Tiêm vaccine sốt xuất huyết có giúp phòng sốt rét ác tính? - Báo VnExpress

Trả lời:

Để trả lời câu hỏi này, trước hết bạn cần nắm thông tin về hai bệnh. Sốt rét do muỗi nhiễm ký sinh trùng đơn bào thuộc chi Plasmodium gây ra. Bệnh có hai thể lâm sàng là thể thông thường và thể ác tính. Ở thể thông thường, biểu hiện bệnh điển hình với ba giai đoạn: sốt cao, rét run và vã mồ hôi. Ở thể ác tính, ngoài các biểu hiện trên, người bệnh có thể gặp biến chứng như sốc, suy đa tạng, tổn thương não, tử vong.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận bệnh sốt rét lưu hành ở vùng nhiệt đới. Khu vực châu Phi thuộc WHO như Algeria, Congo, Botswana, Angola... chiếm tới 94% ca mắc vào năm 2023, trong đó 95% ca tử vong, chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi.

Còn sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, lây từ người sang người qua vết đốt của muỗi vằn cái, chủ yếu là muỗi Aedes aegypti. Đặc trưng của bệnh là gây sốt cao 2-3 ngày, sau đó hạ sốt nhưng nguy cơ biến chứng sốc, suy đa tạng...

Do hai bệnh có hai tác nhân gây ra và có cơ chế khác nhau, vaccine sốt xuất huyết không giúp phòng ngừa sốt rét.

Tuy nhiên, bạn vẫn nên chủng ngừa vaccine này do sốt xuất huyết được ghi nhận ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, cả sốt rét và sốt xuất huyết đều được ghi nhận trong y văn, đặc biệt sốt xuất huyết đang xuất hiện ở nhiều tỉnh, thành trên toàn quốc.

Việt Nam hiện có duy nhất một loại vaccine phòng sốt xuất huyết, tiêm cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau ba tháng. Phụ nữ nên hoàn thành lịch tiêm trước khi mang thai tốt nhất ba tháng, tối thiểu một tháng. Tiêm đủ hai mũi giúp ngăn nguy cơ mắc và tái nhiễm bệnh hơn 80%, ngăn nguy cơ nhập viện hơn 90%.

Để phòng bệnh sốt rét, bạn nên áp dụng các biện pháp vệ sinh môi trường ở thông thoáng, lật úp các dụng cụ chứa nước, phòng tránh muỗi đốt, diệt muỗi, lăng quăng, tương tự với sốt xuất huyết. Khi có biểu hiện bệnh, bạn nên khám càng sớm càng tốt để tránh sốt rét trở nặng hoặc nhiễm thể ác tính.

BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo
Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC