thấp hơn tốc độ trượt giá của đồng tiền thì đây là một lựa chọn kém hiệu quả.

Giữ toàn bộ tiền trong tài khoản tiết kiệm không giúp bạn sinh lời mà còn khiến bạn mất cơ hội nhân tiền bằng đầu tư. Không phải ai cũng cần lao vào thị trường chứng khoán hay bất động sản, nhưng bạn cần đa dạng hóa dòng tiền. Ít nhất, hãy tìm hiểu các kênh đầu tư cơ bản, tìm cách để tiền làm việc cho mình thay vì nằm yên trong ngân hàng.

Tiết kiệm là tốt, nhưng tiết kiệm một cách thụ động lại là một cách giữ nghèo lâu dài.

5. Chờ đến cuối tháng còn dư mới tiết kiệm

Đây là thói quen sai lầm phổ biến nhất. Nhiều người tiêu lương trước, tiết kiệm sau. Cuối tháng nếu còn dư thì mới bỏ vào tài khoản tiết kiệm. Nhưng thực tế, chi tiêu luôn có xu hướng nới rộng nếu không có giới hạn. Nếu bạn chờ đến cuối tháng để tiết kiệm, gần như chắc chắn bạn sẽ không còn gì để dành.

Nguyên tắc đúng là "trả cho mình trước tiên", tức là trích một khoản tiết kiệm ngay khi nhận lương, coi đó là chi phí bắt buộc như tiền nhà hay tiền điện. Việc này tạo ra thói quen kỷ luật và đảm bảo bạn luôn có một phần tài sản được tích lũy đều đặn.