VĐV U21 bóng chuyền Việt Nam bị cấm thi đấu: Vẫn chờ thông tin chính thức từ FIVB

Một tuần sau án cấm thi đấu bất ngờ với VĐV U21 Việt Nam tại giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới, Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam và người hâm mộ vẫn chưa nhận được lời giải thích rõ ràng từ FIVB.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam (VFV) cho biết họ vẫn chưa nắm được Liên đoàn Bóng chuyền thế giới (FIVB) kiểm tra về vấn đề gì với VĐV này.

Chưa rõ luật của FIVB: Xét nghiệm gen hay kiểm tra giới tính?

Vị lãnh đạo này chia sẻ: "Chúng tôi đã gửi email cho FIVB để hỏi xem họ yêu cầu những thứ gì ở giải thế giới để từ đó liên đoàn có sự chuẩn bị tốt nhất. Họ hồi đáp qua loa nhưng cũng không nói rõ là kiểm tra những thứ gì. Và FIVB cũng khẳng định rằng họ có quyền yêu cầu kiểm tra mà không cần thông báo trước".

Vị này cho biết ở Giải bóng chuyền nữ U21 thế giới vừa qua, VĐV của U21 Việt Nam bị kiểm tra bằng phương pháp khoa học. Phía VFV được nghe rằng đây là bài kiểm tra gen, không nói rõ có phải là kiểm tra giới tính hay không. Nhưng sau đó FIVB không hề công bố kết quả mà chỉ nói là không đủ điều kiện thi đấu.

Động thái của FIVB thật sự khó hiểu, bởi trong Điều lệ về thể thao (Sports Regulations) của họ, tất cả những quy định về việc kiểm tra giới tính đều rất mơ hồ. Cụ thể, đây là tài liệu có các quy định về việc VĐV (hoặc đội bóng) có hợp lệ hay không. Trong đó mục 3.2 có nhắc đến vấn đề giới tính hợp lệ.

Dù vậy, mọi thông tin trong mục này đều không rõ ràng. FIVB cho biết họ có Ủy ban Kiểm tra giới tính để xác nhận các VĐV liệu có hợp lệ về tư cách hay không. Tuy nhiên lại không nói rõ về việc liệu ủy ban này có được đột xuất đưa ra những bài kiểm tra giới tính trong một giải đấu bất kỳ hay không.

Tất cả đều được quy vào một dòng quy định khá chung chung là: "FIVB là cơ quan có thẩm quyền tối cao trong bóng chuyền, có quyền quyết định mọi vấn đề và tranh chấp liên quan đến tư cách tham gia các giải của VĐV".

Vẫn không rõ quy định này có cho phép FIVB được quyền kiểm tra giới tính (hoặc gen) của VĐV một cách đột ngột hay không. Nhưng vào ngày 19-8, tờ Thairath đã có tiết lộ gây sốc về sự thật đằng sau án phạt này.

Cụ thể, báo Thairath cho biết: "Đây là thông tin từ một phóng viên của đội U21 nữ Thái Lan. Người này có quan hệ thân thiết với HLV Việt Nam và cho biết VĐV của U21 bóng chuyền nữ Việt Nam đã bị cấm vì có nhiễm sắc thể XY".

Tranh cãi quốc tế: Nhiễm sắc thể XY và lợi thế thể thao

Hiện thông tin này vẫn chưa được FIVB hay Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam xác nhận. Dù vậy, Thairath chính là tờ báo đăng tin sớm nhất về vụ VĐV Việt Nam bị kiểm tra rồi cấm thi đấu. Thông tin mà báo Thairath đăng tải cũng khá tương đồng với nhiều đồn đoán từ giới hâm mộ bóng chuyền.

Cần biết, nhiễm sắc thể XY vốn đại diện cho nam giới nhưng vẫn tồn tại những phụ nữ đặc biệt mang nhiễm sắc thể này.

Trong khoa học, những trường hợp này thường được gọi là Hội chứng Swyer hoặc Hội chứng kháng Androgen, hoặc Hội chứng thiếu 5-alpha-reductase.

Những người phụ nữ mang nhiễm sắc thể XY thường có thể trạng mạnh mẽ như nam giới, nhưng giới khoa học từ lâu cũng đã tranh cãi về vấn đề này.

Vẫn cần đối xử nhân văn với vận động viên

Trong lịch sử thể thao, có không ít VĐV nữ đã bị cấm thi đấu ngay sau khi phát hiện có nhiễm sắc thể XY. Nhưng giới khoa học cũng cho thấy có nhiều trường hợp người nữ mang nhiễm sắc thể XY thật ra lại không có lợi thế gì trong thể thao. Vì vậy cho đến nay Ủy ban Olympic thế giới (IOC) cũng như nhiều liên đoàn thế giới vẫn chưa thống nhất về các trường hợp liên quan đến nhiễm sắc thể XY.

Về trường hợp của Bích Tuyền rút lui, VFV hoàn toàn tôn trọng quyết định của cô. 

Vị này cho biết thêm: "Đó là quyền con người, quyền cá nhân, chúng ta không thể ép buộc hay yêu cầu bất kỳ điều gì. 

Thật ra nếu muốn, chúng ta cũng có thể kêu gọi VĐV đi kiểm tra thôi. Nhưng điều này có thể mang tính xúc phạm đến danh dự của cá nhân và cũng rất tội cho VĐV".

Người này cũng chia sẻ quan điểm rằng VĐV không có lỗi. Bản chất một số người khi sinh ra có cơ quan sinh dục là nữ rõ ràng nhưng lại mang nhiễm sắc thể nam. Những điều đó không ai biết được, và cả thế giới vẫn cãi nhau rất gay gắt về điều này. 

Người này dẫn chứng những nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng không phải cứ vẻ ngoài giống nam nghĩa là có lợi thế. Thực tế thì khoa học chưa thể kết luận một cách chính xác về quan điểm này.