Uniqlo và 'Lifewear': Bài học cho ngành dệt may Việt Nam

Uniqlo vừa kỷ niệm 20 năm có mặt tại Mỹ bằng sự kiện Nghệ thuật và Khoa học của LifeWear tại Bảo tàng Nghệ thuật hiện đại (MoMA) - New York. Các sự kiện bên lề sau đó cũng phần nào hé lộ lý do thành công vượt bậc của Uniqlo trên toàn cầu.

Trong một sự kiện bên lề tại Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển của Uniqlo ở New York, ông Koji Yanai - Tổng giám đốc cấp cao, phụ trách marketing toàn cầu của Uniqlo - chia sẻ cùng phóng viên Tuổi Trẻ: "Triết lý của chúng tôi là LifeWear - quần áo thiết yếu, chất lượng tốt, giá hợp lý, phục vụ cho mọi lối sống".

Câu nói ấy vang lên như một lời nhắc cho ngành dệt may Việt Nam, nơi kim ngạch xuất khẩu đã vượt 44 tỉ USD (năm 2024) nhưng vẫn chưa có một thương hiệu thời trang tầm cỡ thế giới.

Lắng nghe khách hàng và xây dựng triết lý

Sức mạnh từ 30 triệu ý kiến khách hàng/năm

Việt Nam hiện nằm trong nhóm ba nước xuất khẩu dệt may lớn nhất thế giới, cung cấp sản phẩm cho nhiều thương hiệu quốc tế. Nhưng ở thị trường nội địa, các nhãn hiệu Việt vẫn chủ yếu khai thác phân khúc hẹp hoặc tập trung đồng phục.

Các tên tuổi lâu đời như May 10, Việt Tiến, An Phước… thành công, được biết đến nhưng chưa tạo ra một triết lý sản phẩm xuyên suốt được biết đến khá rộng rãi phạm vi toàn cầu như LifeWear của Uniqlo.

"Trong những năm 1990, Uniqlo cũng chỉ là chuỗi cửa hàng nhỏ ở Hiroshima. Chúng tôi mất hàng chục năm để hoàn thiện chuỗi khép kín, từ nghiên cứu vải, thiết kế đến phân phối và luôn lắng nghe tiếng nói khách hàng.

Giờ đây chúng tôi không chỉ bán quần áo, mà bán cả phong cách sống", ông Koji Yanai nói.

Theo ông Koji Yanai, Uniqlo nhận đến 30 triệu ý kiến phản hồi của khách hàng mỗi năm từ khắp thế giới.

"Chúng tôi gọi đó là VOC - voice of customer (tiếng nói của người tiêu dùng). Chính quy trình lắng nghe và phản hồi liên tục này giúp thương hiệu cải tiến sản phẩm nhanh chóng" - ông cho biết thêm.

Điều này gợi mở cho doanh nghiệp dệt may Việt Nam: Thay vì chỉ tập trung sản xuất, cần xây dựng hệ thống thu thập - phân tích phản hồi khách hàng để biến dữ liệu thành thiết kế, màu sắc, chất liệu phù hợp hơn. Nhiều doanh nghiệp Việt vẫn dừng ở khâu "bán cái mình có", chưa chuyển sang "tạo ra cái khách hàng cần".

Khi được hỏi Uniqlo tiếp cận xu hướng bền vững của giới trẻ Việt Nam hiện nay như thế nào, ông Koji cũng cho biết thông qua VOC, tập đoàn của ông đã nhìn nhận rất rõ rằng định nghĩa "quần áo tốt" đã thay đổi.

Ngoài chất liệu, màu sắc, kiểu dáng, người tiêu dùng trẻ ngày nay, trong đó có các bạn trẻ Việt Nam, còn quan tâm đến quy trình sản xuất, lượng CO₂ thải ra, nguồn gốc sản phẩm… LifeWear bao hàm cả những yếu tố này. Vậy nên ông tin rằng ngày càng nhiều khách hàng trẻ sẽ nhận ra giá trị thực của triết lý LifeWear và ủng hộ nhiều hơn trong tương lai gần.

Vì sao Việt Nam chưa có một "Uniqlo nội địa"?

Theo một số chuyên gia trong nước, có ba nguyên nhân chính: (1) nhiều doanh nghiệp dệt may Việt chủ yếu làm gia công, chưa đầu tư đủ lớn cho nghiên cứu và marketing; (2) chưa có chuỗi cung ứng khép kín; (3) câu chuyện thương hiệu chưa nhất quán.

Ngoài ra, yếu tố nhân sự cấp cao và văn hóa doanh nghiệp cũng quan trọng. Ông Koji Yanai cho biết cha ông - ngài Tadashi Yanai, nhà sáng lập Uniqlo, Chủ tịch, Tổng giám đốc kiêm CEO Tập đoàn Fast Retailing, đã tuyên bố không để con cái tự động kế vị.

"Cha tôi đã 76 tuổi và đang cân nhắc chuyển giao trách nhiệm cho ban lãnh đạo kế tiếp. Ông khẳng định sẽ không để con cái tiếp quản chức vụ. Tôi và anh trai chỉ là cổ đông lớn, có trách nhiệm định hướng khi công ty đi sai đường. Còn việc quản trị hằng ngày sẽ do cả một đội ngũ chuyên nghiệp đảm đương", ông Koji Yanai thẳng thắn chia sẻ.

Chính mô hình quản trị minh bạch, dựa vào năng lực đã giúp Uniqlo duy trì sự đổi mới liên tục.

Trở lại với thị trường Việt Nam, với gần 100 triệu dân, xu hướng "Made in Vietnam" đang lên, khả năng sản xuất đã được kiểm chứng… chính là nền tảng cho một thương hiệu tầm cỡ. Câu hỏi còn lại sẽ là liệu doanh nghiệp Việt có đủ tầm nhìn và dám "chơi lớn" như Uniqlo đã từng hay không?

"Triết lý của chúng tôi là thay đổi quần áo, thay đổi tư duy, thay đổi thế giới", ông Koji Yanai nhắc lại sứ mệnh của Fast Retailing. Với Việt Nam, "thay đổi thế giới" có thể bắt đầu bằng việc thay đổi cách tiếp cận thị trường nội địa và tự tin đầu tư mạnh mẽ để bước ra quốc tế.

Theo Nikkei, doanh số Uniqlo nội địa trong năm tài chính kết thúc vào tháng 8-2025 đã tăng 10% so với cùng kỳ năm trước, đạt khoảng 1.030 tỉ yen (tương đương 6,98 tỉ USD), đánh dấu lần đầu tiên một công ty may mặc vượt ngưỡng doanh số 1.000 tỉ yen tại Nhật Bản.

Kết quả này phản ánh sức mạnh bền bỉ của tập đoàn mẹ Fast Retailing trong việc kết hợp những cửa hàng quy mô lớn, trải nghiệm mua sắm hiện đại và việc ứng dụng dữ liệu lớn vào quản lý vận hành.

Nhờ hệ thống phân tích hành vi khách hàng chi tiết theo từng khu vực, từng mùa, Uniqlo kiểm soát hàng tồn kho hiệu quả hơn, giảm thiểu việc xả hàng và tối ưu hóa lợi nhuận.