Ký ức đặc biệt về NSND Thế Hiển trong Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn

"Những ca khúc của ông chắc chắn có một chỗ đứng nhất định trong tấm lòng người lính chúng tôi", Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn chia sẻ về NSND Thế Hiển.

Người lính không mang quân phục

- Thưa ông, tôi còn nhớ đang trong cuộc trò chuyện năm ngoái, ông nhận điện thoại từ gia đình NSND Thế Hiển thông báo tình hình sức khoẻ nguy kịch của nhạc sĩ nổi tiếng. Ông đã chỉ đạo cặn kẽ. Được biết nhiều nghệ sĩ nổi tiếng được điều trị tại Bệnh viện Quân y (BVQY) 175, ông chia sẻ gì về điều này?

Thiếu tướng, PGS. TS, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Hồng Sơn: NSND Thế Hiển bị bệnh khoảng 2 năm nay khi ở Cần thơ và được đưa về BVQY 175, được chẩn đoán ung thư phổi đã di căn.

Tháng 9/2024 bệnh ông diễn biến nặng, đã nhập viện lại và được đón về gia đình để tiện chăm sóc. Những ổ di căn lên não thường gây phù não, chèn ép não dễ dẫn đến tử vong bất cứ lúc nào.

Tháng trước Ban giám đốc BV đã tới nhà ông thăm và tặng quà, tri ân với những hoạt động đồng hành cùng BV.

Nghĩa tử là nghĩa tận, BV cũng ủng hộ gia đình tổ chức lễ tang NSND Thế Hiển tại Nhà tang lễ Quốc gia phía Nam - BVQY 175, tạo điều kiện tốt nhất cho bạn bè, người thân, người hâm mộ đến thắp hương, tiễn biệt ông lần cuối.

Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng chọn BVQY 175 là nơi chăm sóc sức khỏe, đó là điều hạnh phúc và may mắn. Ngược lại, BV coi đây là trách nhiệm quan trọng bảo vệ sức khỏe những nhân tài của đất nước như "tài sản quốc gia".

Thời gian qua việc cứu sống và phục hồi ngoạn mục của nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn được giới chuyên môn và dư luận đánh giá cao. Hiện tại BV cũng đang điều trị một số nghệ sĩ nổi tiếng.

- Cũng trong buổi trò chuyện năm ngoái, ông từng nhận xét: “Thế Hiển xứng đáng là người lính không mang quân phục”. Tôi tin đây là lời nhận xét rất giá trị với NSND Thế Hiển, nhất là từ một quân nhân như ông. Ông quý điểm nào trong âm nhạc và tính cách của NSND Thế Hiển?

Vâng, điều đó tôi đã từng nói cách đây 10 năm trong liveshow âm nhạc trên đảo Trường Sa Lớn. Cuối những năm 1980-1990 của thế kỷ trước là thời điểm NSND Thế Hiển sung sức và tỏa sáng nhất từ sáng tác đến biểu diễn.

Thời điểm đó, cuộc đời ông gắn chặt với những hoạt động của thanh niên xung phong, học sinh sinh viên và bộ đội từ các nông trường tới các chiến trường biên giới phía Bắc, Campuchia, Tây Nguyên…

Ông đã đi tới tất cả nơi để phục vụ bộ đội. Những ngày tháng cùng ăn, ở sinh hoạt với bộ đội đã giúp ông góp nhặt được những chất liệu, ý tứ, cảm xúc để thăng hoa thành những giai điệu và ca từ.

Ca từ mộc mạc, chân thành như tấm lòng người lính, đồng cảm với suy nghĩ cuộc sống của người lính. Giai điệu cũng nhẹ nhàng, truyền cảm, dễ thấm, dễ hát, tinh thần lạc quan, tích cực và rất "lính". Lính thuộc, lính hát, cứ thế lan tỏa cộng đồng và trở thành bài hát của lính qua mỗi thế hệ. 

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn hòa giọng với NSND Thế Hiển bài "Đường chúng ta đi"

Với tôi, thời điểm ra đời và tầm ảnh hưởng của Hát về anh và Nhánh lan rừng có thể được coi như hai tác phẩm xuất sắc tiêu biểu cho hai cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam. Không dễ gì có thể làm được điều đó!

