Lý do vẫn giữ thuế thu nhập cá nhân tới 35%

Tại dự thảo mới nhất, Bộ Tài chính đề xuất rút gọn biểu thuế TNCN xuống 5 bậc nhưng vẫn giữ mức thuế suất cao nhất là 35% đối với các cá nhân có thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng.

Mức thuế TNCN cao nhất 35% vẫn được Bộ Tài chính giữ lại tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất. Ảnh: Nam Khánh.

Tại dự thảo xin ý kiến thẩm định về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) vừa gửi đến Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính trình Chính phủ phương án sửa đổi biểu thuế thu nhập cá nhân từ 7 bậc xuống 5 bậc, tuy nhiên vẫn giữ mức thuế suất cao nhất là 35%.

Xu hướng là đơn giản hóa biểu thuế thông qua giảm số bậc

Bộ Tài chính cho biết quy định biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công đang áp dụng 7 bậc thuế gồm 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và 35%.

Tuy nhiên thực tế thực hiện, có quan điểm cho rằng biểu thuế lũy tiến từng phần hiện hành là chưa hợp lý, quá nhiều bậc, giãn cách giữa các bậc quá hẹp dễ dẫn đến nhảy bậc thuế khi tổng hợp thu nhập vào cuối năm làm tăng số thuế phải nộp, số lượng phải quyết toán thuế trong khi số thuế phải nộp thêm không nhiều.

Bộ Tài chính nhận thấy việc áp dụng thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo các mức thuế suất lũy tiến từng phần là chính sách được áp dụng phổ biến ở nhiều nước trên thế giới.

Tuy nhiên, cách thức và phương thức thiết kế có khác nhau, tùy thuộc vào quan điểm thiết kế chính sách của mỗi nước. Xu hướng chung được một số quốc gia thực hiện gần đây là đơn giản hóa biểu thuế thông qua việc giảm số bậc trong biểu thuế.

Vì thế, qua rà soát cơ cấu biểu thuế hiện nay và nghiên cứu xu hướng cải thiện về mức sống dân cư trong thời gian tới cũng như kinh nghiệm quốc tế, có thể nghiên cứu để cắt giảm số bậc thuế của biểu thuế hiện nay từ 7 bậc xuống mức phù hợp. Cùng với đó, xem xét nới rộng khoảng cách thu nhập trong các bậc thuế, đảm bảo điều tiết ở mức cao hơn vào những người có thu nhập ở bậc thuế cao.

“Thực hiện theo hướng này góp phần đơn giản hóa, giảm số bậc thuế nhằm tạo thuận lợi cho công tác kê khai, nộp thuế của người nộp thuế”, Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Biểu thuế thu nhập tại một số quốc gia. Ảnh: Bộ Tài chính.

Việc sửa đổi biểu thuế TNCN được Bộ đánh giá là cần phù hợp với định hướng được đặt ra trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, đảm bảo phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội, thu nhập và mức sống của người dân và với thông lệ quốc tế đặc biệt là với các nước có điều kiện tương đồng, vừa đảm bảo quyền lợi của người lao động, khuyến khích sự phát triển của thị trường lao động trong bối cảnh hội nhập quốc tế, vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Trình 2 phương án, vẫn giữ mức thuế suất cao nhất 35%

Dựa trên điều kiện nêu trên, Bộ Tài chính đưa ra 2 phương án thực hiện. Việc thực hiện của cả 2 phương án đều được Bộ đánh giá là đáp ứng được mục tiêu giảm bậc thuế, điều chỉnh thu nhập tính thuế ở từng bậc ở số chẵn. Tuy nhiên, ảnh hưởng của hai phương án là khác nhau.

Đối với phương án 1, cá nhân có thu nhập tính thuế hiện ở bậc 1 sẽ không bị ảnh hưởng (tuy nhiên với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thì cá nhân đang có thu nhập ở bậc 1 đều được giảm thuế), các cá nhân đang nộp thuế từ bậc 2 trở lên sẽ được giảm thuế so với hiện nay.

