Loại đá 'thần kỳ' mang đến giải pháp nông nghiệp sạch hứa hẹn giá trị tỉ đô

Vào một ngày thu hoạch của tháng 5, khu tập kết rau quả của nông trại Orlar (Úc) sực nức mùi thơm của rau mùi các loại. Các nhân viên đang bận rộn vận chuyển và đóng gói rau các loại, chuẩn bị phân phối ra thị trường.

Ở một bên nhà xưởng thuộc nông trại Orlar, bà Bế Thị Nhi Bắc, 62 tuổi, người dân tộc Nùng, đang cẩn thận xếp hoa pentas đủ màu vào hộp để đưa đến siêu thị.

Bà là một trong những nhân viên đời đầu của Orlar, công ty khởi nghiệp nông nghiệp áp dụng công nghệ Úc hoạt động từ năm 2019.

Công việc hằng ngày của bà bao gồm trồng cây, làm nhánh dâu, và hái rau, hái hoa khi đến thời điểm thu hoạch. Công việc này mang đến thu nhập ổn định, cho phép bà nuôi mẹ già hiện 90 tuổi.

Bà Amanda Cornelissen, nhà đồng sáng lập kiêm Giám đốc Orlar, cho biết hiện công ty có tổng cộng 24 lao động, bao gồm cấp quản lý, "Đa số là phụ nữ và nhiều nhân viên là đồng bào thiểu số. Họ có cơ hội làm việc ổn định và thụ hưởng chế độ an sinh xã hội đầy đủ. Đó là điều quan trọng đối với chúng tôi", bà Cornelissen cho biết.

Giấc mơ công nghệ nông nghiệp sạch

Bà Cornelissen là người làm vườn với kinh nghiệm 30 năm. Năm 2017, bà đã đến Việt Nam cùng nhà đồng sáng lập là tiến sĩ Lyndal Hugo, tiến sĩ Đại học Sydney (Úc) về hóa học môi trường và nghiên cứu sau tiến sĩ về dư lượng thuốc trừ sâu trong chuỗi thức ăn Đông Nam Á. Họ đến Việt Nam để theo đuổi giấc mơ mang đến công nghệ nông nghiệp sạch, bền vững và cung cấp sản phẩm rau trái hữu cơ cho người tiêu dùng Việt Nam.

Từ chỗ trồng rau trên trụ thẳng đứng ở ban công nhà ở Thủ Đức, giờ đây nông trại chính ở xã Đạ Sar (huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng) đã có diện tích 1,6 ha. Theo kế hoạch phát triển, trong vòng 3-4 tháng nữa, nông trại sẽ mở rộng thêm 40% lên 2,7 ha.

Bí mật của công nghệ trồng rau hữu cơ tiết kiệm nước và không cần đất của Orlar nằm ở loại đá được đặt tên Orlarock. Loại đá này được khai thác ở Úc và có thành phần khoáng chất, hóa học bề mặt rất đặc biệt. Có thể nói trời phú cho Orlarock đảm nhận vai trò là nơi phát triển của những cộng đồng vi khuẩn nuôi dưỡng cây trồng.

Chính tiến sĩ Hugo là người đã khám phá Orlarock. Sau khi nghiên cứu, nữ tiến sĩ xác định được Orlarock giúp cây trồng không bị nhiễm các mầm bệnh trong đất như cách làm nông truyền thống. Bà Cornelissen cho hay phương pháp làm nông với Orlarock trên các trụ đứng cho phép tiết kiệm 90% lượng nước so với bình thường.

Và khi hết chu kỳ trồng, Orlarock được xử lý để tái sử dụng cho lần sau, có thể nói là vô thời hạn.

Đào tạo thế hệ mới

Kể từ khi hoạt động đến nay, Orlar đã nhập khẩu hơn 100 tấn đá từ Úc, sử dụng cho nông trại chính ở Lâm Đồng và một nông trại khác là trung tâm nghiên cứu-phát triển ở tỉnh Long An.

Orlar hiện tập trung hoạt động ở các tỉnh miền nam Việt Nam và đang hướng đến viễn cảnh mở rộng phạm vi canh tác ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long vốn đối mặt nhiều thách thức do biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, bà Cornelissen còn cho biết công ty đang đào tạo nguồn nhân lực trẻ của Việt Nam, tạo điều kiện để thế hệ trẻ tiếp xúc, học hỏi, nghiên cứu những kỹ thuật làm nông mới của thế giới.

Bà Bùi Thị Bích Hạnh, 38 tuổi, thuộc nhóm quản lý trẻ người Việt của Orlar cho hay đã học hỏi được rất nhiều trong thời gian làm việc ở đây, từ công nghệ, kỹ thuật trồng trọt cũng như các loại giống mới của thế giới.

Hiện nông trại ở Lâm Đồng trồng từ 18-20 loại rau, tùy theo mùa. Những giống ở đây chủ yếu nhập từ nước ngoài, và rau trồng cung cấp cho các nhà hàng Âu, thuộc phân khúc cao cấp.

Theo bà Hạnh, người nông dân Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp cận phân khúc này nếu sử dụng giống và kỹ thuật trồng trọt của nước ngoài.

Trong tương lai, bà và các đồng nghiệp trẻ sẽ cố gắng tìm hiểu và học hỏi nhiều hơn về những sản phẩm thích hợp nhất ở môi trường Lâm Đồng và các nơi khác. Mục tiêu của bà là hy vọng nông dân Việt Nam sẽ biết thêm những kỹ thuật mới để cải thiện sinh kế.

Phòng Thương mại Úc tại Việt Nam (AusCham) năm 2021 dẫn lời ông Alex Downs, Giám đốc kinh doanh và đầu tư tại châu Á của DFCD, đánh giá Orlar có tiềm năng trở thành kỳ lân, tức công ty tỉ đô. Còn công ty EverEdge (Singapore) định giá tài sản trí tuệ của Orlar dao động từ 20 đến 80 triệu USD.

Về phần mình, bà Cornelissen khẳng định ước mơ của bà và tiến sĩ Hugo là cung cấp giải pháp nông nghiệp sạch, an toàn trong bối cảnh môi trường đầy thách thức, và theo đó cùng đóng góp vì sự phát triển chung của ngành nông nghiệp Việt Nam.