Không chỉ là hạnh phúc cá nhân

Một đứa trẻ chào đời không chỉ mang đến hạnh phúc cho gia đình, mà còn là nhịp đập nối tiếp thế hệ cho một quốc gia đang đối mặt với già hóa dân số, sinh ít và thiếu hụt lao động.

Sau một thời gian dài tập trung thực hiện các chính sách giảm sinh, kiểm soát dân số, thì nay chúng ta đang chuyển dần sang một bước ngoặt "khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ 2 con trước tuổi 35". Đây là nội dung trọng tâm của chính sách dân số hiện đại, trong bối cảnh tỷ suất sinh đang giảm sâu, nguy cơ dân số tăng trưởng âm ngày càng rõ rệt.

Hiện tỷ suất sinh toàn quốc đã giảm xuống chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, dưới mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ). Riêng TP.HCM, con số này còn thấp hơn (xấp xỉ 1,4 con/phụ nữ) - một ngưỡng thấp đáng lo ngại.

Một số địa phương đã chủ động vào cuộc. Từ hỗ trợ viện phí 1 - 3 triệu đồng cho phụ nữ sinh con thứ hai trước tuổi 35, đến thưởng 20 - 30 triệu đồng/xã, phường có tỷ lệ sinh đủ 2 con cao ổn định trong nhiều năm liên tục. Đặc biệt, Hải Phòng dù nhiều năm liền duy trì mức sinh thay thế vẫn quyết định chi gần 12 tỉ đồng trong năm 2024 để hỗ trợ các phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi.

Không chỉ dừng lại ở các chính sách địa phương, từ năm 2020, Chính phủ đã phê duyệt "Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030". Trong đó, lần đầu tiên đưa ra các nhóm chính sách đồng bộ: từ hỗ trợ nhà ở xã hội, ưu tiên trường công, hỗ trợ chi phí giáo dục, xây dựng mô hình kinh tế gia đình, đến cả việc từng bước thí điểm "trách nhiệm đóng góp cộng đồng" đối với những người không muốn kết hôn hoặc kết hôn quá muộn.

Những chính sách ấy không chỉ mang tính khuyến khích, mà phản ánh một thực tế phải đối diện: mức sinh thấp chưa từng có và xu hướng còn tiếp tục giảm. Bộ Y tế nhận định đây là mức thấp nhất trong lịch sử, và nếu không hành động kịp thời, VN sẽ đối mặt với dân số già hóa nhanh, thiếu hụt lao động, chi phí an sinh xã hội tăng cao, kéo theo đó là sự suy giảm nguồn lực phát triển.

Khi xã hội già đi quá nhanh mà không có thế hệ trẻ kế tiếp, bài toán dân số không còn là quy mô mà là cấu trúc và "sức bật" của cả nền kinh tế.

Trong bối cảnh đó, việc kết hôn, sinh con nhất là sinh đủ hai con không chỉ còn là lựa chọn riêng của từng cặp vợ chồng, mà cần được nhìn nhận như một đóng góp thiết thực cho nguồn lực quốc gia.

Một xã hội không thể phát triển bền vững khi sinh ít, già nhanh, thiếu người lao động. Một gia đình không thể sống khỏe mạnh trong một hệ sinh thái dân số thiếu cân đối, mất ổn định.

Sinh con không chỉ là sinh sự sống mà là nối tiếp sinh lực cho một đất nước đang vươn mình bước vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng.