Lời giải cho doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng sang Mỹ

Để ứng phó với tác động từ thuế đối ứng Mỹ, các doanh nghiệp có thể chuyển từ xuất khẩu sản phẩm thô sang các mặt hàng chế biến sâu để tăng

Các container vận chuyển tại cảng của Mỹ. Ảnh: New York Times.

Chia sẻ tại tọa đàm “Thực trạng và thách thức trong xuất khẩu sang Mỹ” nằm trong khuôn khổ buổi lễ ra mắt nền tảng giao dịch thương mại điện tử (TMĐT) B2B quốc tế Việt Nam - Mỹ (VietnamUSA.Arobid.com) tổ chức ngày 8/8, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại nhìn nhận câu chuyện Mỹ áp thuế lên hàng hóa của các nước không còn mới.

Xuất khẩu có nguy cơ chững lại

Trong thời gian qua, Mỹ đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam. “Ngoài ra, Mỹ còn là đối tác quan trọng vì phổ hàng hóa mà nước này nhập khẩu rất rộng. Chúng ta có thể xuất khẩu quần áo 1 USD cho đến các loại vài trăm USD. Dù thuế có ở mức nào thì chúng ta cũng phải xuất khẩu vào Mỹ, nhưng bằng cách nào có lợi hơn”, ông Phú nói. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nếu các doanh nghiệp không xuất hàng đi Mỹ, họ cũng khó có thể chuyển hàng hóa sang thị trường khác “ngay và luôn”. Theo ông Phú, kim ngạch xuất khẩu mỗi năm giữa Mỹ và Việt Nam tăng khoảng 12-14%, trong đó 7 tháng đầu năm nay tăng khoảng 15%. Đáng chú ý, 6 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ đạt gần 71 tỷ USD, tăng khoảng 29% so với cùng kỳ năm 2024 do các doanh nghiệp Mỹ tăng cường nhập khẩu trước nỗi lo về mặt thuế quan. "Hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ đã tăng mạnh nên tồn kho lớn. Chúng ta phải xác định trong 6 tháng cuối năm hoặc đến 6 tháng đầu năm 2026, hàng đồ gỗ, dệt may… vào Mỹ sẽ chững lại", ông Phú nhìn nhận. Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại chia sẻ tại buổi lễ ra mắt nền tảng giao dịch TMĐT B2B quốc tế Việt Nam - Mỹ (VietnamUSA.Arobid.com). Ảnh: Anh Nguyễn. Việc Mỹ vừa áp thuế đối ứng 20% từ ngày 1/8 sẽ tiếp tục gây áp lực lên chi phí xuất khẩu. Do đó, vấn đề là làm sao để tối ưu lợi ích và giảm rủi ro. Từ các khó khăn trên, ông Phú khuyến nghị các doanh nghiệp cần phải chứng minh rõ ràng và minh bạch nguồn gốc và xuất xứ trước khi xuất hàng sang Mỹ. Ngoài ra, các doanh nghiệp không chỉ xuất khẩu các sản phẩm thô mà cần phải xét đến việc xuất khẩu hàng hóa có hàm lượng chế biến cao hơn trước nhằm nâng cao giá trị. Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dệt may, ông Trần Như Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công (TCM) cho biết quý I, trước khi Mỹ chính thức áp thuế đối ứng 46% với hàng dệt may Việt Nam, thị trường vẫn có tín hiệu khả quan. 6 tháng đầu năm, ngành dệt may Việt Nam xuất khẩu toàn cầu đạt khoảng 21,8 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ, riêng thị trường Mỹ đạt khoảng 17,5 tỷ USD, tăng 17%. Việc nhiều đối tác tăng lượng đơn đặt hàng trước thời điểm áp thuế giúp tăng trưởng nửa đầu năm tích cực. Tuy nhiên, sang đến quý III, các đơn hàng có dấu hiệu “hụt hơi” do hàng tồn kho cao và khách hàng tạm ngưng đặt mới để chờ thông tin thuế rõ ràng. Ông Tùng kỳ vọng khi mức thuế chính thức được xác lập, thị trường Mỹ sẽ ổn định và các đơn hàng trở lại bình thường trong quý IV. Điều này có thể hỗ trợ mục tiêu xuất khẩu 48 tỷ USD của ngành dệt may năm 2025, tương đương mức tăng khoảng 10%. Doanh nghiệp cần chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc sản phẩm Đại diện doanh nghiệp dệt may cũng chia sẻ các yêu cầu mới như nhà máy đạt chuẩn "xanh", truy xuất nguồn gốc, chứng nhận quốc tế… đang khiến chi phí đầu tư tăng cao, trong khi giá bán không đổi. Ngoài các nước có chi phí lao động thấp như Bangladesh, Ấn Độ, Indonesia, đối thủ lớn nhất của dệt may Việt Nam vẫn là Trung Quốc - nơi hội tụ đầy đủ lợi thế về quy mô, chuỗi cung ứng khép kín và năng lực sản xuất