Không ít người dùng thường bỏ qua giai đoạn chạy roda khi mới mua xe máy dù đây là bước quan trọng giúp các chi tiết trong động cơ vận hành ổn định, nâng cao độ bền.
Thị trường Việt Nam tiêu thụ hơn 1,9 triệu xe máy mới trong 3 quý đầu năm 2025, điều này minh chứng rằng, đây là phương tiện phổ biến đối với đại đa số người Việt hiện nay. Tuy nhiên, rất nhiều người lại không biết cách chạy roda sau khi mua xe, dẫn đến tình trạng dễ xuống cấp các chi tiết máy, kém bền về lâu dài.
Chạy roda (Rodage theo tiếng Pháp) là thuật ngữ chỉ quá trình vận hành xe máy trong giai đoạn đầu, giúp các chi tiết cơ khí trong động cơ ma sát với nhau. Xe máy ngày nay được lắp ráp, hoàn thiện khá chỉnh chu nhưng các chi tiết máy như piston, xi-lanh, trục cam, bánh răng vẫn cần thời gian để mài mòn đều, tạo độ ăn khớp lý tưởng và loại bỏ mạt kim loại.
Xe máy chạy roda thế nào cho đúng?
Thông thường, thời gian chạy roda kéo dài trong 1.000 km đầu tiên nhưng một số nhà sản xuất khuyến cáo nên tiếp tục chú ý đến cách vận hành xe trong khoảng 3.000 km đầu tiên để đảm bảo độ ổn định lâu dài. Trong giai đoạn này, người điều khiển xe máy cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản để giúp động cơ đạt độ ổn định tốt nhất.
Trước khi vận hành, cần khởi động máy tại chỗ trong khoảng 30 - 45 giây để dầu bôi trơn bơm đều trong động cơ. Khi bắt đầu chạy, nên tăng ga từ từ, tránh thốc ga hoặc ép động cơ hoạt động ở tua máy quá cao. Việc duy trì tốc độ ổn định cũng không được khuyến khích. Thay vào đó nên thay đổi tốc độ linh hoạt để các piston, lòng xi-lanh được mài mòn đều với các áp lực khác nhau.
Trong giai đoạn chạy roda ban đầu, không nên chở quá nặng hoặc leo dốc cao vì điều này khiến động cơ và hộp số phải hoạt động với tải trọng lớn khi chưa đạt đủ độ mòn cần thiết. Ngoài ra, cũng không nên để xe nổ máy tại chỗ quá lâu vì có thể gây hiện tượng quá nhiệt, ảnh hưởng đến chi tiết kim loại bên trong động cơ.
Mỗi loại xe máy có mỗi cách chạy roda khác nhau
Tùy theo loại xe, cách chạy roda cũng có những điểm cần lưu ý riêng. Với xe tay ga, người dùng chỉ cần điều khiển tay ga nhịp nhàng, không tăng/giảm ga đột ngột. Đặc biệt, ở lần thay nhớt đầu tiên, cần thay nhớt máy và nhớt hộp số (nhớt láp) để loại bỏ cặn bẩn.
Với xe số, việc sang số đúng tốc độ rất quan trọng. Chạy số cao ở tốc độ thấp có thể gây hiện tượng gằn máy, làm mòn không đều và giảm tuổi thọ hộp số. Người lái nên tăng giảm số linh hoạt theo đúng dải tốc độ để giúp các bánh răng mài khớp trơn tru trong thời gian đầu sử dụng.
Đối với xe côn tay, thao tác ngắt/mở côn cần thực hiện dứt khoát. Hạn chế kéo ga lớn hoặc để tua máy tăng cao trong những lúc không cần thiết. Ngoài ra, nên quan sát phản hồi của động cơ và điều chỉnh tốc độ phù hợp với từng cấp số để tránh hiện tượng hụt hơi hoặc trượt côn khi xe còn mới.
Xe máy chạy roda đúng cách trong thời gian đầu lăn bánh giúp các chi tiết bên trong động cơ mài mòn đều, ổn định khả năng vận hành và kéo dài tuổi thọ động cơ, hộp số. Đây là bước cần thiết để đảm bảo hiệu suất sử dụng và hạn chế hư hỏng phát sinh trong quá trình sử dụng xe máy..