Một xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm nhiều loại ung thư

Theo các chuyên gia, việc phát hiện ADN ung thư từ xét nghiệm mà sớm giúp tăng hiệu quả điều trị. Ảnh: Adobe Stock.

Các nhà khoa học tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ) vừa công bố một bước tiến quan trọng trong nỗ lực phát hiện ung thư từ rất sớm.

Trong một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Cancer Discovery và tài trợ một phần bởi Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), các chuyên gia phát hiện rằng vật liệu di truyền do khối u giải phóng bao gồm các đoạn DNA bất thường có thể được phát hiện trong máu sớm đến ba năm trước khi bệnh nhân có bất kỳ triệu chứng nào.

Nhóm nghiên cứu đã phân tích mẫu huyết tương từ một nghiên cứu quy mô lớn mang tên ARIC, vốn nhằm đánh giá nguy cơ tim mạch ở cộng đồng. Tuy nhiên, từ các mẫu máu này, họ đã thu được dữ liệu quý giá về dấu hiệu sớm của ung thư.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã sử dụng kỹ thuật giải trình tự gen có độ nhạy cao để xét nghiệm máu của 52 người tham gia, trong đó có 26 người được chẩn đoán ung thư trong vòng 6 tháng sau khi lấy mẫu và 26 người không mắc bệnh dùng làm nhóm đối chứng.

Kết quả cho thấy có 8 người dương tính với một xét nghiệm thử nghiệm có tên gọi MCED (Multi-Cancer Early Detection). Đây là phương pháp sàng lọc giúp phát hiện nhiều loại ung thư chỉ qua một mẫu máu.

Điều đáng chú ý là tất cả 8 người có kết quả dương tính đều được chẩn đoán ung thư trong vòng 4 tháng sau đó. Không dừng lại ở đó, trong số này có 6 người từng được lấy mẫu máu từ 3 đến 3,5 năm trước thời điểm chẩn đoán chính thức. Khi nhóm nghiên cứu kiểm tra lại các mẫu cũ, họ phát hiện trong 4 trường hợp có mang các đột biến gen do tế bào ung thư gây ra - một dấu hiệu cho thấy mầm bệnh đã âm thầm phát triển từ rất lâu.

Bác sĩ Yuxuan Wang, tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ với Fox News rằng nhóm của bà rất phấn khởi khi biết ung thư có thể được phát hiện sớm như vậy.

“Ba năm là khoảng thời gian quý giá để can thiệp. Khi phát hiện sớm, khối u thường chưa phát triển mạnh và khả năng điều trị khỏi nhờ phẫu thuật hoặc các liệu pháp khác sẽ cao hơn rất nhiều”, bà nói.

Bà Wang cũng nhấn mạnh: “Tôi là một bác sĩ chuyên khoa ung bướu, hàng ngày tiếp xúc với các bệnh nhân ở giai đoạn muộn. Với họ, điều trị chủ yếu nhằm kéo dài sự sống. Nếu chúng ta có thể phát hiện ung thư từ ba năm trước, rất nhiều trong số đó hoàn toàn có thể chữa khỏi”.

Xét nghiệm MCED dù vẫn còn đang trong quá trình thử nghiệm nhưng vẫn được xem là một trong những phương pháp tiềm năng nhất hiện nay để phát hiện sớm nhiều loại ung thư cùng lúc, nhờ vào việc truy dấu các phân tử đặc trưng như DNA, RNA hoặc protein bất thường trong máu.

Các nhà khoa học kỳ vọng, trong tương lai gần, những xét nghiệm như MCED sẽ được cải tiến, chuẩn hóa và ứng dụng rộng rãi trong cộng đồng nhằm phát hiện ung thư từ khi chúng còn chưa đủ lớn để gây ra triệu chứng. Nhờ đó, y học không chỉ tiến thêm một bước trong cuộc chiến chống ung thư mà còn mở ra cánh cửa hy vọng mới cho hàng triệu người trên thế giới.