Phó chủ tịch Hà Nội: Kiểm soát chặt xe cũ, xe cá nhân trong Vành đai 1

Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, Vành đai 1 bao trùm 9 phường sau sáp nhập, với dân số khoảng 600.000 người. Đây sẽ là vùng phát thải thấp, kiểm soát nghiêm ngặt phương tiện cá nhân.

Chia sẻ tại tọa đàm "Quyết liệt bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe của người dân thủ đô" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều 15.7, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, thành phố sẽ chuẩn hóa quy hoạch vùng phát thải thấp trong quý 3/2025 theo các vành đai 1, 2, 3.

Ông Tuấn ví dụ như Vành đai 1, trước đây có 5 quận là Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa và Tây Hồ. Sau sắp xếp đơn vị hành chính địa phương 2 cấp thì 5 quận giờ hình thành 9 phường nằm trong khu vực Vành đai 1.

"Vành đai 1 quy mô khoảng 31 km², chu vi của đường Vành đai 1 thì khoảng cỡ 25 km, dân số khoảng 600.000 người. Chắc chắn đây là một vùng phát thải thấp kiểm soát nghiêm ngặt", Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội nêu.

Sau Vành đai 1, thành phố sẽ mở rộng ra Vành đai 2, Vành đai 3. Ngoài ra, thành phố sẽ quy định liên quan tới tác nhân phát thải, đặc biệt là kiểm soát phương tiện giao thông cá nhân toàn diện, toàn bộ để tạo lập một vùng phát thải thấp.

Lãnh đạo Hà Nội cho hay, các nguồn phát thải đều được kiểm soát chặt chẽ, kể cả sản xuất công nghiệp, ngay cả việc đốt rơm, đốt rạ. Trước đây, Hà Nội còn có tình trạng sử dụng than tổ ong, ngày nay đã xử lý hết 100% than tổ ong. 

Đồng thời, sẽ xử lý ô nhiễm môi trường sinh ra từ rác thải, vệ sinh môi trường, ô nhiễm môi trường từ những chất thải rắn độc hại, ô nhiễm môi trường các dòng sông, ao hồ...

"Phương tiện giao thông là nguồn phát thải gây ô nhiễm không khí từ khoảng 54% đến 75%. Chúng tôi tính trung bình là khoảng 60%. Phải có quy chuẩn, tiêu chuẩn kiểm soát xe cũ, rồi điều kiện phát thải theo từng ngưỡng", ông Tuấn nói.

Bắc Kinh, Bangkok cấm xe máy xăng ra sao? 

Tại tọa đàm, TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, cho biết trên thế giới có rất nhiều những bài học, bài học thành công cũng có, bài học thất bại cũng có, để giải quyết những vấn đề ô nhiễm môi trường, trong đó có vấn đề ô nhiễm không khí.

Đơn cử như Bắc Kinh (Trung Quốc), cách đây hơn 10 năm, đây là thành phố rất ô nhiễm, luôn luôn đứng đầu trên thế giới. Nhưng qua nỗ lực rất lớn của chính quyền cũng như nhân dân, doanh nghiệp, đến bây giờ chất lượng không khí của Bắc Kinh đã được cải thiện lên rất nhiều. Những vấn đề ô nhiễm từ các nguồn giao thông đã được giải quyết rất triệt để.

"Họ quyết tâm chỉ trong 1, 2 năm, họ chuyển toàn bộ xe buýt sang xe điện, rất nhanh, rất quyết liệt, cũng giống như Chỉ thị 20", ông Tùng nói và cho biết, Bắc Kinh đầu tư rất lớn để chuyển đổi các xe, làm từ vùng lõi trước rồi mở rộng ra, và có rất nhiều chính sách hỗ trợ chuyển đổi. 

Nhiều thành phố châu Âu cũng lập ra các vùng phát thải thấp, khoảng 300 vùng và đánh giá rất hiệu quả. Trong vùng phát thải thấp chỉ cho phép những phương tiện xanh, cấm hẳn những phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, cấm một số phương tiện gây ô nhiễm. 

Theo ông Tùng, việc chuyển đổi như thế cũng diễn ra ở Bangkok (Thái Lan), Indonesia. Ví dụ, Indonesia cũng có những bài học thất bại. Từ đầu họ chuyển đổi chỉ bằng cách hỗ trợ, nhưng về sau thấy hỗ trợ không chưa đủ, nước này đã cấm hoạt động một số loại xe máy chạy xăng, vừa hỗ trợ, vừa sử dụng các phương tiện giao thông công cộng… 

Cho rằng đi xe điện giảm tới 70% phát thải CO₂ so với đi xe máy chạy xăng, theo chuyên gia này, "không nên băn khoăn là xe máy có phải nguyên nhân gây ô nhiễm chính hay không. Bây giờ đòi hỏi có những giải pháp cực kỳ quyết liệt như Chỉ thị 20".

Tuy nhiên, theo ông Tùng, người dân cũng rất mong các chính sách hỗ trợ, an toàn, mạng lưới sạc, giao thông công cộng triển khai, công bố nhanh, công bố sớm. Đấy cũng là kinh nghiệm của các nước, các chính sách hỗ trợ làm rất công khai, minh bạch, kịp thời. Thậm chí, đưa lên các trang web, app để người dân thấy rõ việc chuyển đổi.