Kịp thời cứu bệnh nhân có sỏi kẹt niệu quản gây đa biến chứng

Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Yên Ninh vừa cấp cứu thành công cho một bệnh nhân nữ suy thận cấp do biến chứng sỏi kẹt ở niệu quản gây tắc nghẽn đường dẫn nước tiểu. Đây là một trường hợp nguy hiểm khi bệnh nhân đã gặp ba biến chứng: tổn thương niêm mạc thành niệu quản, giãn lớn đài bể thận và suy thận cấp.

Bệnh nhân P.M. Hương (37 tuổi) đến bệnh viện Hồng Ngọc trong tình trạng đau quặn thận. Khai thác tiền sử cho thấy cơn đau vùng hông lưng đã xuất hiện trong 2 tuần nhưng đến khi cơn đau tăng dữ dội, có chiều hướng đau lan xuống bộ phận sinh dục, chị Hương mới quyết định nhập viện cấp cứu.

Viên sỏi kẹt niệu quản gây biến chứng nghiêm trọng

Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) cho thấy một viên sỏi kích thước hơn 1 cm đã rơi từ thận xuống và kẹt ở đoạn cuối niệu quản, ngay vị trí đổ vào bàng quang - nơi có đường kính chỉ khoảng 2mm - khiến bệnh nhân phải cùng lúc đối diện với ba biến chứng nguy hiểm.

Điểm đáng chú ý đầu tiên là viên sỏi lớn gấp hơn 5 lần đường kính niệu quản đã hoàn toàn bịt kín lối thoát nước tiểu từ thận xuống bàng quang khiến toàn bộ các đài bể thận ứ nước và giãn lớn.

Bên cạnh đó, xét nghiệm máu cho thấy chỉ số creatinine của bệnh nhân vượt mức 110 µmol/L, báo hiệu tình trạng suy thận cấp, cần can thiệp khẩn cấp để cứu lấy chức năng thận.

Đáng lo ngại nhất là hình ảnh CT ghi nhận hiện tượng rò rỉ thuốc cản quang ra ngoài thành niệu quản thay vì đi xuống bàng quang do niêm mạc vị trí tắc bị tổn thương nghiêm trọng. "Đây là hiện tượng hiếm gặp, chỉ xảy ra ở khoảng 0,5% các ca chụp CT hệ tiết niệu có tiêm thuốc, nhưng lại là dấu hiệu rõ rệt cho thấy niệu quản đã bị phá vỡ cấu trúc" - ThS.BS Đặng Văn Duy - Khoa Ngoại Tiết niệu BV Hồng Ngọc nhận định.

Nội soi ngược dòng tán sỏi, ngăn nguy cơ suy thận vĩnh viễn

Để vừa kịp thời cứu bệnh nhân khỏi cơn đau cấp tính do sỏi tắc nghẽn, vừa giải quyết những biến chứng nguy hiểm, ngăn nguy cơ suy thận cho bệnh nhân, ekip ngoại tiết niệu do ThS.BS Đặng Văn Duy chủ trì đã nhanh chóng quyết định loại bỏ viên sỏi bằng phương pháp phẫu thuật nội soi ngược dòng.

Kỹ thuật này cho phép tiếp cận trực tiếp và chính xác vị trí sỏi qua đường tiểu tự nhiên nên bệnh nhân không cần can thiệp mổ mở, do đó hạn chế mất máu và thời gian hồi phục được rút ngắn đáng kể.

ThS.BS Đặng Văn Duy chia sẻ rằng, với những trường hợp đã gặp tổn thương nặng nề thành niệu quản kéo theo suy giảm chức năng thận như bệnh nhân Hương, quá trình phẫu thuật phải được tiến hành tỉ mỉ. Mặc dù khoảng cách tiếp cận đến viên sỏi nằm ngay sát bàng quang không xa nhưng vì đường kính niệu quản tại vị trí sỏi kẹt chỉ 2mm nên ekip phải hết sức cẩn thận quan sát màn hình nội soi Karl Storz 3D/4K để đưa ống soi đến đúng vị trí sỏi.

Đặc biệt là việc điều chỉnh mức năng lượng của tia laser Holmium ở ngưỡng an toàn, đủ để tán vỡ sỏi ngay tại chỗ mà không làm bỏng hoặc gây xơ hóa thêm thành niệu quản vốn đang bị tổn thương.

Đồng thời ngay trong ca tán sỏi, ekip đã đặt ống dẫn lưu (sonde JJ) để giải phóng dòng nước tiểu cho bệnh nhân, giảm áp lực thận. Từ đó tạo điều kiện cho niệu quản lành lại, hạn chế nguy cơ hẹp hoặc tái tắc nghẽn.

Sau tán sỏi 1 ngày, bệnh nhân đã hết đau hoàn toàn. Kiểm tra lại sau 4 ngày, chỉ số chức năng thận bắt đầu giảm dần về mức an toàn (creatinine < 70 µmol/L), trên X-quang không nhìn thấy hình ảnh sỏi, bệnh nhân có thể an tâm xuất viện.

Với kinh nghiệm điều trị nhiều ca sỏi tiết niệu biến chứng, bác sĩ Đặng Văn Duy cũng cho biết thêm: Khác với đau cơ học thường âm ỉ, giảm khi nghỉ ngơi, những cơn đau quặn thận thường xuất hiện một cách đột ngột, dữ dội, lan từ vùng thắt lưng xuống hông, bụng dưới hoặc bộ phận sinh dục và không suy giảm khi thay đổi tư thế, kèm theo tiểu buốt, tiểu rắt hoặc có máu trong nước tiểu. 

Phần lớn những cơn đau này là biểu hiện của việc sỏi tắc nghẽn tại vị trí bất kỳ trong đường tiết niệu và đã gây biến chứng. Do đó, người dân nên nhận biết sớm và tìm kiếm địa chỉ khám tiết niệu uy tín để được giải quyết triệt để và kịp thời, bảo toàn chức năng thận.