Kế hoạch di dân gây tranh cãi tại Gaza

Israel được cho là đang xúc tiến kế hoạch sơ tán người Palestine khỏi Dải Gaza trong bối cảnh chiến sự kéo dài.

Từ Gaza sang Nam Sudan?

Israel đang đối mặt với làn sóng chỉ trích sau khi xuất hiện thông tin nước này đã thảo luận với Nam Sudan về khả năng tái định cư một bộ phận người Palestine từ Dải Gaza sang quốc gia cũng đầy bất ổn ở Trung Phi, theo Reuters ngày 16.8. Ba nguồn tin giấu tên tiết lộ với hãng tin rằng các cuộc tiếp xúc đã diễn ra giữa các quan chức Israel và Ngoại trưởng Nam Sudan Monday Semaya Kumba trong chuyến thăm Tel Aviv vào tháng trước. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Nam Sudan nhanh chóng phủ nhận, gọi các thông tin trên là "vô căn cứ".

Phía Palestine kịch liệt bác bỏ mọi đề xuất di dời dân cư, coi đó là một âm mưu "Nakba mới", ý nói thảm họa tương tự năm 1948 khi hàng trăm ngàn người Palestine bị buộc rời khỏi quê hương.

Ông Wasel Abu Youssef, thành viên Ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), nhấn mạnh: "Người dân và lãnh đạo Palestine phản đối mọi kế hoạch di dời chúng tôi đến Nam Sudan hoặc bất kỳ nơi nào khác". Văn phòng Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas cũng đã lên tiếng với cùng quan điểm.

Trong khi đó, Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhiều lần gợi ý rằng cư dân Gaza "có thể rời đi tự nguyện", đồng thời tuyên bố Israel sẽ duy trì sự kiểm soát quân sự tại đây. Tuy chưa có xác nhận chính thức từ Tel Aviv, động thái này làm dấy lên nghi ngờ về việc Israel đang tìm kiếm đối tác để hiện thực hóa một kế hoạch di dời, vốn từng được Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố hồi tháng 2 trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng với ông Netanyahu. Các nhà lãnh đạo Ả Rập và cộng đồng quốc tế đã phản đối ý tưởng này.

Tín hiệu mới từ Hamas

Song song với tranh cãi về tái định cư, tiến trình đàm phán ngừng bắn giữa Israel và Hamas cũng chứng kiến những tín hiệu trái chiều. Các nhà trung gian Ả Rập tiết lộ Hamas đã tỏ ra mềm mỏng hơn so với những yêu cầu cứng rắn khiến vòng đàm phán ở Doha sụp đổ hồi tháng trước, theo tờ The Times of Israel đưa tin ngày 16.8. Cụ thể, Hamas được cho là sẵn sàng nhượng bộ về cơ chế rút quân của Israel, viện trợ nhân đạo và trao đổi tù nhân.

Tuy nhiên, chính phủ Israel tuyên bố chỉ chấp nhận thỏa thuận nếu Hamas đồng ý toàn bộ các điều kiện chấm dứt chiến sự, trong đó có giải giáp hoàn toàn vũ khí, yêu cầu mà các nhà ngoại giao Ả Rập gọi là "điều kiện độc hại". Phương án mà các nước Ả Rập đưa ra là tiến hành từng bước, tương tự cơ chế giám sát vũ khí của Hezbollah tại Li Băng, nhưng Tel Aviv vẫn bác bỏ.

Trong bối cảnh đó, LHQ ngày 15.8 công bố số liệu cho thấy ít nhất 1.760 người Palestine đã thiệt mạng khi đang tìm kiếm lương thực cứu trợ kể từ cuối tháng 5, theo AFP. Tổng số nạn nhân tại Gaza kể từ khi chiến sự bùng nổ tháng 10.2023 đã vượt quá 61.800 người, theo Cơ quan Y tế do Hamas điều hành, con số được LHQ coi là đáng tin cậy. Israel chưa bình luận về số liệu mới. 

Quân đội Israel khẳng định chiến dịch tấn công nhằm "phá hủy năng lực quân sự của Hamas" và đang chuẩn bị mở rộng sang TP.Gaza cùng các trại tị nạn lân cận. Hiện còn khoảng 49 con tin bị Hamas và các nhóm vũ trang khác giam giữ, trong đó 20 người được cho là còn sống. Giới chức an ninh Israel thúc giục chính phủ cân nhắc một thỏa thuận từng phần để cứu số con tin này, thay vì theo đuổi mục tiêu quân sự toàn diện đầy rủi ro.