Ví dụ, cá nhân có thu nhập tính thuế 10 triệu/tháng sẽ được giảm 250.000 đồng/tháng, cá nhân có thu nhập tính thuế 30 triệu/tháng sẽ được giảm 850.000/tháng, cá nhân có thu nhập tính thuế 40 triệu/tháng sẽ được giảm 750.000 đồng/tháng, cá nhân có thu nhập tính thuế 80 triệu đồng sẽ được giảm 650.000 đồng/tháng...

Phương án 1 theo đề xuất của Bộ Tài chính. Ảnh: Bộ Tài chính.

Đối với phương án 2, cơ bản mọi cá nhân có thu nhập tính thuế từ 50 triệu/tháng trở xuống sẽ được giảm thuế tương đương phương án 1. Đối với cá nhân có thu nhập tính thuế trên 50 triệu/tháng thì mức độ giảm sẽ nhiều hơn phương án 1. Vì vậy số thu ngân sách Nhà nước sẽ giảm nhiều hơn phương án 1.

Qua quá trình lấy ý kiến, đa số đều đề nghị thực hiện theo phương án 2, cũng có ý kiến đề xuất giãn các mức thu nhập trong từng bậc thuế cao hơn nữa, hạ mức thuế suất trong từng bậc, hạ mức thuế suất cao nhất từ 35% xuống mức thấp hơn (30% hoặc 25%)...

Về các ý kiến này, Bộ Tài chính cho biết qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, một số nước trong khu vực vẫn đang quy định mức thuế suất ở bậc thuế cao nhất ở mức 35% (như Thái Lan, Indonesia, Philippines), thậm chí ở mức cao hơn 45% (như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ).

Việc điều chỉnh thuế suất, đồng thời nâng mức giảm trừ gia cảnh và bổ sung thêm các khoản giảm trừ khác (y tế, giáo dục...) sẽ làm giảm mức điều tiết thuế, hỗ trợ người nộp thuế. Nhờ đó, nhiều cá nhân có thu nhập trung bình và thấp sẽ không còn thuộc diện nộp thuế TNCN. Với những người có thu nhập cao hơn, mức điều tiết thuế cũng giảm so với hiện hành.

Ví dụ, cá nhân có một người phụ thuộc, thu nhập từ tiền lương 20 triệu/tháng hiện nộp 125.000 đồng/tháng thuế TNCN. Khi áp dụng phương án 2 về giảm trừ gia cảnh và biểu thuế mới, cá nhân này sẽ không phải nộp thuế.

Trường hợp có thu nhập 25 triệu/tháng, số thuế phải nộp sẽ giảm từ 448.000 đồng xuống 34.000 đồng/tháng (giảm khoảng 92%). Với mức thu nhập 30 triệu/tháng, số thuế phải nộp giảm từ 968.000 đồng xuống còn 258.000 đồng/tháng (-73%).

Phương án 2 theo đề xuất của Bộ Tài chính. Ảnh: Bộ Tài chính.

Theo Báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Cục Thống kê công bố thì thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2024 (theo giá hiện hành) là 5,4 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 11,8 triệu đồng/tháng/người.

Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế đề xuất (15,5 triệu/tháng) là gần 3 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người; đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất.

Việc điều tiết thuế cũng hướng tới nhóm người có thu nhập trung bình cao. Theo đó thuế suất 5% ở bậc 1 áp dụng với thu nhập tính thuế từ 0-10 triệu/tháng, tương đương với thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân có 1 người phụ thuộc từ 20-35 triệu/tháng; mức thuế suất 15% ở bậc 2 áp dụng đối với thu nhập tính thuế từ 10-30 triệu/tháng, tương đương với thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân có 1 người phụ thuộc từ 35-56 triệu/tháng…

Với mức giảm thu ngân sách Nhà nước, giảm trừ gia cảnh theo phương án 1 sẽ giảm 12.000 tỷ, theo phương án 2 giảm 21.000 tỷ; điều chỉnh biểu thuế theo phương án 1 giảm hơn 7 triệu tỷ đồng, theo phương án 2 giảm hơn 8,7 triệu tỷ đồng. Dựa trên số liệu này, Bộ Tài chính trình Chính phủ thực hiện theo phương án 2. Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.