Israel sắp tấn công cơ sở hạt nhân Iran, ông Trump ngăn cản?

Giới thạo tin cho hay Tổng thống Mỹ Donald Trump ngăn cản Israel tấn công các cơ sở hạt nhân Iran, trong bối cảnh Washington muốn đàm phán với Tehran.

Tờ The New York Times ngày 17.4 dẫn lời giới chức Mỹ và các nguồn thạo tin cho hay Israel đã có kế hoạch tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran sớm nhất là vào tháng tới, nhưng đã bị Tổng thống Donald Trump ngăn cản.

Động thái của ông chủ Nhà Trắng được cho là tạo cơ hội đàm phán một thỏa thuận với Iran nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của nước này.

Ông Trump đưa ra quyết định sau nhiều tháng tranh luận nội bộ về việc có nên theo đuổi biện pháp ngoại giao hay ủng hộ Israel trong nỗ lực ngăn chặn khả năng chế tạo bom của Iran, vào thời điểm Iran có thể suy yếu về mặt quân sự và kinh tế.

Các quan chức Israel gần đây đã phát triển các kế hoạch tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran vào tháng 5, hy vọng được Mỹ ủng hộ. Mục tiêu của các đề xuất này là làm chậm khả năng phát triển vũ khí hạt nhân của Tehran trong một năm hoặc hơn.

Hầu hết các kế hoạch đều cần sự giúp đỡ của Mỹ, không chỉ để bảo vệ Israel khỏi sự trả đũa của Iran mà còn đảm bảo rằng cuộc tấn công của Israel sẽ thành công.

Tuy nhiên, hiện ông Trump đã chọn biện pháp ngoại giao thay vì hành động quân sự. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Trong nhiệm kỳ thứ hai, ông chủ trương đàm phán với Iran vì muốn tránh bị cuốn vào một cuộc chiến tranh khác ở Trung Đông, đưa ra thời hạn chỉ vài tháng để đàm phán.

Mới đây, ông Trump đã thông báo với Israel về quyết định của mình rằng Mỹ sẽ không ủng hộ một cuộc tấn công. Ông đã thảo luận vấn đề này khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thăm Washington hồi tuần trước.

Trong một thông cáo đưa ra sau cuộc họp, ông Netanyahu cho biết một thỏa thuận với Iran chỉ có hiệu quả nếu nó cho phép những bên ký kết "tiến vào, cho nổ tung các cơ sở, tháo dỡ toàn bộ thiết bị, dưới sự triển khai và giám sát của Mỹ".

Những thông tin trên được dựa trên nhiều quan chức được thông báo về kế hoạch quân sự bí mật của Israel, cũng như trao đổi với các quan chức ẩn danh trong chính quyền Mỹ.

Israel từ lâu đã lên kế hoạch tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, diễn tập các cuộc ném bom và tính toán mức độ thiệt hại có thể gây ra trong trường hợp có hoặc không có sự giúp đỡ của Mỹ.

Liên quan vấn đề hạt nhân Iran, AFP ngày 17.4 dẫn lời Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi cho rằng Iran "không còn xa" trong việc sở hữu bom hạt nhân. Phát biểu được đưa ra sau khi ông đến Tehran để đàm phán.