'Mục đồng' bên hồ Dầu Tiếng

Sau cơn mưa, những đàn trâu bò của người dân sống dọc bên bờ hồ Dầu Tiếng được lùa đến thong thả gặm cỏ. Có người nuôi đàn cả trăm con đi thành hàng dài như bức tranh quê đẹp bình yên.

Xứ nóng Tây Ninh dưới cái nắng tháng 8 có lúc lên gần 40^oC, trâu bò ăn cỏ ven đường nguẩy đuôi liên tục để chủ nuôi lùa đến bờ nước ngâm mình.

Đội nắng chăn trâu

Dễ thấy nhất là đoạn dọc theo đường ĐT781B, nơi có nhiều đám cỏ xanh mướt và triền dốc thoải, thuận lợi chăn gia súc số lượng lớn.

Ai đi xe ngang đây hễ có gió từ hồ Dầu Tiếng thổi vào là ngửi được cái mùi ngai ngái của đàn trâu bò người dân thả sát bờ. Có đoạn chúng tôi phải dừng xe gần năm phút cho một đàn trâu qua đường bởi số lượng rất nhiều.

Lấp ló phía sau đàn trâu gần trăm con ấy là người đàn ông gầy nhom liên tục giương chiếc ná thun vào con trâu đầu đàn hù lớn: "Đi lẹ chưa, tao nã cho một cái bây giờ!".

Ông tên Nguyễn Chí Công, nay đã ngoài 60, vẫn đều đặn chăn đàn trâu 78 con suốt 25 năm qua. Vẻ ngoài đầy "bụi bặm", miệng ông lúc nào cũng phì phèo khói thuốc rồi liên tục dùng khăn lau mồ hôi từ trán đổ xuống vì nắng nóng.

Nhìn bộ đồ đã sờn màu vương lớp bụi dày, đôi dép mòn gần tới quai và đặc biệt gương mặt lem luốc vì quần quật với đàn trâu từ sáng đến giờ, chẳng ai nghĩ ông Công là chủ của "gia tài biết đi" giá bạc tỉ bên bờ hồ.

Rong ruổi bên ông còn là chiếc Dream chế thêm mái che bên trên ngồi canh trâu lúc không có bóng cây. "Đi chăn trâu thấy nhàn hông, có đem gì nhiều đâu, một phích nước, lon cơm với cái ná thun vậy là xong rồi đó" - lão nông với bộ râu bạc phơ cười khì.

Nhà ông Công cách hồ Dầu Tiếng 3km, đều đặn 8h mỗi ngày ông lại chạy tới bờ hồ - nơi cột bầy trâu để tháo dây và lùa đến đám cỏ. Người làm nghề này gần như quanh năm ăn ở cùng với đàn trâu tới tối mịt.

Tháo hết dây, ông lùa con trâu đực đầu đàn đi trước rồi chạy vòng xe phía sau để giục cả đàn đi: "Hê, hê, đi đâu vậy mậy!". Bầy trâu dường như hiểu được lời chủ, răm rắp nghe tiếng ông Công. Lùa cả đàn đến đồng cỏ bằng, ông phóng xe lên trước 500m rồi ngồi quan sát.

"Không được lại quá gần trâu, tại mình nuôi nó quen, lại gần nó nhìn mình nó giỡn không ăn no được. Mình đứng từ xa quan sát thôi, thấy nó chạy ra đường hay đi vô rẫy mì người ta là lùa ra liền" - ông nói.

Con nào chạy ra khỏi đàn, ông Công la lớn rồi giương ná thun ra dọa. Thấy chủ bực mình, chú trâu sợ liền cụp đuôi, cúi gằm mặt lủi thủi trở lại hàng gặm cỏ. Ông Công nói trâu nuôi từ nhỏ nên rất nghe lời, trừ mấy con quá lì ông mới dùng biện pháp mạnh.

Đến khoảng 13h, ông lùa đàn trâu tới bàu nước gần đó. Thấy nước, cả đàn đua nhau chạy xuống ngâm mình để lại màn bụi mù mịt phía sau.

