Malaysia - Việt Nam: Cuộc chiến vì ngôi đầu Asian Cup

* Malaysia - Việt Nam: 20h thứ Ba 10/6, trên VnExpress.

Từng có giai đoạn Malaysia gây ít nhiều khó khăn cho Việt Nam, đó là dưới thời HLV Tan Cheng Hoe, nay là Giám đốc kỹ thuật LĐBĐ Malaysia (FAM), từ năm 2018 đến 2021. Chung kết AFF Cup 2018 (nay là ASEAN Cup) rồi vòng loại hai World Cup 2022 đều tạo nên những trận đấu kịch tính và cạnh tranh. Nhưng phần thắng đều nghiêng về Việt Nam. Người Mã cho rằng họ không may mắn khi gặp phải thế hệ vàng được dẫn dắt bởi HLV Park Hang-seo.

Thực tế, Malaysia luôn lép vế trước Việt Nam với 15 thua, 3 hòa và chỉ thắng 5. 11 năm qua, họ thua bảy và hòa một. Chiến thắng gần nhất là từ lượt về bán kết AFF Cup 2014, nơi những sai lầm của hàng thủ khiến đoàn quân Toshiya Miura thua 2-4 và mất vé chung kết.

Sau thời Tan Cheng Hoe, Malaysia tụt lùi hẳn so với Thái Lan, Indonesia và Việt Nam. Giải vô địch quốc gia Malaysia Super League thiếu tính cạnh tranh với sự thống trị tuyệt đối của Johor Darul Tazim (JDT). Các CLB khác thiếu động lực, đầu tư, và giờ là những khó khăn tài chính. Cựu HLV ĐTQG Rajagobal nói rằng Malaysia không thiếu cơ sở vật chất, nhưng gốc rễ đào tạo trẻ đang suy yếu.

Khi Malaysia vào bảng F vòng loại cuối Asian Cup 2027, Việt Nam tiếp tục là rào cản cho giấc mơ đi tiếp. Thế nhưng, chỉ nửa năm từ ASEAN Cup 2024, "những chú Hổ" đã lột xác đáng kể, nhờ chất xúc tác từ Tunku Ismail – Nhiếp chính vương Johor kiêm chủ tịch JDT.

Khi Malaysia bị loại ở vòng bảng còn Việt Nam vô địch ASEAN Cup, Tunku Ismail đã xúc tiến đưa về chiến lược gia Australia Peter Cklamovski. Vị HLV này có kinh nghiệm làm ở J-League 1, cùng một thời gian làm trợ lý cho Ange Postecoglu – cựu HLV Tottenham - ở đội tuyển Australia. Cựu tuyển thủ Canada Rob Friend cũng cập bến trở thành Giám đốc điều hành đội tuyển, với kinh nghiệm phát triển bóng đá ở quê nhà.

Quan trọng hơn, Malaysia gạt đi những cảm xúc tâm lý để học hỏi chính địch thủ Indonesia. Cuộc gặp quan trọng của Tunku Ismail với Erick Thohir – chủ tịch LĐBĐ Indonesia (PSSI), để đưa Malaysia đi theo con đường tương tự. Quan điểm của Thohir là thay đổi phải bắt nguồn từ ĐTQG để tạo sức ảnh hưởng và lan tỏa, từ đó thay đổi những chi tiết khác của nền bóng đá. Giải pháp tìm kiếm và nhập tịch những cầu thủ mang dòng máu lai trở thành kim chỉ nam.

Nhưng khác Indonesia, Malaysia âm thầm hơn trong công tác tìm kiếm. Tháng 3, họ đưa về tiền vệ Hector Hevel gốc Hà Lan và Tây Ban Nha, hậu vệ Gabriel Palmero (Tây Ban Nha). Đến tháng này, Jon Irazabal (Tây Ban Nha), Imanol Machuca, Rodrigo Holgado, Facundo Garces (Argentina) và Joao Figueiredo (Brazil) lần lượt cập bến. Từ tin đồn đến khi xác nhận trên trang chủ FAM chỉ khoảng một tuần.

Những cầu thủ lai lập tức mang đến tầm ảnh hưởng. Hevel mở tỷ số trong trận thắng Nepal 2-0 ở trận ra quân vòng loại cuối Asian Cup 2027. Facundo Garces mang đến làn gió tích cực khi đang chơi cho Alaves tại Giải VĐQG Tây Ban Nha – La Liga. Chất Nam Mỹ chảy trong người các cầu thủ này khác biệt so với phần lớn cầu thủ lai Malaysia đang sở hữu vốn đều từ châu Âu.

Sự âm thầm trong tìm kiếm còn là một trong nhiều hình thức giấu bài trước cuộc chạm trán Việt Nam, như trận đấu tập đóng kín với Cape Verde hôm 3/6. Nó cũng tương tự cách HLV Ckalmovski triệu tập tổng cộng 43 cầu thủ, và đến ngày 9/6 vẫn còn 30 người đang tập luyện ở sân Bukit Jalil. "Đó là cách chúng tôi chuẩn bị cho mục tiêu giành chiến thắng trước Việt Nam", Cklamovski nói ở họp báo trước trận.

Không chỉ lực lượng, nhà cầm quân Australia còn khẳng định Malaysia đã cải thiện nhiều về thể chất và chiến thuật. Họ xác định sẽ đá với Việt Nam đến phút 97 thay vì 90 như thông thường, rồi đề cao lối chơi tập thể để sẵn sàng đối chọi tinh thần chiến đấu vốn là điểm mạnh của Việt Nam.

Quá trình thay đổi của Malaysia trái ngược với những tổn thất mà Việt Nam gặp phải. HLV Kim Sang-sik đã mất đi tám cầu thủ vì chấn thương, gồm Nguyễn Xuân Son, Văn Toàn, Bùi Vĩ Hào, Công Phượng, Vũ Văn Thanh, Bùi Hoàng Việt Anh, Thanh Bình, Doãn Ngọc Tân. Nhà cầm quân Hàn Quốc thừa nhận lo lắng và bất an giai đoạn đầu tập trung, đồng thời trước những đổi thay của đối thủ.

Đến trước ngày thi đấu, HLV Kim mới khẳng định toàn đội đã chuẩn bị xong mọi mặt. Chiến thắng vẫn là mục tiêu hướng đến bất chấp áp lực từ làn sóng nhập tịch lẫn sức ép từ khán giả Malaysia tại Bukit Jalil.

Việt Nam đang dẫn đầu bảng F nhờ thắng Lào 5-0 ở trận ra quân. Không cần thắng Malaysia, một trận hòa trên sân đối phương là đủ để giữ ngôi đầu. Từ đấy, Việt Nam đưa đối thủ vào cuộc đua hiệu số bàn thắng thua trước khi tái đấu ở lượt cuối vào tháng 3/2026.

Trước trận này, Việt Nam từng hai lần đối mặt làn sóng nhập tịch, lần lượt thua Philippines năm 2010 và Indonesia năm 2024. Nhưng khi ấy, sự bất ổn đến từ hệ thống chiến thuật của HLV. Lần này thì khác, HLV Kim đang kiểm soát tốt phòng thay đồ, để sẵn sàng cho trận đấu quan trọng nhất của ĐTQG trong năm 2025.

Hiếu Lương