Lừa đảo tài sản số: Cẩn trọng trước những lời hứa lợi nhuận "trên trời"

(Dân trí) - Thị trường tài sản số tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, kéo theo sự ra đời của một loạt các mô hình lừa đảo tinh vi.

Thị trường tiềm năng và những cạm bẫy rình rập

Thị trường tài sản số đang có bước tiến lớn nhờ hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện. Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số vào ngày 14/6, lần đầu tiên có quy định về tài sản số. 

Đây là một dấu mốc quan trọng, tạo nền tảng vững chắc để bảo vệ nhà đầu tư và thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước phát triển. 

Bà Nguyễn Vân Hiền, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) nhận định: “Việc công nhận tài sản mã hoá là hợp pháp không những tạo ra cơ sở để bảo vệ nhà đầu tư và xử lý các hành vi vi phạm, mà còn thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển các mô hình đổi mới sáng tạo một cách chính danh”.

Tuy nhiên, song song với sự phát triển này, các hoạt động lừa đảo trên không gian mạng cũng diễn ra ngày càng phức tạp. 

Ước tính của công ty nghiên cứu Triple-A cho thấy, tại Việt Nam, hơn 17 triệu người đang sở hữu tài sản mã hóa, đứng thứ 7 thế giới. Tỷ lệ freelancer (người làm việc tự do) nắm giữ tiền mã hóa là hơn 85%, đứng đầu toàn cầu.

Những con số trên phần nào cho thấy blockchain và tài sản số đang phát triển nhanh chóng với quy mô chưa từng có. Điều đó cũng biến công nghệ này thành mục tiêu béo bở của tội phạm mạng với những chiêu thức lừa đảo ngày càng tinh vi. 

Tổng thiệt hại liên quan đến tiền mã hóa năm 2024 lên tới 9,3 tỷ USD, tăng 66% so với năm 2023 (theo Trung tâm Khiếu nại tội phạm Internet FBI).

Trong đó, lừa đảo đầu tư chiếm tỷ trọng lớn nhất (62%, tương đương 5,82 tỷ USD), tiếp đến là rò rỉ dữ liệu và hỗ trợ kỹ thuật giả (2,08 tỷ USD), các thủ đoạn khác - lừa tình, mạo danh, tống tiền... (khoảng 1,43 tỷ USD).

Nhận diện các dấu hiệu lừa đảo phổ biến

Để giúp nhà đầu tư nâng cao cảnh giác, ông Phạm Gia Khánh, Giám đốc Công nghệ CTCP NippyLabs, đã chỉ ra 5 dấu hiệu rủi ro cao cần hết sức lưu ý. 

Đặc biệt, người dùng cần cảnh giác với những lời chào mời cam kết lợi nhuận vượt quá 15% mỗi năm.

Mức lãi suất phi thực tế này thường là "bả" để lôi kéo các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm.

Người dùng cũng cần thận trọng với các trường hợp sau:

Token thiếu thông tin minh bạch: Các loại token hầu như không có thông tin rõ ràng trên các kênh truyền thông chính thống hay mạng xã hội.

Lời mời gọi vào lĩnh vực chưa am hiểu: Các lời mời đầu tư vào các lĩnh vực như meme coin, DeFi, Layer 1, Layer 2 khi bản thân bạn chưa có kiến thức.

Quảng bá qua các kênh không uy tín: Lời giới thiệu từ cá nhân hoặc nhóm người mới quen, chỉ được quảng cáo trong các hội nhóm kín hoặc liên quan đến mô hình đa cấp, KOLs (những người có ảnh hưởng) trên mạng xã hội.