TP HCM chi 150 tỷ mỗi năm để người cao tuổi sống khỏe hơn

Đợt khám sức khỏe miễn phí thí điểm tại phường Linh Xuân cuối năm 2023, bà Hoa, 67 tuổi, bất ngờ được chẩn đoán tăng huyết áp dù trước đó không hề hay biết. Lần ấy, bà mới chuyển từ quê lên tạm trú hơn nửa năm, chưa kịp đăng ký thường trú, nhưng vẫn được tổ dân phố gửi thư mời đi khám. "Trước giờ tôi chưa từng đi khám tổng quát vì kinh tế khó khăn, khi được khám miễn phí, lại đủ xét nghiệm máu, siêu âm, X-quang, tôi rất mừng", bà nhớ lại.

Sau khi được bác sĩ tư vấn và lập hồ sơ sức khỏe điện tử để theo dõi, bà Hoa bắt đầu uống thuốc đều đặn, tập thể dục mỗi sáng. Nhờ vậy, trong lần tái khám định kỳ gần đây, huyết áp của bà ổn định hơn, giúp người phụ nữ an tâm sinh hoạt hàng ngày, bớt lo lắng bệnh tật tuổi già.

Đây là một phần trong kết quả chương trình khám sức khỏe miễn phí định kỳ mà TP HCM thí điểm từ 2023 và chính thức mở rộng toàn thành phố từ 2024, với kinh phí khoảng 150 tỷ đồng mỗi năm để phục vụ gần một triệu người cao tuổi. Sau hai năm, thành phố đã lập hồ sơ cho hơn 526.000 người từ 60 tuổi, phát hiện hơn 49.000 trường hợp tăng huyết áp (15%) và gần 26.400 trường hợp nghi ngờ đái tháo đường (8%).

Trong khi nhiều địa phương chỉ tổ chức khám theo đợt hoặc tập trung một số chuyên khoa, TP HCM đưa hoạt động này thành chính sách thường niên, gắn với hồ sơ sức khỏe điện tử và quản lý điều trị lâu dài tại y tế cơ sở.

Trước đó, Hà Nội từng đặt mục tiêu khám sức khỏe miễn phí cho tất cả người dân thủ đô ít nhất một lần mỗi năm từ 2021, đến tháng 5/2023 thí điểm tại huyện Mê Linh. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, kế hoạch định kỳ cho toàn dân đến nay vẫn chưa được triển khai rộng rãi. Ở một số tỉnh thành khác, các chương trình khám sức khỏe miễn phí vẫn diễn ra, nhưng thường mang tính chiến dịch, tập trung vào một số nhóm đối tượng, với sự hỗ trợ của các tổ chức, đơn vị.

Cuối tháng 8, UBND TP HCM công bố kế hoạch mở rộng chương trình đến tất cả người từ 60 tuổi, không phân biệt thường trú hay tạm trú, kể cả khu vực mới hợp nhất từ Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Kinh phí triển khai cụ thể hiện chưa được ước tính.

Ở tầm quốc gia, Nghị quyết 72 vừa ban hành hôm 9/9, đặt mục tiêu từ năm 2026 sẽ triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí cho toàn dân ít nhất mỗi năm một lần, kèm theo sổ sức khỏe điện tử để quản lý suốt vòng đời. Đến năm 2030, y tế Việt Nam kỳ vọng miễn một phần viện phí cơ bản trong phạm vi bảo hiểm, nâng tuổi thọ trung bình lên 75,5 tuổi, trong đó ít nhất 68 năm sống khỏe mạnh.

Ngày 15/9, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu, cho biết theo kế hoạch Sở vừa ban hành tuần trước, mỗi người từ 60 tuổi, không phân biệt thường trú hay tạm trú, sẽ được mời đi khám ít nhất một lần mỗi năm, nội dung gồm khám lâm sàng, xét nghiệm cơ bản, tầm soát tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, ung thư, COPD, sa sút trí tuệ... Kết quả được trả trong 24-48 giờ, kèm tư vấn điều trị hoặc chuyển tuyến khi cần. Toàn bộ dữ liệu được cập nhật trên hệ thống quản lý sức khỏe cộng đồng, bảo đảm theo dõi liên tục và can thiệp sớm, giúp hạn chế biến chứng và giảm chi phí.

Ước tính, TP HCM sẽ phát hiện sớm khoảng 160.000 trường hợp tăng huyết áp và 91.000 trường hợp nghi ngờ đái tháo đường - tương đương lần lượt 15% và 8% người cao tuổi. Trên 95% ca phát hiện bệnh sẽ được đưa vào chương trình quản lý, theo dõi và điều trị tại cơ sở y tế. Toàn bộ nhân viên y tế tham gia sẽ được tập huấn quy trình chuyên môn, đồng thời 100% dữ liệu khám, tầm soát được nhập đầy đủ và kịp thời trên hệ thống quản lý sức khỏe cộng đồng của thành phố.

"Đây là bước đi của TP HCM nhằm thực hiện mục tiêu quốc gia là ít nhất 80% người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ hàng năm", bác sĩ Châu nói.

Các địa phương sẽ lập danh sách, gửi giấy mời tận nhà và phối hợp cùng gia đình, hội đoàn, tình nguyện viên để vận động đi khám. Người già yếu, khó đi lại sẽ được hỗ trợ thăm khám tại nhà. Các bệnh viện, phòng khám công lập và tư nhân đủ điều kiện sẽ được huy động tham gia. Kinh phí chương trình do ngân sách thành phố bảo đảm, đồng thời huy động thêm các nguồn hợp pháp khác.

Lê Phương