'Quy trình không đạt chuẩn' dẫn đến thảm kịch tàu lặn Titan bị nghiền nát

Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) ngày 15/10 công bố báo cáo hoàn chỉnh về vụ tàu lặn Titan bị nghiền nát khi đang lặn xuống xác tàu Titanic ở độ sâu hơn 3.800 m dưới đáy Đại Tây Dương ngày 18/6/2023. Các điều tra viên kết luận thảm kịch khiến 5 người thiệt mạng là hậu quả trực tiếp từ "quy trình kỹ thuật không đạt chuẩn" ở công ty thám hiểm đại dương OceanGate.

"Chúng tôi nhận thấy quy trình kỹ thuật của OceanGate không đạt chuẩn, dẫn đến nhiều khiếm khuyết trong quá trình sử dụng sợi carbon tổng hợp để chế tạo tàu chịu áp suất. Phương tiện đã không đáp ứng yêu cầu về sức bền vật liệu cho hoạt động", báo cáo dài 87 trang của NTSB có đoạn.

Chuyến lặn ngày 18/6/2023 là đợt thám hiểm đáy biển thứ 88 được OceanGate thực hiện với tàu Titan kể từ năm 2021. Mỗi hành khách phải trả 250.000 USD cho một chuyến lặn xuống xác tàu Titanic.

Thảm kịch cướp đi sinh mạng của Stockton Rush, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành OceanGate; tỷ phú kiêm nhà thám hiểm người Anh Hamish Harding, 58 tuổi; doanh nhân Shahzada Dawood, 48 tuổi và con trai Suleman 19 tuổi, đều là công dân Anh gốc Pakistan; nhà hải dương học kiêm chuyên gia về tàu Titanic Paul-Henri Nargeolet, 77 tuổi.

Các nhà điều tra phát hiện tàu lặn Titan đã bị hư hại trong các lần lặn thứ 80 và 82, song OceanGate vẫn tiếp tục vận hành mà không tiến hành kiểm tra hoặc sửa chữa toàn diện.

Do không thử nghiệm đầy đủ, công ty không nắm được khả năng chịu áp lực thực tế của thân tàu, vốn thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn đề ra. OceanGate cũng không đánh giá đúng tác động của điều kiện lưu kho, quá trình vận chuyển và nâng hạ trên biển đối với kết cấu tàu Titan.

Báo cáo cho biết hệ thống giám sát dữ liệu thời gian thực của Titan cũng hoạt động sai lệch, khiến công ty không nhận ra thân tàu hư hỏng nghiêm trọng và phải đình chỉ hoạt động sau chuyến lặn thứ 80.

NTSB kết luận "thiếu các tiêu chuẩn an toàn rõ ràng trong nước và quốc tế" đã góp phần dẫn đến thảm kịch.

Cơ quan này khuyến nghị Tuần duyên Mỹ và Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) thành lập nhóm chuyên gia đánh giá toàn diện việc vận hành các tàu lặn có người lái, từ bảo dưỡng, thử nghiệm đến cấp phép, đồng thời xây dựng khung quy định mới phù hợp thực tế.

Những kết luận này tương đồng với báo cáo dài 335 trang mà Tuần duyên Mỹ công bố đầu năm nay, trong đó mô tả tàu lặn Titan "mất toàn bộ tính toàn vẹn trong kết cấu" do sai sót trong thiết kế, kiểm định, bảo dưỡng và giám sát của OceanGate.

Báo cáo cũng quy trách nhiệm cá nhân cho Stockton Rush, khi ông đã phớt lờ nhiều cảnh báo về nguy cơ mất an toàn, thậm chí đe dọa kiện hoặc sa thải nhân viên nêu ý kiến phản đối.

Thanh Danh (Theo Guardian, ABC)