Từ khiếm thị sau tai nạn bom đến runner truyền cảm hứng - Báo VnExpress

Năm 1993, khi vui chơi gần nhà tại xã Thạnh Trị (tỉnh Kiên Giang cũ), cậu bé Hữu Cảnh và anh họ nhặt được một trái bom cũ. Hai anh em định đập bỏ lớp đất ngoài, lấy sắt vụn đem bán để mua kem. Quả bom bất ngờ phát nổ, lấy đi sinh mạng người anh họ và khiến Cảnh đứt gân tay trái, bị mảnh bom xuyên vào bao tử. Từ đó, đôi mắt của anh vĩnh viễn không thể nhìn thấy ánh sáng.

"Lúc đó, tôi không thể tin là mình đã mất đôi mắt mãi mãi. Tôi chỉ có thể cảm nhận xung quanh bằng âm thanh. Nghe tiếng trống trường, tiếng bạn bè cười đùa mà tôi chỉ biết ngồi lặng im ở góc nhà. Cảm giác như thế giới chia làm hai: một bên là ánh sáng, một bên là tôi", anh nhớ lại.

Từ đó, Cảnh không đến trường nữa. Anh làm quen với cuộc sống mới, học cách tự gấp chăn, tự rót nước, tự vệ sinh cá nhân, giặt đồ... Anh hiểu bản thân không thể thay đổi thực tế là mình đã trở thành một người khiếm thị, nên phải học cách mạnh mẽ hơn, rèn luyện từng ngày, từng phút. Điều này cũng khiến anh cảm thấy bản thân có giá trị hơn.

Bốn năm sau, Cảnh xin vào học trường trẻ em khiếm thị tại An Giang. Sau khi tốt nghiệp trung học, anh theo học ngành Giáo dục đặc biệt tại Đại học Sư phạm TP HCM với hy vọng sau này có thể giúp những số phận như mình. Thời điểm đó, giáo dục cho người khiếm thị là vấn đề nan giải vì chưa có sách chữ nổi, tài liệu số chưa phổ biến. Anh học bằng cách nghe băng cassette, hoặc chép tay bằng chữ nổi, tốn nhiều công sức và thời gian hơn cách thông thường.

"Tôi từng nghĩ tương lai của một người mù như mình chỉ có thể là bán vé số hoặc ăn xin. Nhưng việc học mở ra bầu trời mới cho tôi. Vì thế, người khác học một tiếng, tôi chấp nhận học năm tiếng", anh nói.

Sau khi ra trường, đi làm một thời gian, Cảnh biết đến học bổng chính phủ Australia. Với ý chí ham học, dù vốn tiếng Anh bằng không, anh vẫn mày mò nghiên cứu, viết hồ sơ xin học bổng. "Người ta viết hồ sơ một, hai buổi, tôi viết hai tháng. Vừa viết, tôi vừa dùng Google dịch, vừa hỏi bạn bè", anh kể lại.

Nỗ lực ấy được đền đáp. Anh trở thành sinh viên tại Đại học Flinders (Thành phố Adelaide, Australia), học thạc sĩ ngành Công tác xã hội. Năm 2022, Cảnh trở về Việt Nam, làm việc ở Trung tâm Bảo trợ xã hội Kiên Giang.

Ý chí của Huỳnh Hữu Cảnh không chỉ thể hiện qua con đường học tập. Năm 2022, qua lời rủ của một người bạn, anh bắt đầu tập chạy bộ. "Ban đầu, tôi nghĩ không thấy đường thì làm sao mà chạy. Nhưng các bạn thuyết phục, nói sẽ có người dắt", anh thuật lại.

Cảnh đăng ký 21km ngay lần đầu chạy giải và hoàn thành sau 3 tiếng 9 phút. Khoảnh khắc đáng nhớ nhất là khi anh bị kiệt sức ở km 15. Quá mỏi chân, Cảnh dừng lại cầu nguyện trước một ngôi chùa, xin thêm sức mạnh để về đích.

Từ đó, Cảnh bắt đầu nghiêm túc tìm hiểu về nhịp tim, kỹ thuật chạy, bài tập bổ trợ, và bắt đầu tập luyện bài bản. Do ở xa, mỗi lần tập cùng đồng đội, anh phải nhờ vợ, chị Huỳnh Tố Nga, chở đi hơn 30 km, đều đặn 2-3 buổi mỗi tuần. Đây cũng là người anh biết ơn nhất về sự hy sinh đã dành cho mình.

"Mỗi lần đứng trên đường chạy, tôi luôn tâm niệm là mình không chỉ chạy vì bản thân, mà đại diện cho hình ảnh người khiếm thị đang khẳng định chỗ đứng trong cộng đồng. Mỗi bước chạy là một bước định vị lại hình ảnh của người khuyết tật", anh nhấn mạnh.

Ngoài chạy bộ, Cảnh còn kết nối các VĐV khuyết tật khác để lập đội thi đấu ba môn phối hợp. Trong đội, hai người bị khuyết tật một bên chân tham gia bơi 1,9 km và đạp xe 90km, còn anh đảm nhận phần chạy 21km. Họ từng tham gia giải đấu Ironman.

Cảnh là runner khuyết tật đầu tiên và duy nhất tới hiện tại được Hội kỷ lục quốc gia trao chứng nhận "Ý chí kỷ lục Việt Nam". Hiện, anh đã ba lần hoàn thành full marathon, hơn mười lần chinh phục half marathon và bốn lần về đích ba môn phối hợp.

Trong mỗi giải đấu, Hữu Cảnh không chạy một mình. Anh luôn cần người cầm sợi dây nối tay, vừa dẫn đường vừa miêu tả chướng ngại phía trước. Với Cảnh, họ là "đôi mắt" trên đường chạy của anh.

"Có lần, bạn đồng hành gãy chân ở km 18 nhưng vẫn cố dìu tôi về đích. Có người bật khóc khi không thể hoàn thành cùng tôi. Marathon cho tôi thấy sức mạnh của sự sẻ chia", anh nói.

Năm 2023, Cảnh thành lập Câu lạc bộ Hoa Khuyết, quy tụ gần 30 người khuyết tật yêu thích chạy bộ. Nhiều người trong nhóm đã chinh phục cự ly marathon 42 km. Anh mong muốn mỗi thành viên trong CLB là một ngọn lửa, khi người này ngừng chạy thì người khác sẽ thay thế thắp lên.

Ngày 14/9, Huỳnh Hữu Cảnh sẽ tham gia cự ly 21km tại VnExpress Marathon Cần Thơ. Anh cho biết rất nóng lòng đồng hành cùng hàng nghìn runner phong trào. "Tôi muốn biến mỗi bước chạy thành một lời nhắn gửi: dù trong bóng tối, con người vẫn có thể tỏa sáng và khẳng định giá trị bản thân", anh chia sẻ.

Hải Long