Mô hình nhà miền Tây làm từ bìa carton: Như thấy lại ký ức tuổi thơ

Từ bìa carton và que tre, chị Nguyễn Hồng Phúc (Cà Mau) tạo mô hình nhà miền Tây sống động, gợi nhớ ký ức tuổi thơ của nhiều người.

Không qua trường lớp mỹ thuật, cũng chẳng phải kiến trúc sư, nhưng chị Nguyễn Hồng Phúc (phường Tân Thành, Cà Mau) khiến nhiều người ngỡ ngàng bởi khả năng "dựng lại ký ức" bằng mô hình nhà miền Tây thu nhỏ. Những căn nhà lá, mái tôn, hàng rào tre hay mâm cơm dưới bếp… ở miền Tây đều hiện hữu sinh động trong từng tác phẩm.

Những ngôi nhà xưa miền Tây không cần bản vẽ

Ý tưởng làm mô hình nhà miền Tây đến với chị Phúc trong thời gian giãn cách để phòng chống dịch Covid-19. Tình cờ xem được hình ảnh một mô hình nhà sàn nhỏ xíu trên mạng xã hội, chị mày mò làm theo. Càng làm, càng say mê. Từ những que đè lưỡi, tăm tre, vải vụn… qua bàn tay khéo léo của chị Phúc, từng nếp nhà xưa dần hiện lên: có mái hiên, lu nước, cối xay gạo, chiếc võng đong đưa bên ao cá.

Điều đặc biệt là rất nhiều căn nhà chị làm không theo mẫu có sẵn, mà dựng lên từ ký ức. Có khi chỉ là một bức ảnh cũ, có khi là những hình dung từ thời thơ ấu. "Tôi thích sự mộc mạc, đơn sơ của ngày xưa. Nhiều thứ không còn nữa, nhưng ký ức thì không mất. Mỗi lần hoàn thành một mô hình, cảm giác như được quay lại những tháng ngày thơ bé bên cha mẹ, ông bà", chị Phúc chia sẻ.

Đến nay, chị Phúc đã làm hơn 20 mô hình lớn nhỏ. Những căn nhà chỉ bằng bàn tay nhưng bên trong là cả không gian sống của một thời: có bàn thờ tổ tiên, mâm cơm đạm bạc, chiếc đài cũ phát nhạc Bolero, ông bà ngồi uống trà dưới hiên nhà… Tất cả đều được chị chăm chút đến từng chi tiết.

Người ta gọi đó là "ký ức đóng khung". Chị không làm để bán cho thật nhiều người, mà làm vì mong ai nhìn thấy cũng nhớ về ngôi nhà cũ của mình. Có những người khách đặt chị làm lại căn nhà của cha mẹ năm xưa, chỉ với vài tấm ảnh mờ nhòe. Khi mô hình hoàn thành, họ bật khóc vì "giống như thật".

"Có lần, một cụ ông gần 80 tuổi đến xem tôi làm mô hình. Ông đứng suốt mấy giờ, chỉ để nhìn từng thao tác, rồi kể chuyện ngày xưa, về căn nhà ông từng sống. Tôi hiểu, với nhiều người, mô hình nhỏ này không chỉ là sản phẩm nghệ thuật, mà là nơi để tìm về", chị Phúc kể.

Nghệ thuật chạm đến ký ức

Không chỉ làm mô hình để bán, chị Phúc còn cho các trường mượn sản phẩm để dạy học sinh mầm non về nguồn cội, về miền quê ngày xưa của ông bà. Nhiều thầy cô cho rằng, những mô hình này giúp trẻ em hình dung trực quan hơn về nếp sống cũ, qua đó nuôi dưỡng tình yêu quê hương trong tâm hồn non trẻ.

Mỗi mô hình của chị Phúc có giá từ 500.000 đồng đến hơn 1 triệu đồng, tùy vào độ công phu. Nhưng chị nói, điều khiến chị hạnh phúc nhất không phải là tiền, mà là khi người xem thốt lên: "Giống hệt nhà mình ngày xưa quá!".

"Làm một mô hình mất rất nhiều công sức, tỉ mỉ từng chút. Nếu bán rẻ thì không xứng với công mình bỏ ra, nhưng bán mắc quá thì người ta không mua được. Vậy nên, tôi chỉ làm cho những ai thực sự hiểu giá trị và đồng cảm với mình", chị chia sẻ.

Với chị Phúc, mỗi mô hình không chỉ là tác phẩm nghệ thuật mà còn là món quà tinh thần dành cho con. Cô con gái nhỏ của chị được truyền cảm hứng, giờ cũng rất mê vẽ và thích mô hình, có năng khiếu thẩm mỹ rõ rệt.

Chị xem đây là một cách giáo dục nhẹ nhàng nhưng hiệu quả, để con biết trân trọng những gì cha mẹ, ông bà từng trải qua. "Tôi không kỳ vọng con phải nối nghiệp hay trở thành nghệ sĩ, chỉ mong con giữ được sự rung cảm với quê hương, với những điều mộc mạc", chị tâm sự.

Từ một thú chơi giữa mùa dịch, đến nay, những mô hình nhà quê xưa miền Tây của chị Phúc đã góp phần làm sống lại một phần hồn quê đang dần phai nhạt trong đời sống hiện đại. Không ồn ào, không quảng bá rầm rộ, nhưng những sản phẩm của chị cứ lặng lẽ chạm vào ký ức của bao người.