Loại rau từng để làm hàng rào, nay thành “cây tiền tỷ”, thị trường luôn “cháy hàng”

Từ một loại rau dân dã, quen thuộc trong bữa cơm gia đình. Nay loại rau này ngày nay trở thành cây trồng mang lại kinh tế, làm bền vững cho người nông dân.

Rau bổ, dễ trồng, thị trường rộng mở

Rau ngót (Sauropus androgynus) là loại cây dễ trồng, một lần trồng có thể thu hoạch liên tục trong 4–5 năm. Lá rau ngót giàu dinh dưỡng, vừa làm thực phẩm ngon, vừa có công dụng chữa một số bệnh thông thường nên được người tiêu dùng ưa chuộng quanh năm.

Khác với trước đây, rau ngót thường chỉ được trồng quanh vườn nhà, làm hàng rào để phục vụ bữa ăn gia đình, hiện nay nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh đã biến cây rau này thành hàng hóa. Không ít hộ dân đã mở rộng diện tích, áp dụng quy trình VietGAP để cung cấp cho siêu thị, bếp ăn tập thể và các đơn vị cung cấp suất ăn công nghiệp.

Theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp, để đạt năng suất cao và chất lượng lá tươi ngon, người trồng cần chọn đất giàu mùn, thoát nước tốt, không nhiễm kim loại nặng. Đất phải được làm kỹ, làm sạch cỏ dại, lên luống rộng 1–1,2 m, kết hợp bón lót phân chuồng ủ hoai hoặc phân hữu cơ sinh học.

Mô hình nông dân làm giàu

Thực tế cho thấy, nhiều hộ đã thành công với mô hình chuyên canh rau ngót. Điển hình là trang trại 6 ha của anh Ngô Đức Mạnh ở Hà Nội. Bắt đầu từ năm 2019, anh thuê đất của bà con địa phương để trồng chuyên canh, áp dụng quy trình VietGAP. Trung bình 40 ngày thu hoạch một lứa, sản lượng đạt 3–3,5 tạ/sào/năm, mang về doanh thu khoảng 3 tỷ đồng/năm.

Sản phẩm của trang trại được chứng nhận OCOP 3 sao, vào hệ thống siêu thị lớn, cung cấp cho các trường học và bếp ăn công nghiệp. Không chỉ mang lại nguồn thu cho gia đình, mô hình của anh Mạnh còn tạo việc làm ổn định cho 15–20 lao động địa phương với thu nhập từ 5–8 triệu đồng/tháng.

Tại Đồng Nai, ông Lại Văn Luyến, xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc cũng nổi tiếng nhờ trồng rau ngót. Với diện tích lớn, sau khi trừ chi phí, ông thu lợi nhuận khoảng 1,8 tỷ đồng/vụ.

Ở Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), mô hình của bà Quý mỗi năm cho thu hoạch 5 đợt, giá bán từ 7.000–9.000 đồng/kg, đem lại thu nhập hơn 200 triệu đồng/năm. Những con số này cho thấy tiềm năng kinh tế lớn từ loại rau tưởng chừng giản dị.

Tại Lâm Đồng, nhiều nông hộ chọn mô hình trồng rau ngót xen trong vườn cây ăn quả. Một số gia đình thu chục triệu/tháng khi trồng xen canh rau ngót với cây ăn quả. Cách làm này phù hợp điều kiện địa phương, mang lại hiệu quả kinh tế cao, cần được nhân rộng.

Hướng đến phát triển bền vững

Để cây rau ngót trở thành cây làm giàu bền vững, các chuyên gia khuyến nghị cần chú trọng ba yếu tố.

- Thứ nhất, sản xuất an toàn: áp dụng VietGAP hoặc hữu cơ để dễ dàng tiếp cận siêu thị, chuỗi cung ứng.

- Thứ hai, liên kết thị trường: nông dân nên tham gia hợp tác xã, ký kết hợp đồng với doanh nghiệp phân phối nhằm ổn định đầu ra, tránh cảnh “được mùa mất giá”.

- Thứ ba, đa dạng hóa sản phẩm: ngoài bán tươi, có thể chế biến thành rau ngót sấy khô, bột rau ngót dinh dưỡng, đóng gói hút chân không để nâng cao giá trị.

Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng thực phẩm an toàn ngày càng tăng, rau ngót không chỉ là loại rau quen thuộc mà còn là hướng đi triển vọng cho nông nghiệp hàng hóa. Câu chuyện của những nông dân từ Hà Nội đến Đồng Nai cho thấy, với cách làm bài bản và định hướng bền vững, rau ngót hoàn toàn có thể trở thành “cây tiền tỷ” trên đồng ruộng Việt Nam.