Lật tung 'thánh địa' khu biên giới Myanmar - Thái Lan của tội phạm lừa đảo quốc tế

Tổ chức tội phạm Trung Quốc biến những cánh rừng mưa thành khu phức hợp cao tầng - trung tâm của đường dây lừa đảo trực tuyến xuyên quốc gia.

Sau chính biến quân sự ở Myanmar năm 2021, khu vực biên giới Myanmar - Thái Lan nhanh chóng biến thành điểm nóng với nhiều băng nhóm tội phạm hoạt động.

Hàng loạt tổ chức tội phạm Trung Quốc biến những cánh rừng mưa ở đây thành khu phức hợp cao tầng - trung tâm của đường dây lừa đảo trực tuyến xuyên quốc gia.

Trục xuất hàng nghìn kẻ lừa đảo

Sân bay Mae Sot, thị trấn nhỏ nằm sát biên giới Thái Lan - Myanmar, vốn hiếm khi đón các chuyến bay quốc tế. Thế nhưng, thời gian gần đây, hàng trăm hành khách liên tục lên chuyến bay thẳng trở về Trung Quốc. Họ chính là những người vừa được giải cứu khỏi các băng nhóm lừa đảo trực tuyến ở Myanmar, khi nhiều tổ chức tội phạm cưỡng bức lao động để vận hành những đường dây lừa đảo, chiếm đoạt hàng chục tỷ USD từ nạn nhân khắp thế giới.

Theo Bộ Công an Trung Quốc, từ đầu năm 2025 lực lượng cảnh sát Trung Quốc, Myanmar và Thái Lan đã tăng cường hợp tác thực thi pháp luật, thiết lập các cơ chế hợp tác chống tội phạm và triệt phá các trung tâm lừa đảo. Chuyến bay hồi hương nhóm đầu tiên gồm 200 công dân Trung Quốc bị tình nghi liên quan đến hoạt động lừa đảo hạ cánh xuống thành phố Nam Kinh (tỉnh Giang Tô) vào ngày 20/2.

Kể từ tháng 10/2023 đến tháng 3/2025, Myanmar trục xuất hơn 55.000 người nước ngoài tham gia vào hoạt động lừa đảo, trong đó có hơn 53.000 công dân Trung Quốc. Trong khi đó, Thái Lan giúp chuyển giao khoảng 900 công dân Trung Quốc bị mắc kẹt trong hoạt động lừa đảo ở Myanmar vào năm 2024.

Tuy nhiên, tổng thanh tra cảnh sát Thái Lan, tướng Thatchai Pitaneelaboot cho biết trung tâm lừa đảo dọc biên giới Thái Lan - Myanmar vẫn đang hoạt động với khoảng 50.000 - 100.000 người.

Hầu hết những đối tượng lừa đảo bị dụ dộ bởi lời hứa hẹn hão huyền về việc làm lương cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin, kỹ thuật hoặc dịch vụ khách hàng. Nhưng trên thực tế, họ bị ép buộc tham gia vào hoạt động lừa đảo tiền điện tử, lừa đảo hẹn hò trực tuyến, lừa đảo mua sắm trên TikTok, gian lận bất động sản trên WhatsApp, lừa đảo deepfake trên Instagram và lừa đảo trên Facebook.

Những đối tượng lừa đảo bị giam cầm trong những khu nhà kín. Theo lời kể của người trong cuộc, những kẻ lừa đảo bị đánh đập, sốc điện và trói hàng giờ trong tư thế mô phỏng hình thức đóng đinh do không hoàn thành công việc.

"Trung Quốc đang tích cực triển khai hợp tác song phương và đa phương với Thái Lan, Myanmar cùng nhiều nước khác để trấn áp mạnh tay tội phạm cờ bạc trực tuyến xuyên biên giới và lừa đảo. Hiện tại, nhiều ổ cờ bạc trực tuyến và lừa đảo đã bị triệt phá và một số lượng lớn nghi phạm bị bắt giữ", Bộ Ngoại giao Trung Quốc thông tin.

