Nghịch lý: Nền kinh tế lớn nhất thế giới nhưng 35 triệu trẻ em sống trong gia đình khó khăn, luẩn quẩn giữa nợ nần, bữa ăn cũng phải đo đếm

Nhiều hộ gia đình tại Mỹ không xếp vào diện nghèo, nhưng vẫn phải xoay xở sống qua ngày vì lạm phát tăng và trợ cấp giảm.

Lisa Meazler, 43 tuổi, là mẹ đơn thân nuôi 3 cô con gái và làm việc cho một tổ chức phi lợi nhuận với mức lương 37.500 USD/năm. Theo tiêu chuẩn của chính phủ Mỹ, Meazler không được xếp vào diện nghèo. Thế nhưng, thực tế cuộc sống lại khác xa.

Gia đình cô phải ăn món đông lạnh, không dám mơ đến du lịch hè. Mỗi tháng, Meazler đều chậm đóng khoản thế chấp 865 USD để có tiền mua thêm đồ dùng cho con. Mãi đến cuối năm 2024, cô mới đủ điều kiện nhận trợ cấp thực phẩm 253 USD/tháng.

Meazler không phải là trường hợp duy nhất. Theo số liệu năm 2023 của Cục Thống kê Dân số Mỹ, gần 10 triệu trẻ em Mỹ sống trong cảnh nghèo đói. Đây là mức cao nhất kể từ năm 2018. Nhưng đáng lo hơn là hàng chục triệu trẻ khác như con của Meazler cũng đang sống trong tình cảnh bấp bênh giữa ranh giới nghèo đói.

Nguyên nhân là vì lạm phát, chi phí sinh hoạt tăng cao trong khi các chương trình hỗ trợ thời Covid-19 đã kết thúc. Tình hình này có thể tệ hơn khi chính phủ liên bang cắt giảm chi tiêu, đặc biệt là các chương trình trợ cấp thực phẩm và y tế.

Năm 2023, tỷ lệ hộ gia đình có trẻ em sống trong nghèo đói tăng vọt lên 12,9%, gần gấp 3 so với mức thấp kỷ lục 5,6% vào năm 2021 - thời điểm các chính sách như mở rộng Tín dụng thuế trẻ em và trợ cấp thất nghiệp được triển khai.

Theo ước tính của nhà kinh tế học Luke Shaefer thuộc Đại học Michigan, gần 35 triệu trẻ em – tức gần một nửa tổng số trẻ ở Mỹ – sống trong các gia đình có thu nhập dưới mức mà nhiều chuyên gia gọi là “tầng lớp thấp nhất của tầng trung lưu”.

“Cứ mỗi một trẻ dưới ngưỡng nghèo, lại có 2-3 trẻ ở trên ngưỡng đó nhưng vẫn khó khăn”, Shaefer nói. Chuyên gia nói thêm rằng họ sống trong những gia đình mà cuộc sống xoay vần với công việc nhưng mãi chẳng dư dả.

Tại hạt Broome, New York, hơn 1/4 trẻ em sống trong số 36.100 trẻ sống trong cảnh nghèo đói vào năm 2022, tăng gần 50% so với 2021. Đến năm 2024, Ngân hàng Thực phẩm Southern Tier nhận hơn 92.000 yêu cầu hỗ trợ thức ăn cho trẻ em, gần gấp đôi so với năm 2019.

Tuy vậy, ông Komla Dzigbede, Trưởng khoa Hành chính Công và Chính sách tại Đại học Binghamton, cho biết vẫn có những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang phục hồi. Ví dụ, nếu tính theo giá trị đồng USD năm 2023, thu nhập hộ gia đình trung bình ở Broome đã tăng từ 59.044 USD năm 2013 lên khoảng 63.590 USD vào năm 2023.

Nhưng mức lương tối thiểu hiện nay vẫn không đủ để nuôi sống một gia đình. “Nhiều người phải chọn giữa trả tiền thuê nhà và mua thực phẩm, hoặc giữa tiền sưởi ấm và tã cho con”, bà Christie Finch, Phó giám đốc tổ chức phi lợi nhuận Mothers & Babies, cho biết.

Trường hợp của Felica Allen, 39 tuổi, là một ví dụ điển hình. Cô là y tá ca đêm tại bệnh viện với thu nhập khoảng 39.000 USD/năm, mức cao nhất từ trước đến nay với cô. Nhưng Allen vẫn không thể trang trải nổi chi phí nuôi bốn đứa con. Cô từng nhận gần 1.000 USD/tháng trợ cấp thực phẩm. Nhưng sau khi được tăng lương, con số giảm xuống chỉ còn 564 USD.

Tháng 3/2025, Allen phải giảm số giờ làm chính thức xuống còn 26 giờ/tuần để đủ điều kiện nhận thêm 220 USD trợ cấp. Cô xoay xở bằng cách làm thêm, vay mượn bạn bè. Cô luôn trong tình trạng khủng hoảng vì nợ tiền điện, tiền nhà.

“Cứ như một vòng luẩn quẩn không thoát ra được. Chỉ cần kiếm thêm vài đô là có thể mất trợ cấp và rồi lại chẳng đủ sống”, Allen nói.

Những khoản hoàn thuế là cứu cánh hiếm hoi. Allen dùng 8.000 USD tiền hoàn thuế để mua ít đồ dùng cho con và trả nợ. Meazler thì trích 800 USD đưa các con về thăm mẹ già ở Georgia. Nhưng vài ngày sau, mẹ cô nhập viện vì suy thận. Meazler phải bay trở lại, tiêu sạch số tiền còn lại và tiếp tục trễ hạn trả tiền nhà.

“Cả đời tôi chỉ biết làm việc, cố gắng sống sót. Nhưng chẳng để làm gì”, cô nói.

Theo WSJ