Khảo sát 36.383 người cao tuổi chỉ rõ 1 yếu tố quyết định giúp kéo tuổi thọ: Không phải thuốc bổ hay bí quyết gia truyền

Không có “công thức” sống lâu tuyệt đối, nhưng hơn 36.000 người cao tuổi trên khắp thế giới đang tiết lộ một điểm chung bất ngờ để kéo dài tuổi thọ.

Vận động hay nghỉ ngơi tốt hơn cho sức khỏe?

Trong nỗ lực tìm ra các yếu tố giúp kéo dài tuổi thọ, nhiều người cao tuổi vẫn luôn phân vân giữa hai xu hướng taưởng chừng đối lập: tăng cường vận động để giữ gìn thể lực hay nghỉ ngơi đầy đủ để bảo vệ sức khỏe. Câu hỏi này không mới nhưng vẫn chưa có câu trả lời thống nhất, bởi mỗi cá nhân có điều kiện sống và thể trạng khác nhau.

Một nghiên cứu quy mô lớn kéo dài hơn 10 năm đã được thực hiện để làm sáng tỏ vấn đề trên. Cuộc khảo sát được tiến hành trên 36.383 người cao tuổi từ 65 đến 105 tuổi tại nhiều quốc gia khác nhau, với các đặc điểm nhân khẩu học, lối sống và thể trạng đa dạng. Các nhà nghiên cứu theo dõi chi tiết thói quen vận động, giờ giấc nghỉ ngơi, tình trạng sức khỏe và tuổi thọ thực tế của những người tham gia.

Kết quả cho thấy không tồn tại một công thức duy nhất về vận động hay nghỉ ngơi giúp kéo dài tuổi thọ. Thay vào đó, bí quyết nằm ở sự cân bằng hợp lý giữa hai yếu tố này, dựa trên nhu cầu thể chất và tình trạng sức khỏe của từng người. Nhóm người sống trên 90 tuổi không phải là những người luyện tập thể thao cường độ cao, nhưng cũng không hoàn toàn thụ động. Họ duy trì mức vận động nhẹ nhàng như đi bộ, làm vườn, dọn dẹp, kết hợp với thời gian nghỉ ngơi điều độ trong ngày.

Theo phân tích, việc tập thể dục ở mức trung bình - khoảng 150 phút mỗi tuần - có thể kéo dài tuổi thọ trung bình thêm 4,5 năm. Hoạt động thể chất đều đặn giúp cải thiện chức năng tim mạch, hô hấp, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, ung thư hay thoái hóa thần kinh.

Tuy nhiên, kết quả cũng cho thấy việc vận động quá mức có thể phản tác dụng. Những người tập thể dục với cường độ cao trên 2 giờ mỗi ngày có nguy cơ tử vong tăng khoảng 28%. Nguyên nhân chủ yếu đến từ stress oxy hóa, áp lực lên hệ tim mạch và tình trạng viêm cơ xương khớp do không có thời gian phục hồi đầy đủ.

Mặt khác, nghỉ ngơi đúng cách đóng vai trò không nhỏ trong việc duy trì sức khỏe lâu dài. Người cao tuổi có thói quen ngủ đủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm, không thức khuya và giữ được giấc ngủ sâu thường có hệ miễn dịch tốt hơn. Thói quen ngủ trưa ngắn khoảng 15-30 phút mỗi ngày cũng được ghi nhận giúp phục hồi năng lượng và cải thiện tinh thần.

Một số hoạt động mang tính tĩnh như thiền định, hít thở sâu hay thư giãn yên tĩnh cũng cho thấy tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần và chức năng nhận thức. Theo nghiên cứu, người thường xuyên thiền định có tỷ lệ teo chất xám thấp hơn 27% so với người không thiền - đây là yếu tố liên quan trực tiếp đến trí nhớ và khả năng kiểm soát cảm xúc.

Yếu tố đơn giản để kéo dài tuổi thọ

Bên cạnh yếu tố thể chất, khảo sát cũng làm rõ vai trò của thái độ sống và trạng thái tinh thần trong việc kéo dài tuổi thọ. Những người cao tuổi duy trì được tinh thần tích cực, khả năng thích nghi tốt với hoàn cảnh và có thái độ sống lạc quan thường sống thọ hơn.

Nhiều người trên 90 tuổi không tập trung vào những lo lắng về tương lai hay những điều không thể thay đổi trong quá khứ. Họ sống gắn bó với thực tại, duy trì những thói quen tinh thần ổn định như chăm sóc cây cảnh, đọc sách, nấu ăn, trò chuyện với người thân. Những hoạt động này giúp họ duy trì sự cân bằng cảm xúc và trạng thái tâm lý ổn định.

Khảo sát cũng chỉ ra mối liên hệ giữa ý thức về mục đích sống và tuổi thọ. Người cao tuổi vẫn thấy mình có ích - dù chỉ là trông cháu, chia sẻ kinh nghiệm hay tham gia sinh hoạt cộng đồng có xu hướng khỏe mạnh hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhiều người trong nhóm này có hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả và ít gặp các rối loạn tâm lý tuổi già như trầm cảm hay lo âu.

Mối quan hệ xã hội là một yếu tố đáng chú ý khác. Người duy trì được mạng lưới giao tiếp tích cực với người thân, bạn bè hoặc cộng đồng địa phương có nguy cơ tử vong sớm thấp hơn 29% so với người sống cô lập. Những cuộc trò chuyện ngắn, các buổi gặp mặt hàng xóm hay sinh hoạt nhóm đều có tác động rõ rệt đến cảm giác an toàn, kết nối và chất lượng cuộc sống.

Ngoài ra, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò hỗ trợ. Người sống lâu thường duy trì chế độ ăn đa dạng, với nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, cá và các loại hạt. Họ có xu hướng ăn uống theo mùa, sử dụng nguyên liệu tươi và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn. Một điểm chung khác là thói quen ăn uống điều độ, không ăn quá no, không kiêng khem cực đoan.

Tổng kết lại, nghiên cứu trên 36.383 người cao tuổi cho thấy: Không có một bí quyết duy nhất để sống lâu. Sống khỏe và sống thọ là kết quả của sự phối hợp hài hòa giữa vận động vừa phải, nghỉ ngơi đúng cách, tinh thần tích cực, chế độ ăn uống hợp lý và mạng lưới quan hệ xã hội bền vững.

Tuổi thọ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố di truyền, mà chủ yếu đến từ các lựa chọn và hành vi hàng ngày. Một lối sống cân bằng, ổn định, phù hợp với thể trạng và điều kiện sống cá nhân có thể mang lại sự khác biệt lớn về chất lượng cuộc sống khi về già.

Theo Sohu