Vì sao mưa bão năm nay có nhiều bất thường?

Ở thời điểm hiện tại, số lượng bão trên Biển Đông đã tương đương trung bình nhiều năm, đáng lưu ý là sự xuất hiện của những cơn bão mạnh và siêu bão có tần suất dày hơn. Dự báo đến cuối năm vẫn còn thêm 2 - 3 cơn bão nữa.

Nguyên nhân bão và siêu bão dồn dập

Siêu bão Ragasa (bão số 9) và sau đó là bão Bualoi (bão số 10) đều là những cơn bão mạnh. Hiện nay, ngoài bão Matmo (bão số 11) trên Biển Đông, ở phía đông Philippines trên vùng biển tây Thái Bình Dương mới xuất hiện một cơn bão có tên quốc tế là Halong (Hạ Long, do VN đề xuất).

Chuyên gia thời tiết - Th.S Lê Thị Xuân Lan cho biết mô hình dự báo của các nước cho thấy khả năng bão Halong sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến Nhật Bản với cường độ mạnh cấp 17 giật, trên cấp 17, tức từ cấp siêu bão trở lên.

"Mùa mưa bão ở khu vực tây Thái Bình Dương thường bắt đầu từ tháng 6 và khép lại vào cuối tháng 11, trung bình ghi nhận 26 - 27 cơn bão. Nhưng hiện nay mới đầu tháng 10 mà trên vùng biển này đã có 22 cơn và còn nhiều "mầm mống" bão mới trong thời gian tới. Do vậy, có khả năng số lượng bão năm nay lên trên 30 cơn, là mức khá cao. Còn đối với Biển Đông, trung bình hằng năm có 11 - 12 cơn thì hiện tại đã là cơn thứ 11 và giai đoạn còn lại trong mùa mưa bão có thể xuất hiện thêm 2 - 3 cơn nữa. Trong đó, khoảng giữa tháng 10 có khả năng xuất hiện một cơn. Như vậy, xét về lượng và số bão đổ bộ đất liền thì cao hơn trung bình nhiều năm", Th.S Lan thông tin.

Điểm bất thường thứ 2 là số lượng bão mạnh, đặc biệt là siêu bão rất nhiều. Nếu trước đây khoảng 5 - 7 năm mới xuất hiện một siêu bão thì riêng trong năm 2025, tính đến thời điểm này, trên khu vực tây Thái Bình Dương đã có đến 5 - 7 cơn thuộc diện bão mạnh và siêu bão. Nguyên nhân trực tiếp và dễ thấy nhất của việc bão xuất hiện dồn dập là do La Nina quay trở lại từ đầu tháng 9. La Nina làm thay đổi hoàn lưu khí quyển và làm cho mặt nước biển ở bờ đông Thái Bình Dương lạnh đi trong khi bờ tây ấm hơn. Chính vì vậy, nó cung cấp nhiệt lượng để hình thành các cơn bão. Khu vực tây Thái Bình Dương trước nay vẫn được xem là "ổ bão" của thế giới và trong điều kiện chuyển pha sang La Nina khiến lượng bão càng phát sinh nhiều hơn. Hiện tại, nhiệt độ mặt nước biển khu vực tây Thái Bình Dương và cả Biển Đông đang ở mức "ấm như mùa hè". Nhiệt độ mặt nước biển cao bất thường cũng là nguyên nhân khiến số lượng bão mạnh và siêu bão xuất hiện nhiều hơn.

"Tôi nhớ năm 1998, khi El Nino mạnh kết thúc và chuyển sang La Nina, số lượng bão cũng rất nhiều, đặc biệt vào giai đoạn cuối năm lên tới 5 cơn trong khoảng 30 ngày. Có lúc cơ quan khí tượng VN phải phát 2 bản tin cảnh báo cho 2 cơn bão cùng lúc. Trong thời gian tới, các đợt không khí lạnh ở phía bắc tràn về, ảnh hưởng đến nước ta khiến tại khu vực phía bắc Biển Đông nhiệt độ mặt nước biển sẽ giảm và số lượng bão đổ bộ đất liền nước ta dịch xuống khu vực miền Trung và Nam", bà Lan cho biết.