Những ca khúc của ông chắc chắn có một chỗ đứng nhất định trong tấm lòng người lính chúng tôi.

Tình yêu dành cho Trường Sa, những người lính

- Ông có thể chia sẻ thêm những kỷ niệm với NSND Thế Hiển?

Tôi gặp nhạc sĩ Thế Hiển lần đầu vào cuối những năm 1980 ở biên giới Campuchia và BVQY 175 khi ông thường xuyên vào phục vụ thương bệnh binh.

Thời điểm đó là giai đoạn căng thẳng của cuộc chiến trước khi quân tình nguyện Việt Nam rút về nước. BVQY 175 đã đón nhận rất nhiều thương bình từ chiến trường trở về.

Bài hát Người mẹ và hoa sứ trắng kể câu chuyện về bà mẹ của anh thương binh hằng ngày nhặt hoa sứ trong BVQY 175 mang ra chợ bán lấy tiền chăm sóc con đã tạo cảm xúc rất mạnh mẽ lúc đó!

Bẵng đi một thời gian dài do đặc điểm, tính chất công việc, chúng tôi không có cơ hội gặp nhau. Đầu những năm 2000, khi đi công tác tuyến, tôi cũng thường kéo ông đi cùng để hát cho bộ đội nghe.

Khoảng thời gian đó, nhạc sĩ Thế Hiển đã viết thành công nhiều ca khúc về đề tài xã hội, mảnh đời, thân phận cuộc sống (Dấu chấm hỏi, Em không biết…).

Năm 2004, sau khi Tòa án ở Brooklyn, New York bác đơn kiện của nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, tôi đã viết bài Cho con tới Brooklyn kêu gọi sự chung tay của công lý, lương tri toàn thế giới cùng nhau xoa dịu nỗi đau da cam.

Bài hát được ca sĩ Thái Thùy Linh thu âm và biểu diễn lần đầu. Sau đó, cả hai bài Em không biết và Cho con tới Brooklyn đã gắn liền với nhạc sĩ Thế Hiển trong thời gian dài.

Mùa xuân 2015, kỷ niệm 60 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam, 40 năm ngày truyền thống BVQY 175, chúng tôi đã có một đêm phục vụ thương bệnh binh, quy tụ nhạc sĩ Trần Tiến, NSƯT Quang Lý, NSND Thanh Thúy, NSND Thế Hiển và saxophone Trần Mạnh Tuấn.

NSND Thế Hiển cũng là người rất yêu Trường Sa, đã đến Trường Sa gần chục lần. Tôi khuyên ông tranh thủ đi để có nhiều chất liệu và cảm xúc viết về bộ đội Trường Sa.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn chơi trống cho NSND Thế Hiển hát bài "Papa"

Dịp khởi công và khánh thành Trung tâm Y tế Trường Sa, ông đều đi cùng tôi, nhờ đó mà 2 ca khúc bộ đội Trường Sa rất yêu thích là Lính đảo Trường Sa và Vỏ ốc biển ra đời. 

Mỗi lần ra Trường Sa, ông thường hát một bài của tôi là Ước ao ngày hiến chương - bài hát kể về câu chuyện của cô giáo và anh bộ đội thời nay.

BVQY 175 có ban nhạc Trường Sa thường xuyên tham gia phục vụ bộ đội Trường Sa. Ban nhạc đã vinh dự đi hầu hết điểm đảo và điểm đóng quân.

Ban nhạc Trường Sa có nhiều liveshow trên đảo, đặc biệt là những liveshow khi tàu lênh đênh trên hải trình. Nhạc sĩ Trần Tiến, NSND Thế Hiển, NSƯT Vũ Thắng Lợi, nghệ sĩ violin Trịnh Minh Hiền, ca sĩ Y Garia, Y Phon, sáo trúc Châu Anh đã cùng ban nhạc tham gia nhiều chương trình. Bởi vậy, với tôi, ông thực sự như một người lính, một người đồng đội.

Trân trọng cảm ơn ông về tất cả những gì ông đã cống hiến cho cuộc đời. Những ca khúc của ông chắc chắn có một chỗ đứng nhất định trong tấm lòng người lính chúng tôi. Những lời này như một nén nhang cầu chúc cho ông siêu thoát yên nghỉ chốn vĩnh hằng.