Ngó đằng sau không thấy sót con nào, ông mở cà mên cơm để ăn cữ trưa. Đời du mục chăn trâu là vậy, ăn giữa lòng hồ mênh mông, xong lại chợp mắt thẳng ra đất dưới cái nắng như lửa đổ của Tây Ninh.

Gia tài của cả gia đình

Nuôi trâu từ năm 2000, ông Công kể đó là "canh bạc" cuối cùng của ông khi đã bán hết đất đai để đầu tư đàn trâu. Ban đầu đàn chỉ có 3-4 cặp nghé, dần dà ông gầy được lên 20, 40... rồi đến gần trăm con như hiện tại.

"May mắn nữa chú ơi, được cái đàn trâu tui nó đẻ nhiều con cái, mà trâu cái nó lại đẻ được tiếp. Bởi vậy mình đỡ tốn tiền giống, có vài con đực tốt mã giữ lại phối, còn lại trâu giáp năm là bán một lượt" - ông Công trải lòng.

Tình thiệt, ông Công cũng không phải dân gốc xứ nắng, trước đây ông làm thuê tại TP.HCM. Tích góp được số vốn nhỏ, ông về Tây Ninh lập nghiệp và bén duyên với bà Nguyễn Thị Thanh Thúy (47 tuổi).

Bốn đứa con thành tài và cô con gái út đang học đại học ở TP.HCM - đó là thành quả bầy trâu hằng ngày ông Công vẫn chăm bẵm như con mang lại.

"Nói con thì hơi quá, chứ thật ra tui chiều tụi nó, cưng tụi nó dữ lắm. Trước đây tôi từng nuôi heo, nuôi gà, đào ao nuôi cá nữa nhưng thất bại hết. Chỉ có con trâu này hợp với mình thôi" - ông chia sẻ.

Thông thường giáp năm ông Công xuất bán được một lứa, với giá trâu hiện nay, ông thu về trên 200 triệu đồng. Đó là trâu tơ, đôi lúc kẹt tiền học của con gái trên TP.HCM, ông vẫn bấm bụng bán trâu mẹ, trâu lớn như thường.

Khi ông lùa đàn trâu đi ăn cỏ, tại bãi nằm của trâu, vợ ông mang bao theo để gom phân phơi bán cho lái. Mỗi bao được 30.000 đồng, với số lượng trâu nhiều, tiền phân đủ cho gia đình sinh hoạt trong ngày.

Tình cảm của du mục già với bầy trâu

Người ta nói "lì như trâu" cũng chớ có sai, trong bầy trâu của ông Công có một chú trâu ông đặt tên là Lừa. Hễ thấy ông chạy xe lên trước nó liền lủi vào đám mì người khác để gặm trộm.

La không nghe, lão nông 61 tuổi lượm cục đá nhỏ ven đường, giương ná thun bắn vào mông con Lừa. Sự tức tối thể hiện rõ trên gương mặt, song nhìn cách ông Công kéo nới ná thun, bắn lực nhẹ mới hiểu tình cảm người đàn ông này với bầy trâu.

Ông nói dù bực cỡ nào, la lối gì thì la, tuyệt nhiên không đòi bán trâu trước mặt chúng: "Trâu có linh tính, nó hiểu hết đó, mấy lần có con nó lì, bà xã tui bả bực mới chửi đòi ngày mai bán nó thế là nó bỏ ăn cả đêm, sáng hôm sau kéo đi không được luôn mà. Mấy lúc mình lại gần, giỡn với mình, liếm láp đủ thứ cưng lắm".

Bởi thế khi thấy chúng tôi, bầy trâu trở nên dè dặt, ông Công nói nó hiền, không húc ai cả, vì thấy người lạ tưởng lái đến coi trâu nên chúng mới sợ.

Quanh năm suốt tháng chẳng lúc nào mặc được bộ quần áo tươm tất, thơm tho, ông Công cũng thừa nhận lắm lúc bản thân cũng cảm thấy cô đơn trên đồng cỏ rộng lớn.

Với những người như ông Công, đàn trâu không chỉ là kế sinh nhai mà còn là người bạn đồng hành thầm lặng. Tết nhất hay lễ lộc gì chúng cũng cùng họ đều đặn từng ngày rong ruổi trên những đồng cỏ xứ nắng Tây Ninh.