Rau xanh tăng giá mạnh vì mưa bão dồn dập

Với 4 cơn bão trong tháng 9, nguồn cung và giá cả rau xanh gần đây biến động đáng kể, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.

Hôm qua, tranh thủ cuối tuần, chị Tuệ Minh (ngụ P.Minh Phụng, TP.HCM) lên kế hoạch đi chợ cho cả tuần. Dù chưa tới 9 giờ sáng nhưng sạp rau mà chị vẫn mua chỉ còn thưa thớt một số loại. Đến những thứ rất cơ bản như củ cải trắng, cà rốt, cà chua, hành lá… cũng không còn. "Chỗ thì không có hành, chỗ thiếu chanh, nơi hết ớt… Thay vì chỉ cần ghé một sạp thì nay phải đi mấy sạp mới mua đủ đồ ăn cho cả tuần. Không chỉ mất công mà giá cũng tăng 5.000 - 10.000 đồng/kg, tùy loại. Nếu tính ra tỷ lệ thì mức tăng nhiều loại đến 30 - 50%", chị Minh nói.

Khảo sát một số chợ truyền thống ở khu vực trung tâm TP.HCM cho thấy có tình trạng khan hàng, tăng giá cục bộ một số nơi. Cụ thể, xà lách tăng 10.000 đồng, lên 45.000 - 50.000 đồng/kg; cà chua, dưa leo, ớt, chanh và các loại rau cải xanh, cải thìa, rau dền, cải cúc… cũng tăng khoảng 7.000 - 10.000 đồng, lên 40.000 - 50.000 đồng/kg. Theo các tiểu thương, nguồn cung giảm và giá ở chợ đầu mối tăng nên chợ lẻ cũng tăng theo. Bên cạnh đó, mưa gió dồn dập khiến nhiều người chuyển từ đi chợ sang siêu thị nên lượng khách thưa thớt, khiến việc kinh doanh tại chợ càng ế ẩm, làm chi phí tăng.

"Giá tăng nên không dám lấy hàng nhiều. Lại thêm mưa gió liên tục nên rau xanh rất mau hư hỏng, bán trong ngày không hết là lỗ. Do vậy, dù giá có tăng nhưng cũng chỉ để bù vào sự hao hụt", chị Lý Thị Hiền, một tiểu thương chợ Hòa Bình (P.An Đông), cho hay.

Ông Nguyễn Bình Phương, Giám đốc kinh doanh Công ty CP Quản lý và kinh doanh chợ đầu mối Thủ Đức, giải thích: Nguồn cung rau xanh của TP.HCM chủ yếu từ các địa phương lân cận như Lâm Đồng, Tây Ninh, Đồng Tháp... Thời gian qua, do mưa bão thường xuyên nên phần nào ảnh hưởng đến nguồn cung rau xanh và giá cả có biến động ở một số loại. Cụ thể ngày 30.9, lượng bí đao, cải xanh về ít và sức mua tăng nên giá tăng từ 3.000 - 7.000 đồng/kg. Ngược lại, dưa leo và ngò rí nguồn cung nhiều, bán chậm, giá giảm 5.000 đồng/kg. Còn trong ngày 3.10, cải bó xôi, cải ngọt, dưa leo, ngò rí, ớt hiểm tiêu thụ nhanh, hàng hút, giá tăng 2.000 - 10.000 đồng/kg. Tăng mạnh nhất là ngò rí Gò Công từ 20.000 đồng tăng lên 30.000 đồng/kg, tương đương 50%. Bên cạnh rau xanh, giá một số loại trái cây cũng biến động nhẹ. "Tuy nhiên, về cơ bản thì tổng lượng hàng về chợ không bị ảnh hưởng nhiều", ông Phương cho biết.