Dù hầu hết những người bị mắc kẹt trong các khu lừa đảo trực tuyến ở Myanmar, Thái Lan là người Trung Quốc, nhưng vẫn có nhiều nạn nhân đến từ 27 quốc gia khác như Zimbabwe, Liberia, Malawi,...

"Nhổ tận gốc" trung tâm lừa đảo

Đến thời điểm hiện tại, Thái Lan chính thức cắt điện, internet cung cấp cho một số khu vực biên giới ở Myanmar nhằm triệt tiêu nhiều khu phức hợp lừa đảo,… Các quốc gia cũng đang nỗ lực thực hiện giải cứu công dân nước mình tại các trung tâm này.

Giám đốc khu vực Đông Nam Á của nhóm cứu trợ Acts of Mercy International có trụ sở tại biên giới Thái Lan - Myanmar, bà Amy Miller cho rằng cần có phản ứng toàn cầu để chính phủ chịu trách nhiệm về công dân của họ. Theo bà Miller, tính đến đầu tháng 3 năm nay, phần lớn trong số 7.000 người chờ hồi hương vẫn ở Myanmar và khoảng 200 người khác cũng đang ở Thái Lan chờ hồi hương.

Trước làn sóng kêu cứu và nhiều báo cáo công khai về tình trạng nhiều người bị cưỡng ép tham gia các đường dây lừa đảo trực tuyến, chính quyền Thái Lan và Myanmar đồng loạt siết chặt biện pháp truy quét và báo cáo công khai về những nạn nhân bị ép buộc tham gia hoạt động lừa đảo với nhiều trong số đó có liên quan đến các mạng lưới tội phạm Trung Quốc.

“Chúng tôi đang chứng kiến một cuộc khủng hoảng nhân đạo, khi người dân cạn kiệt lương thực, dịch bệnh bùng phát. Có nơi, hai nhà vệ sinh cho 400 người", bà Miller nói đến các trung tâm lừa đảo.

Nhiều vụ việc được xác định có liên quan đến các mạng lưới tội phạm Trung Quốc.

Trước thực trạng này, Bắc Kinh cũng vào cuộc, đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch trấn áp các trung tâm lừa đảo trên lãnh thổ Myanmar.

Tuy nhiên, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak (ISEAS), bà Tita Sanglee nhận định việc xóa bỏ hoàn toàn các đường dây lừa đảo gần như là khó khả thi. Theo bà, chiến dịch trấn áp hiện nay chỉ mới làm gián đoạn hoạt động tạm thời của loại tội phạm này, khó tạo ra tác động dài hạn.

“Những kẻ lừa đảo rất cứng đầu. Họ đã lường trước các biện pháp phong tỏa, thậm chí chuẩn bị sẵn máy phát điện để đối phó” , bà Sanglee nói và cho biết thêm nhiều băng nhóm tội phạm có thể đã chuyển địa bàn sang Campuchia.

Bà Sanglee cũng lưu ý dù phần lớn người trong các trung tâm lừa đảo là nạn nhân của nạn buôn người, nhưng vẫn có những trường hợp tự nguyện tham gia vì những khoản thu nhập cao.

Giáo sư Mark S. Cogan, giảng dạy tại Đại học Kansai Gaidai (Nhật Bản), đồng quan điểm với bà Sanglee. Ông nhận định: “Khả năng cao các trung tâm lừa đảo sẽ không biến mất, mà chỉ thay đổi phương thức hoạt động để thích nghi với tình hình mới".

Thậm chí, theo báo cáo Liên hợp quốc, tổ chức tội phạm xuyên quốc gia ở Đông Á và Đông Nam Á đang mở rộng thủ đoạn kiếm tiền bất chính ra toàn cầu. Gần đây hơn, các trung tâm lừa đảo với chiêu thức đánh bẫy nạn nhân thông qua lãng mạn giả tạo, mời chào đầu tư và cờ bạc bất hợp pháp… được ghi nhận ở châu Phi và Mỹ Latinh.