Tỷ phú Elon Musk, người đàn ông giàu nhất thế giới và là chủ sở hữu Tesla, SpaceX và mạng xã hội X, từng là một người ủng hộ đảng Dân chủ và chỉ trích gay gắt Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu.
Song mọi thứ đã thay đổi sau khi ông Trump bị ám sát hụt trong cuộc vận động tranh cử ở Butler, bang Pennsylvania hồi tháng 7/2024. "Tôi hoàn toàn ủng hộ Tổng thống Trump và hy vọng ông ấy nhanh chóng bình phục", Musk viết trên X vài phút sau vụ nổ súng.
Bình luận của tỷ phú Mỹ đã khởi đầu cho mối quan hệ thân thiết với ông Trump mà hai người nhanh chóng tạo dựng sau đó. Cuối tháng 7, ông Musk tiết lộ đã thành lập và tài trợ cho siêu Ủy ban Hành động Chính trị (PAC) nhằm thúc đẩy tham vọng "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại", khẩu hiệu tranh cử nổi tiếng của ông Trump.
Trong những tháng kể từ đó, tỷ phú Mỹ liên tục xuất hiện bên cạnh ông Trump tại các sự kiện tranh cử, bơm gần 300 triệu USD vào chiến dịch ủng hộ ông Trump. Tỷ phú Musk đã tổ chức loạt chương trình quà tặng trị giá một triệu USD cho những cử tri ở các bang chiến trường, nhằm thu hút người dân bỏ phiếu cho ông Trump.
Đây được coi là một trong những khoản đầu tư cá nhân lớn nhất cho ứng viên tổng thống ở Mỹ, và Musk đã được đền đáp khi ông Trump đắc cử. Phát biểu chiến thắng tại dinh thự Mar-a-Lago, ông Trump cảm ơn Musk và nói rằng "một ngôi sao đã ra đời, đó là Elon".
Trong quá trình chuyển giao quyền lực, ông Musk cũng thường xuyên gặp gỡ ông Trump ở Mar-a-Lago, hai người dường như rất vui vẻ khi ở cạnh nhau.
Musk là một trong số ít tỷ phú công nghệ tham dự lễ nhậm chức của ông Trump ngày 20/1 tại Đồi Capitol. Sau lễ nhậm chức, ông gia nhập Nhà Trắng với tư cách nhân viên chính phủ đặc biệt, phụ trách Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) mà ông Trump ký sắc lệnh thành lập ngay trong ngày đầu nhậm chức.
Với vai trò này, Musk sẽ có nhiệm kỳ 130 ngày làm việc trong chính phủ. Ông nhanh chóng trở thành gương mặt nổi bật của DOGE, ủy ban đảm trách thực hiện tham vọng tinh gọn chính phủ liên bang của ông Trump.
"Tôi yêu mến Donald Trump nhiều như mức một người đàn ông thực sự có thể dành cho một người đàn ông khác", ông Musk viết trên mạng X hồi tháng 2 và tag tên ông Trump.
Mối quan hệ giữa hai người nhanh chóng trở thành một liên minh chính trị quyền lực nhất nước Mỹ, khi ông Trump dường như trao quyền tuyệt đối cho Musk trong chiến dịch tinh giản chính phủ, còn tỷ phú cũng dốc hết tâm sức và nguồn lực để hỗ trợ Tổng thống.
Kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, hai người cũng thường xuất hiện cùng nhau tại Phòng Bầu dục. Musk thậm chí còn đưa con trai tới căn phòng quyền lực ở Nhà Trắng.
Ngay cả khi Musk mâu thuẫn với các quan chức cấp cao khác trong chính quyền liên quan tới nỗ lực cắt giảm chính phủ và làn sóng chỉ trích của công chúng với vai trò của Musk trong chính phủ, mối quan hệ giữa ông với Tổng thống dường như vẫn rất bền chặt.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bảo vệ Musk trước bão chỉ trích, bác bỏ lo ngại về xung đột lợi ích khi tỷ phú Mỹ đảm trách vai trò ở DOGE trong lúc lãnh đạo các công ty như Tesla hay SpaceX. Ông Trump nói sẽ không cho Musk làm bất kỳ công việc nào của chính phủ nếu tin có thể dẫn tới xung đột lợi ích.
