Mỹ bán tên lửa tầm xa cho Ukraine?

Tờ The Wall Street Journal (TWSJ) hôm qua dẫn nguồn tin cho biết Mỹ đã phê duyệt hợp đồng bán 3.350 quả tên lửa tấn công tầm xa (ERAM) và nhiều vũ khí khác cho Ukraine dù đang có nỗ lực ngoại giao để giải quyết cuộc xung đột của nước này với Nga.

Quyết định phê duyệt bị hoãn lại cho đến sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga tại Alaska ngày 15.8 và được thông qua trong tuần qua. Hợp đồng trị giá 850 triệu USD, chủ yếu do châu Âu tài trợ và dự kiến giao hàng trong 6 tuần. Nhà Trắng chưa bình luận về thông tin trên. Tên lửa ERAM được phóng từ máy bay, có tầm bắn từ 240 - 450 km và nhiều quan chức Mỹ cho rằng Ukraine sẽ cần cái gật đầu từ Lầu Năm Góc mới được sử dụng.

Trước đó, Mỹ đã cung cấp tên lửa tầm xa ATACMS cho Ukraine, và từ cuối năm ngoái, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Joe Biden cho phép Kyiv sử dụng tên lửa để tấn công lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, cũng theo TWSJ, chính quyền Tổng thống Donald Trump từ cuối mùa xuân này áp dụng cơ chế mới, trao cho Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth quyền phủ quyết việc sử dụng ATACMS, cũng như các vũ khí tầm xa mà châu Âu cung cấp cho Ukraine nhưng cần hỗ trợ tình báo Mỹ trong tác chiến, để tấn công mục tiêu trong lãnh thổ Nga. Lầu Năm Góc ít nhất một lần đã phản đối đề nghị của Ukraine. Theo TWSJ, sự hạn chế này được áp đặt giữa lúc Nhà Trắng thuyết phục Nga tham gia đàm phán hòa bình.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 15.8 đến Alaska để gặp Tổng thống Trump. Tuy nhiên, trái với những tuyên bố lạc quan sau hội nghị Alaska và cuộc gặp các lãnh đạo châu Âu sau đó, Tổng thống Trump đang tỏ ra giận dữ về tình hình chiến sự cùng tiến độ đàm phán, đồng thời gợi ý tăng cường năng lực tấn công cho Ukraine.

Trong bài đăng trên mạng xã hội giữa tuần này, ông Trump gợi ý rằng Ukraine không thể đánh bại Nga nếu "chỉ phòng thủ mà không tấn công", tín hiệu của việc nhà lãnh đạo có thể đổi ý để cho phép Kyiv mở rộng tấn công Moscow, theo tờ TWSJ dẫn lời một quan chức cấp cao Nhà Trắng.

Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng tỏ ra sốt ruột về việc đối thoại giữa Nga và Ukraine, để ngỏ khả năng cấm vận hoặc đánh thuế Moscow và rút lui khỏi nỗ lực trung gian. Trả lời các phóng viên tại Nhà Trắng ngày 22.8, Tổng thống Trump cho biết không vui về cuộc xung đột và nói sẽ ra "quyết định rất quan trọng" trong 2 tuần nữa. Khi được hỏi sẽ làm gì nếu hai bên xung đột không tổ chức hội nghị thượng đỉnh, ông Trump đáp: "Chúng tôi sẽ xem đó là lỗi của ai. Nếu có lý do rõ ràng, tôi sẽ thông cảm. Nhưng trong 2 tuần nữa, tôi biết mình sẽ làm gì".

Các quan chức Nga nói đồng ý nâng cấp đối thoại giữa hai bên lên cấp cao hơn nhưng nhấn mạnh chương trình nghị sự cho cuộc gặp cấp lãnh đạo vẫn chưa sẵn sàng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Moscow đang làm mọi cách để ngăn cản cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Vladimir Putin diễn ra.