Ra mắt hàng loạt concept mới, các hãng xe Nhật Bản tính toán gì?

Japan Mobility Show 2025, triển lãm ôtô lớn nhất Nhật Bản, đã chính thức khai mạc tại Tokyo với hơn 510 đơn vị tham gia. Khác với những năm trước, những cái tên lớn như Toyota, Nissan, Mazda, Suzuki hay Honda đồng loạt trình diễn công nghệ, sản phẩm và concept ấn tượng.

Chủ tịch Akio Toyoda giới thiệu mẫu concept Toyota Century One of One tại Japan Mobility Show 2025. Tại triển lãm năm nay, các thương hiệu Nhật Bản chú trọng ra mắt các công nghệ về điện hóa và trí tuệ nhân tạo.

Theo dữ liệu từ Nikkei Value Search, tổng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) của 7 hãng xe lớn gồm Toyota, Honda, Nissan, Suzuki, Mazda, Subaru và Mitsubishi đã đạt 3,87 nghìn tỷ Yen, tương đương khoảng 25,3 tỷ USD trong năm tài khóa 2024, vốn kết thúc vào tháng 3/2025. Con số này đã tăng 50% so với một thập kỷ trước, và dự kiến tăng thêm 2% trong năm tài khóa hiện tại, lên mức 3,94 nghìn tỷ Yen. Trong số này, Suzuki là hãng tăng đầu tư mạnh nhất với mức tăng 111%, theo sau là Subaru với 92% và Honda với 81%. Việc đầu tư vào đa dạng các loại động cơ đốt trong thế hệ mới, động cơ hybrid và động cơ thuần điện khiến các thương hiệu Nhật Bản tiêu tốn hàng chục tỷ USD vào giai đoạn nghiên cứu và phát triển. Khác với các đối thủ Trung Quốc chủ yếu tập trung vào xe thuần điện, các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản theo đuổi chiến lược đa lộ trình, phát triển đồng thời xe thuần điện, hybrid và động cơ đốt trong sạch để hướng tới mục tiêu trung hòa carbon. Chính sự đa dạng này giúp họ duy trì tính linh hoạt trước các biến động thị trường, song cũng khiến chi phí đầu tư phải trải rộng trên nhiều lĩnh vực khác nhau.

Nissan là một trong những tâm điểm với việc ra mắt mẫu Elgrand thế hệ mới, mẫu minivan cao cấp được làm mới sau 16 năm. Phiên bản này được trang bị hệ truyền động hybrid e-Power thế hệ mới, mang lại khả năng tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn và vận hành êm ái hơn.

Mẫu minivan Nissan Elgrand hoàn toàn mới được trang bị hệ truyền động hybrid e-Power. Thương hiệu này cũng giới thiệu hệ thống dẫn động 4 bánh điện tử e-4orce nâng cấp cho các mẫu xe tương lai.

Thương hiệu này cũng giới thiệu hệ thống dẫn động 4 bánh điện tử e-4orce nâng cấp, giúp kiểm soát mô-men xoắn giữa hai cầu để giảm lắc thân xe khi tăng hoặc giảm tốc, đồng thời cải thiện độ ổn định khi vào cua. Chủ tịch Nissan, ông Ivan Espinosa, cho biết: "Elgrand đánh dấu kỷ nguyên mới của trí tuệ, hiệu suất và cảm xúc - mang lại sự thoải mái, an toàn và niềm vui cho mọi gia đình".

Suzuki cũng gây chú ý với mẫu xe điện concept Vision e-Sky, thuộc phân khúc kei-car cỡ nhỏ vốn rất được ưa chuộng tại Nhật Bản. Hãng dự kiến thương mại hóa mẫu xe này trước năm tài khóa 2026, hướng tới nhóm khách hàng coi xe mini là phương tiện di chuyển hàng ngày.

Suzuki cũng gây chú ý với mẫu xe điện concept Vision e-Sky thuộc phân khúc kei-car cỡ nhỏ rất được ưa chuộng tại Nhật Bản, vốn đã có kế hoạch đưa vào sản xuất thương mại.

Suzuki còn trưng bày mô hình cắt của động cơ hydro gắn trên mẫu xe tay ga Hydrogen Engine Burgman. Hệ thống này không phát thải CO₂ trong quá trình vận hành nhưng vẫn giữ được âm thanh và nhịp rung đặc trưng của động cơ truyền thống - yếu tố mà hãng gọi là "linh hồn của động cơ". Suzuki đồng thời trưng bày mẫu xe van điện thương mại nhỏ được phát triển chung với Toyota và Daihatsu, thể hiện xu hướng hợp tác liên ngành để tối ưu chi phí và chia sẻ công nghệ.

