Mỹ nỗ lực hoàn thiện kế hoạch hòa bình Ukraine

Mỹ xác nhận có kế hoạch hòa bình mới cho Ukraine nhưng cho biết vẫn đang đàm phán, sau khi bản dự thảo không chính thức của kế hoạch này gây xôn xao.

Hãng Reuters ngày 21.11 dẫn nguồn thạo tin cho hay các quan chức Mỹ sẽ thông báo với các đại sứ Liên minh Châu Âu (EU) về một dự thảo kế hoạch hòa bình nhằm chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine. Trước đó, Mỹ đã thông báo với Nga và Ukraine về kế hoạch này. Mỹ chưa công bố nội dung dự thảo, trong khi một số hãng truyền thông nêu các chi tiết dường như đáp ứng những yêu cầu của Nga.

 "Tốt cho đôi bên"

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt ngày 20.11 khẳng định kế hoạch hòa bình của Mỹ đang được đàm phán với Nga và Ukraine là tốt cho đôi bên, đồng thời bác bỏ lo ngại rằng kế hoạch đáp ứng nhiều đòi hỏi của Nga. Bà Leavitt còn cho biết thêm rằng 2 nhà ngoại giao cấp cao Mỹ là Đặc phái viên Steve Witkoff và Ngoại trưởng Marco Rubio đã âm thầm làm việc về kế hoạch này suốt một tháng qua. "Quá trình này vẫn đang diễn ra và còn thay đổi, nhưng Tổng thống Donald Trump ủng hộ kế hoạch này", bà Leavitt phát biểu và cho biết Mỹ đang cố gắng hết sức để hoàn thiện kế hoạch, "có những cuộc trao đổi tốt đẹp" để nắm được những gì Ukraine và Nga có thể cam kết.

Trang Axios ngày 21.11 đăng toàn bộ dự thảo gồm 28 điểm, được một quan chức Mỹ và một quan chức Ukraine xác nhận. Trong dự thảo gồm các đề xuất Nga không tấn công các nước láng giềng, NATO không mở rộng thêm, Ukraine nhận đảm bảo an ninh đáng tin cậy, quy mô quân đội Ukraine giới hạn còn 600.000 người, Ukraine không gia nhập NATO, NATO không đóng quân ở Ukraine, các tiêm kích châu Âu được điều đến Ba Lan. Về kinh tế, Nga tái hòa nhập nền kinh tế toàn cầu, được dỡ bỏ cấm vận, được mời trở lại G8, tài sản Nga bị phong tỏa sẽ được dùng để tái thiết và đầu tư ở Ukraine trong nỗ lực do Mỹ dẫn đầu. Về lãnh thổ, Crimea, Luhansk và Donetsk sẽ được công nhận trên thực tế thuộc về Nga, còn Kherson và Zaporizhzhia sẽ đóng băng theo đường tiếp xúc. Ngoài ra, còn có đề xuất Ukraine sẽ bầu cử trong vòng 100 ngày. Theo kế hoạch, thỏa thuận mang tính ràng buộc và việc thực thi được giám sát, đảm bảo bởi một Hội đồng Hòa bình do ông Trump đứng đầu. Dự thảo có phần dành cho chữ ký của Ukraine, Nga, Mỹ, EU và NATO.

Phản ứng các bên

Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho hay nước này đang tiếp tục nghiên cứu đề xuất hòa bình của Mỹ, đồng thời hy vọng các bên tôn trọng quan điểm của Ukraine, theo Reuters. Văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chưa bình luận trực tiếp về kế hoạch trên, nhưng nói rằng nhà lãnh đạo "đã vạch ra những nguyên tắc cơ bản có ý nghĩa với người dân chúng ta".

Về phía Nga, Hãng TASS dẫn lời phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho hay Moscow chưa nhận được thông tin nào về việc ông Zelensky đồng ý đàm phán dựa trên kế hoạch hòa bình do ông Trump đề xuất. Nga chưa nhận định chính thức về kế hoạch trên, nhưng Tổng thống Vladimir Putin hôm 20.11 nhấn mạnh rằng Nga phải đạt các mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine một cách vô điều kiện.

Tại hội nghị ở Bỉ hôm 20.11, ngoại trưởng các nước EU tỏ ý không chấp nhận điều khoản buộc Ukraine nhượng bộ. "Ukraine muốn hòa bình, hòa bình công bằng tôn trọng chủ quyền mọi bên, hòa bình bền vững không thể bị đe dọa bởi bất kỳ hành động xâm lược nào trong tương lai. Nhưng hòa bình không thể là sự đầu hàng", Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot phát biểu. Trong khi đó, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul cho rằng kế hoạch của Mỹ là danh sách những vấn đề mà Nga và Ukraine cần khẩn cấp thảo luận, nhưng nhấn mạnh rằng đây chưa phải là kế hoạch sau cùng.