Linh thiêng ngôi chùa cổ, nơi Bác Hồ nhắn 'việc Phật không xa rời việc thế gian'

Dân gian truyền tụng nhiều câu chuyện về sự linh thiêng của chùa Bà Đá - ngôi chùa gần nghìn năm tuổi, cổ nhất trong khu vực phố cổ Hà Nội. Chùa từng 2 lần đón Bác Hồ đến thăm và nhắn nhủ: “Việc Phật không xa rời việc thế gian”.

Trên phố Nhà Thờ có một ngôi chùa thuộc diện cổ nhất khu vực phố cổ Hà Nội, đó là chùa Bà Đá. 

Không có tam quan như các chùa khác, lối vào chùa Bà Đá (ở số 3 phố Nhà Thờ) chỉ là một ngõ hẹp, nếu không để ý sẽ dễ dàng đi ngang qua.

Huyền tích về chùa Bà Đá

Tương truyền, nơi này trước kia là thôn Tiên Thị (còn có tên là thôn Tự Tháp hay Hương Nghĩa), phường Báo Thiên, tổng Tiên Túc, huyện Thọ Xương, phủ Phùng Thiên, kinh đô Thăng Long. Cũng có thông tin trong một tấm bia của chùa ghi “thuộc tổng Thuận Mỹ, huyện Thọ Xương, phủ Hoài Đức, Hà Nội”.

Theo những bia bảng, truyền phả và khoa giáo lưu truyền, tên khởi đầu của chùa là Sùng Khánh, được thành lập từ năm Bính Thân (1056), niên hiệu Long Thuỵ Thái Bình, năm thứ ba đời Lý Thánh Tôn.

Trong khoảng thời gian niên hiệu Hồng Đức (Canh Dần 1470 - 1498 Mậu Ngọ), đời vua Lê Thánh Tôn, chùa chỉ còn là một nơi am tranh. 

Sau đó, khi khai móng xây chùa, người dân phát hiện 1 pho tượng bằng đá hình dáng phụ nữ, cho rằng Thánh Giáng, liền lập lên thờ. Pho tượng này sau bị thất lạc.

Đến thời kỳ cuối đời Lê Trịnh (Hiển Tôn Trịnh Sâm 1767-1782), khi đào đất xây tường làm lại chùa, bức tường cứ xây lên lại bị đổ. Đào sâu xuống nữa thì lại thấy có pho tượng đá. Dân gian càng truyền tụng rằng tượng linh thiêng. 

Từ đấy, chùa có tên là Bà Đá, thập phương kéo đến lễ bái rất đông. 

Tháng 6 năm Bính Ngọ 1786, quân Tây Sơn tiến vào Thăng Long, chùa Bà Đá bị cháy, người dân dựng tạm nhà tranh tre để có chỗ lễ Phật.

Năm Quý Sửu 1793, Hòa thượng Khoan Giai từ Sơn môn Hồng Phúc về xây lại chùa, đổi hiệu chùa là Linh Quang Tự. 

Chùa Bà Đá nguyên là chốn tổ của thiền phái Lâm Tế, một trong hai thiền phái lớn của Phật giáo miền Bắc Việt Nam. Tới nay, đạo mạch của chùa Bà Đá được cả 2 phái Tào Động và Lâm Tế hoằng truyền.

Ngôi chùa thiêng thu hút phật tử, du khách

Ông Chung (sinh sống ở khu vực gần chùa khoảng 60 năm nay) cho hay từng nghe khá nhiều câu chuyện về sự linh thiêng của chùa Bà Đá. 

Thành tâm tụng niệm trong khóa trường hạ sáng 4/7, cô Giang - một phật tử ở đường Hồng Hà (Hà Nội) chia sẻ: “Lâu nay đã nghe rằng chùa Bà Đá là ngôi chùa cổ linh thiêng, những khóa trường hạ, tôi hay đến chùa để cầu mong sức khỏe, bình an. Bản thân tôi luôn tin và sống thiện lương theo lời Phật dạy. Mỗi khi đến chùa tôi đều cảm thấy thanh thản, nhẹ nhàng”.

Từng đi lễ ở nhiều ngôi chùa, bà Dung (66 tuổi, Hà Nội) là phật tử chùa Hưng Long biết đến chùa Bà Đá gần 10 năm nay. 

“Tôi nghe nói chùa Bà Đá rất linh thiêng nên thường đến đây vào mùa an cư kiết hạ. Những dịp này, chùa đón đông đảo tăng ni, phật tử”, bà Dung bày tỏ.

Từng đưa nhiều đoàn du khách nước ngoài đến thăm các chùa, đền, đình, anh Nam - một hướng dẫn viên du lịch muốn giúp họ hiểu thêm về văn hóa Phật giáo của Việt Nam.

“Tôi giới thiệu với họ rằng chùa Bà Đá là một ngôi chùa Việt cổ kính. Đến đây, mọi người có thể tìm hiểu về Phật giáo Đại thừa, hay còn gọi là Mahayana. Nhiều khách nước ngoài rất thích chùa Bà Đá vì ngôi chùa rất đẹp”, anh Nam kể.

Nhiều năm nay, chùa Bà Đá nằm trong tuyến tham quan du lịch các di tích lịch sử văn hoá quanh hồ Gươm.