Khu tháp cổ nghìn năm tuổi... mưa lớn là ngập: Phương án bảo vệ ra sao?

(Dân trí) - Do mặt nền thấp, khi có mưa lớn kết hợp triều cường dâng cao, cả khuôn viên xung quanh tháp cổ nghìn năm tuổi ở Cà Mau bị ngập nước.

Phương án bảo vệ di tích

Liên quan đến khu tháp cổ nghìn tuổi (còn gọi tháp cổ Vĩnh Hưng) ở di tích quốc gia đặc biệt cứ mưa lớn là ngập, ngày 26/9, theo nguồn tin của phóng viên Dân trí, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau đã đưa ra một số phương án để bảo vệ di tích.

Qua kiểm tra của ngành chức năng, hiện nay do mặt nền thấp, khi có mưa lớn kéo dài khoảng 2 giờ, kết hợp thủy triều dâng cao, khuôn viên xung quanh tháp cổ (khu vực đã được khảo sát, khai quật có diện tích khoảng 1.100m2) sẽ bị ngập nước, từ đó ảnh hưởng tiêu cực tới sự tồn tại của di tích này.

Để bảo vệ di tích, dự kiến phương án của ngành chức năng đưa ra là khảo sát, đầu tư xây dựng hệ thống hào rãnh ngăn nước, tiêu nước, thoát nước quanh khu vực tháp và xung quanh khuôn viên di tích… dẫn về các hố ga chính. Sau đó, dùng hệ thống bơm để tiêu thoát ra hệ thống thoát nước chung khu vực.

Ngoài ra, triển khai công tác chống xâm thực của thiên nhiên trên phần nền khu di tích, công trình tháp, như: Loại bỏ những cây bụi nhỏ, cỏ dại… mọc tự nhiên trên khuôn viên di tích; loại bỏ cỏ dại, rêu phong phát triển trên mặt ngoài công trình tháp.

Phương án này triển khai tổng diện tích phần nền khuôn viên di tích khoảng 19.500m2 và mặt ngoài công trình tháp khoảng 350m2.

Sở cũng đưa ra phương án đầu tư xây dựng công trình nhà bao che toàn bộ khu vực tháp với kết cấu bền vững, thẩm mỹ phù hợp. Dự tính tổng diện tích nhà bao che khoảng 3.000m2 (dài 65m, rộng 45m, cao 12m).

Ngành quản lý cũng dự tính mời các đơn vị tư vấn có năng lực chuyên môn thực hiện việc lập quy hoạch di tích (tổ chức thám sát, khai quật khảo cổ học, tu bổ, tôn tạo một số hạng mục) nhằm khai thác, phát huy giá trị di tích lâu dài.

Trước đó, ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau, đã đi khảo sát khu di tích quốc gia đặc biệt khảo cổ Vĩnh Hưng. Ông lưu ý ngành chức năng nghiên cứu những giải pháp hiệu quả để bảo vệ di tích đặc biệt này.

Tháp cổ thuộc nền văn hóa Óc Eo duy nhất còn sót lại ở Tây Nam Bộ

Tháp cổ Vĩnh Hưng (xã Châu Thới, tỉnh Cà Mau) là một kiến trúc thuộc nền văn hóa Óc Eo duy nhất còn sót lại ở Tây Nam Bộ. Khu di tích cũng là một trong những điểm du lịch có tiếng ở tỉnh này.

Tháp cổ Vĩnh Hưng có diện tích bình diện khá lớn và được xây cao hơn 10m. Tháp có hình vuông, có bẻ góc phía trước và phía sau. Kiến trúc tháp không giống như tháp Champa ở Trung Bộ Việt Nam.

Tháp Vĩnh Hưng không xây giật cấp, xây trụ, cột giả, không có vết tích của các đồ án trang trí hoa văn bên ngoài cũng như trước cửa tháp, không có cửa giả ở các mặt lưng, mặt hông.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) tỉnh Bạc Liêu, qua các kết quả nghiên cứu khảo cổ học có thể khẳng định trên vùng đất Vĩnh Hưng từng có một di tích cư trú của cộng đồng cư dân cổ có niên đại khởi điểm từ khoảng thế kỷ IV, thuộc phạm trù văn hóa Óc Eo.

Niên đại khởi điểm của di tích khảo cổ Vĩnh Hưng đồng đại với một số di tích đã phát hiện ở Nam Bộ. Trải qua thời gian với biết bao biến động thăng trầm theo dòng chảy của lịch sử, ngôi tháp cổ luôn được người dân coi trọng, gìn giữ và bảo tồn, coi đó là một bộ phận cấu thành nên đời sống văn hóa của cộng đồng dân cư.

Tháp cổ Vĩnh Hưng đã qua 3 lần khai quật. Trong hàng trăm hiện vật được phát hiện tại di tích có bộ sưu tập cổ vật bằng đồng (năm 2002) được đánh giá vào loại hiếm và rất giá trị. Đây cũng là bộ sưu tập tượng đồng nhiều nhất đến nay được ghi nhận ở các công trường khai quật khảo cổ học khu vực phía Nam.

Cổ vật có nhiều tượng đồng với hoa văn tinh xảo, kỹ thuật chế tác điêu luyện và mang đậm dấu ấn văn hóa của nền văn minh sông Hằng (Ấn Độ). Đặc biệt, có 5 hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia gồm: Tượng nữ thần Laksmi, tượng thần Sadashiva, đầu tượng thần Siva, tượng nam thần, phù điêu nữ thần Uma bằng đá (sa thạch).