vượt trội. Ông Tùng cũng cho rằng dệt may Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc. Doanh nghiệp cần biết rõ cách tính thuế giữa trường hợp dùng nguyên liệu nhập khẩu và nguyên liệu sản xuất trong nước. Ví dụ, nếu mua bông từ Mỹ, kéo sợi, dệt vải, may và xuất khẩu từ Việt Nam, tỷ lệ tính thuế sẽ khác so với nhập trực tiếp vải từ Trung Quốc. Khi các quy định trở nên rõ ràng, đây sẽ là cơ hội để thúc đẩy sản xuất nguyên liệu trong nước, giảm phụ thuộc vào việc nhập khẩu. Đáng chú ý, Mỹ có khả năng yêu cầu khai báo chi tiết tỷ lệ nguyên liệu của từng quốc gia trong sản phẩm xuất khẩu. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải sớm triển khai hệ thống quản trị ERP, bảo đảm truy xuất chính xác. Nếu không chứng minh được xuất xứ, hàng hóa có thể bị áp mức thuế cao nhất, gây thiệt hại lớn. Ông Tùng nhấn mạnh các doanh nghiệp dệt may phải chủ động chuẩn bị cả về công nghệ quản trị lẫn chiến lược nguyên liệu, để vừa đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe, vừa duy trì biên lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. “Cần có sự hỗ trợ về vấn đề chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Với doanh nghiệp lớn, đầu tư ERP 1-2 triệu USD là bình thường, chưa kể các khoản cho năng lượng tái tạo, giảm phát thải… Đây đều là chi phí lớn, nên nếu có sự đồng hành của các tổ chức tài chính với lãi suất thấp, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn đầu tư hơn”, ông Tùng nói thêm. Trước những khó khăn mà doanh nghiệp nêu trên, với vai trò là cơ quan xúc tiến thương mại quốc gia, ông Phú cho biết luôn đồng hành, hỗ trợ và kết nối các nền tảng đổi mới như VietnamUSA.Arobid.com với hệ sinh thái hỗ trợ xuất khẩu, từ các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, đến mạng lưới thương vụ Việt Nam tại Mỹ và các thị trường trọng điểm. Ngoài ra, trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang có nhiều biến động, với sự gia tăng các hàng rào kỹ thuật, yêu cầu truy xuất nguồn gốc, chuẩn hóa ESG, và đặc biệt là chính sách thuế mới. Do đó, việc tìm kiếm những mô hình giao thương mới có tính minh bạch, hiệu quả hơn và ít phụ thuộc vào các chuỗi phân phối truyền thống đang trở thành yêu cầu cấp thiết đối với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc ra đời nền tảng giao dịch thương mại điện tử B2B quốc tế Việt Nam - Mỹ không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà còn là một bước đi chiến lược thể hiện tầm nhìn chủ động của doanh nghiệp Việt trong bối cảnh toàn cầu mới. Nền tảng này sẽ là hệ sinh thái thương mại số có chiều sâu, giúp doanh nghiệp Việt không chỉ bán được hàng mà còn nâng cấp năng lực, chuẩn hóa tiêu chuẩn, tiếp cận vốn và mở rộng chuỗi cung ứng theo hướng bền vững. Ông Trần Văn Chín, Chủ tịch HĐQT CTCP Công nghệ Arobid khẳng định doanh nghiệp Việt Nam không thiếu sản phẩm tốt nhưng lại thiếu hệ sinh thái hỗ trợ chuẩn hóa để bước ra thị trường toàn cầu. Do đó, nền tảng VietnamUSA.Arobid.com sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua 3 rào cản cốt lõi là số hóa, vốn và ESG - những thứ không thể thiếu nếu muốn xuất khẩu bền vững sang Mỹ. Tri Thức - Znews giới thiệu độc giả Tủ sách kiến thức kinh tế với đa dạng cuốn sách, câu chuyện trong lĩnh vực kinh doanh, kinh tế. Là nguồn tư liệu cho những người quan tâm và muốn nâng cao kiến thức trong lĩnh vực kinh tế. Những cuốn sách, câu chuyện trong Tủ sách không chỉ đơn thuần là những tác phẩm của tri thức mà còn chứa đựng bí quyết, kinh nghiệm quý báu từ các tác giả, nhà quản lý có uy tín và kinh nghiệm lâu năm trong ngành.

Đọc sách không chỉ giúp người đọc tiếp cận những kiến thức mới mà còn giúp mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. Tủ sách kiến thức kinh tế mong muốn lan tỏa tri thức trong lĩnh vực kinh doanh, đồng thời phát triển văn hóa đọc cho người Việt.