Mazda lại tập trung vào công nghệ môi trường với hai điểm nhấn: thiết bị thu giữ CO₂ tích hợp ngay trong xe và nhiên liệu trung hòa carbon được chiết xuất từ vi tảo. Chủ tịch kiêm CEO Masahiro Moro cho biết: "Thiết bị thu giữ CO₂ mà chúng tôi phát triển có thể thu gom khí thải một cách hiệu quả. Lượng CO₂ này có thể được tái sử dụng trong nông nghiệp hoặc dùng để sản xuất vật liệu carbon hiệu năng cao".

Không chỉ phát triển các công nghệ động cơ ít phát thải, các thương hiệu Nhật Bản như Mazda còn đưa ra sáng kiến thu giữ CO₂ tích hợp ngay trong xe và nhiên liệu trung hòa carbon được chiết xuất từ vi tảo. Ảnh: Phong Vân

Song song với phát triển công nghệ truyền động, các hãng xe Nhật Bản cũng đẩy mạnh đầu tư vào phần mềm và trí tuệ nhân tạo. Chủ tịch Honda, ông Toshihiro Mibe, cho biết hãng đang tăng tốc phát triển hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến (ADAS) thế hệ mới, có khả năng tự điều khiển xe theo lộ trình đã định trên bản đồ. Honda dự kiến sẽ ứng dụng công nghệ này không chỉ trên xe điện mà còn trên các mẫu hybrid kể từ năm 2027, mở rộng khả năng tiếp cận công nghệ lái bán tự động tới đông đảo khách hàng hơn.

Dù mức tăng đầu tư 50% trong 10 năm là đáng kể, song giới phân tích nhận định con số này vẫn chưa đủ để giúp ngành công nghiệp ôtô Nhật Bản bắt kịp tốc độ đổi mới của các đối thủ châu Á khác, nhất là khi đồng Yen yếu đã làm giảm giá trị thực của ngân sách nghiên cứu. Gã khổng lồ xe điện Trung Quốc BYD đã chi 54,2 tỷ nhân dân tệ (7,5 tỷ USD) cho R&D trong năm 2024, tăng 36% so với năm trước. Giới phân tích nhận định con số này vẫn chưa đủ để giúp ngành công nghiệp ôtô Nhật Bản bắt kịp tốc độ đổi mới của các đối thủ châu Á khác, đặc biệt là các thương hiệu đến từ Trung Quốc. Con số này tương đương gần bằng mức đầu tư của Honda (1,2 nghìn tỷ Yen) và chỉ thấp hơn đôi chút so với Toyota (1,3 nghìn tỷ Yen). Đáng chú ý, tỷ lệ chi R&D/doanh thu của BYD đạt khoảng 7%, cao hơn tất cả các hãng xe Nhật Bản. Trong khi đó, Hyundai đầu tư 4,9 nghìn tỷ Won (3,4 tỷ USD) trong năm 2024 và dự kiến tăng 37% lên 6,7 nghìn tỷ Won trong năm 2025. Trước sức ép cạnh tranh ngày càng lớn, các hãng xe Nhật đang mở rộng hợp tác chiến lược để duy trì lợi thế. Honda gần đây đã tăng vốn đầu tư vào startup Mỹ Helm.ai nhằm phát triển công nghệ AI cho hệ thống ADAS, đồng thời hợp tác lâu dài với IBM trong nghiên cứu chất liệu bán dẫn và phần mềm.

Thực tế cho thấy chiến lược của những hãng xe Nhật Bản hợp tác với các nhà sản xuất nội địa tại Trung Quốc mang đến nhiều kết quả ấn tượng, đơn cử như chiếc Nissan N7, Mazda EZ-6 hay EZ-60...

Dù các cuộc đàm phán sáp nhập giữa Honda và Nissan đã chấm dứt hồi tháng 2/2025, hai hãng vẫn tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và điện hóa. Mazda cũng tăng cường quan hệ với nhà cung cấp Nippon Steel để tối ưu quy trình phát triển xe, trong khi Nissan mở rộng hợp tác toàn cầu, từ việc đồng phát triển mẫu Micra EV với Renault tại châu Âu đến liên doanh Dongfeng Nissan tại Trung Quốc, nơi mẫu sedan điện N7 EV vừa ra mắt đã đạt doanh số tích cực.

Chia sẻ tại sự kiện, ông Ivan Espinosa khẳng định: "Tất cả chúng tôi tại Nissan cam kết đón nhận thay đổi, khai mở những hướng đi sáng tạo để tái định nghĩa khả năng, di sản và tương lai của ngành công nghiệp di chuyển thông minh".

Ngành công nghiệp ôtô Nhật Bản vẫn thể hiện sức sống mạnh mẽ qua những bước tiến công nghệ đa dạng dù phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Ảnh: Phong Vân

Dù phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ Trung Quốc và Hàn Quốc, ngành công nghiệp ôtô Nhật Bản vẫn thể hiện sức sống mạnh mẽ qua những bước tiến công nghệ đa dạng, minh chứng cho tinh thần kiên định và khả năng thích ứng linh hoạt - những giá trị đã làm nên vị thế của họ suốt hơn nửa thế kỷ qua.