Musk đã tham gia cuộc họp nội các đầu tiên của ông Trump cuối tháng 2, trong đó ông chủ Nhà Trắng nói tỷ phú Mỹ "đang hy sinh rất nhiều" khi đảm trách công việc chính phủ.
Hồi tháng 3, ông Trump đã làm một điều chưa từng có tiền lệ, khi biến bãi cỏ Nhà Trắng thành nơi triển lãm mẫu xe Tesla của Musk và thông báo mua một chiếc Tesla Model S màu đỏ. Động thái của ông Trump dường như nhằm bày tỏ ủng hộ với Musk giữa lúc công ty Tesla đối mặt làn sóng phản đối toàn cầu vì Musk lấn sân vào chính trị.
Nhiệm kỳ của Musk ở DOGE kết thúc vào tháng 5. Trong lễ chia tay được tổ chức tại Phòng Bầu dục, ông Trump vẫn dành những lời ca ngợi cho Musk, mô tả tỷ phú là "một trong những lãnh đạo kinh doanh và nhà đổi mới vĩ đại nhất mà thế giới từng có".
Tuy nhiên, khoảng thời gian tốt đẹp trong mối quan hệ giữa Musk và ông Trump đã nhanh chóng đi đến hồi kết. Vài ngày sau khi rời chính phủ, tỷ phú Musk bắt đầu công kích siêu dự luật của đảng Cộng hòa. Siêu dự luật thiết lập nền tảng ngân sách để ông Trump triển khai các cam kết khi tranh cử, được Hạ viện thông qua hai tuần trước và đang được Thượng viện xem xét.
"Tôi xin lỗi, tôi hết nhịn nổi rồi. Dự luật chi tiêu khổng lồ, táo tợn và thừa mứa vừa được Hạ viện thông qua đúng là một tài liệu quái gở đáng kinh tởm. Những người nào đã bỏ phiếu cho dự luật này phải cảm thấy xấu hổ. Các ông bà đã làm sai và biết rõ mình sai", Musk viết trên X ngày 3/6.
Ông Trump ban đầu chọn giữ im lặng trước những lời chỉ trích của Musk, nhưng dường như sự kiên nhẫn của ông đối với người mà ông từng coi là đồng minh thân cận nhất đã cạn vào ngày 5/6.
"Tôi rất thất vọng, vì Elon hiểu rõ nội tình của dự luật này hơn bất cứ ai ngồi ở đây... Đột nhiên, ông ấy lại có vấn đề", ông Trump nói, cho rằng tỷ phú Mỹ đang mắc "hội chứng rối loạn về Trump". "Elon và tôi đã có mối quan hệ tuyệt vời. Tôi không biết liệu chúng tôi có còn như vậy nữa không".
Bình luận mới của ông Trump là phát súng mở màn cho cuộc tranh cãi nảy lửa trên mạng xã hội. Tỷ phú Mỹ đã đáp trả sau đó vài phút trên mạng xã hội X, viết rằng "không có tôi, ông Trump đã thất cử, đảng Dân chủ đã kiểm soát Hạ viện và thế đa số của đảng Cộng hòa ở Thượng viện chỉ là 51-49. Thật vô ơn".
Ông Trump tức giận dọa cắt các hợp đồng khổng lồ giữa chính phủ Mỹ với công ty của Musk, ước tính giá trị lên tới 18 tỷ USD. Trong khi đó, Musk tuyên bố ông Trump đã xuất hiện trong các tài liệu của chính phủ về tỷ phú ấu dâm bị kết án Jeffrey Epstein. "Đó là lý do thực sự khiến chúng không được công khai", Musk nói.
Trong chưa đầy một năm, liên minh chính trị từng được xem là có ảnh hưởng nhất ở Mỹ sụp đổ. Hai đồng minh thân cận ngày nào giờ đứng ở hai chiến tuyến.
Thùy Lâm (Theo Washington Post, Politico, NPR)
Showroom: D11-47 KĐT Geleximco Lê Trọng Tấn, Hà Đông, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Email: info@daisan.vn