Ứng dụng xylitol phòng ngừa sâu răng cho trẻ em trên thế giới

(Dân trí) - Từ Phần Lan đến Nhật Bản, xylitol đang giúp các gia đình và cộng đồng xây dựng những thói quen lành mạnh hơn, mang lại nụ cười rạng rỡ hơn cho trẻ em.

Nghiên cứu chứng minh hiệu quả của xylitol trong phòng ngừa sâu răng ở trẻ em

Cuối thế kỷ XIX, xylitol được phát hiện tồn tại trong tự nhiên. Giáo sư Emil Fischer, người Đức, nhà hóa học đoạt giải Nobel, là người đầu tiên chiết xuất xylitol từ cây sồi beech. Kể từ đó, nhiều nghiên cứu về tác dụng của xylitol đã được tiến hành, khẳng định hiệu quả tích cực của chất này đối với sức khỏe răng miệng.

Lịch sử ứng dụng xylitol trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe răng miệng bắt đầu từ những năm 1970. Dựa trên kết quả của nhiều nghiên cứu đã công bố như Scheinin & Mäkinen (những năm 1970), Isokangas (1986), Söderling và cộng sự (2000), Isokangas và cộng sự (2001), Laitala và cộng sự (2013), xylitol được chứng minh có tác dụng lâu dài trong việc ngăn ngừa sâu răng và có thể bổ sung vào chế độ ăn hằng ngày.

Xylitol hiệu quả trong việc ức chế mutans streptococci - loại vi khuẩn chính gây sâu răng trong khoang miệng. Bên cạnh đó, việc sử dụng xylitol còn giúp giảm đáng kể lượng mảng bám tích tụ trên răng.

Đối với trẻ em, hiệu quả này càng rõ rệt. Năm 1986, thử nghiệm lâm sàng tại Ylivieska, Phần Lan, trên trẻ 11-12 tuổi cho thấy việc nhai kẹo cao su xylitol giúp giảm tỷ lệ sâu răng 30-80%. Năm 1996, nghiên cứu tiếp theo chứng minh rằng những chiếc răng mọc trong hoặc sau giai đoạn sử dụng xylitol có hiệu quả bảo vệ lâu dài trước nguy cơ sâu răng.

Năm 2000, nghiên cứu thực địa tại Estonia trên học sinh chỉ ra rằng hiệu quả của xylitol không thay đổi dù được sử dụng dưới dạng kẹo cao su hay kẹo cứng. Năm 2013, kết quả nghiên cứu của Laitala và cộng sự (củng cố từ các nghiên cứu trước đó, bao gồm nghiên cứu Söderling và cộng sự năm 2000, nghiên cứu Isokangas và cộng sự năm 2001) ghi nhận trong quá trình nuôi con, việc các bà mẹ sử dụng kẹo cao su xylitol cũng đã góp phần phòng ngừa sâu răng ở con cái.

Thực tế sử dụng trên toàn cầu và các khuyến nghị từ chuyên gia

Nhờ hiệu quả được chứng minh, xylitol ngày nay được ứng dụng rộng rãi trong chăm sóc răng miệng cho trẻ em trên khắp thế giới. Tại Phần Lan, Nhật Bản và Hàn Quốc, nhiều nha sĩ và chuyên gia nhi khoa cho rằng, xylitol không chỉ là chất tạo ngọt an toàn cho sử dụng hằng ngày, mà còn là một biện pháp phòng ngừa nên được tích hợp trong thói quen tự chăm sóc răng miệng của trẻ.

Ở Phần Lan, trẻ em tại các trường mầm non được dùng xylitol sau bữa ăn, từ đó hình thành thói quen vệ sinh răng miệng đều đặn ngay từ những năm đầu đời.

Việt Nam cũng đang tích cực tiếp cận kinh nghiệm này. Từ năm 2023, nhiều bác sĩ và chuyên gia răng hàm mặt hàng đầu của Việt Nam đã đến Phần Lan để tham gia các chuyến trao đổi học thuật, tìm hiểu cách xylitol được tích hợp thành công trong chương trình chăm sóc dự phòng.

Tại Hội nghị Khoa học và Triển lãm Răng Hàm Mặt quốc tế VIDEC 2025 diễn ra 21-23/8 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội, Tiến sĩ, bác sĩ nha khoa Akira Hamura, Giáo sư danh dự của Đại học Nha khoa Nippon (Nhật Bản), đã đưa ra những khuyến nghị chi tiết dành cho phụ huynh, nhân viên y tế và người làm công tác giảng dạy về cách sử dụng xylitol hiệu quả.

Ông nhấn mạnh, phụ huynh và người chăm sóc trẻ nhỏ nên sử dụng sản phẩm chứa xylitol hằng ngày, khoảng 5-6g mỗi ngày, để ngăn ngừa sớm việc nhiễm khuẩn mutans streptococci sớm ở trẻ. Tại các nhà trẻ và trường mẫu giáo, xylitol nên được dùng sau bữa ăn và bữa phụ. Ở trường học và trong các hoạt động vui chơi, trẻ em cần được khuyến khích sử dụng sản phẩm có hàm lượng xylitol cao thay thế cho các loại bánh kẹo chứa đường sucrose, từ đó hình thành thói quen dinh dưỡng lành mạnh hơn.

Việc hình thành thói quen đơn giản hằng ngày tại gia đình và trường học có thể đóng góp vào mục tiêu xây dựng một thế hệ trẻ em không sâu răng. Xylitol không chỉ là một chất tạo ngọt tự nhiên, đây còn là một giải pháp khoa học đã và đang bền bỉ đồng hành và hỗ trợ cộng đồng hướng đến thế hệ khỏe mạnh, tự tin và rạng rỡ hơn.